นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 210 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2561

39 ปีที่ 46 ฉบับที่ 210 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2561 การเรียนกระตุ้น ความคิด สุวัฒน์ วงษ์จ� ำปา • ผู้ช� ำนาญด้านเทคนิค ฝ่ายออกแบบและพัฒนาอุปกรณ์ สสวท. • e-mail: suwat@ipst.ac.th “แบตเตอรี่จากพืช ผัก ผลไม้” สื่อการสอนอย่างง่าย ประดิษฐ์ได้ด้วยตนเอง การที่จะท� ำให้ผู้เรียนเข้าใจเรื่องแหล่งก� ำเนิดพลังงานไฟฟ้าที่ได้จากพลังงานต่างๆ เช่น พลังงานน�้ ำ พลังงานลม หรือพลังงานเคมี อาจจะเป็นเรื่องยากส� ำหรับผู้สอนหรือผู้ที่ยังไม่มีพื้นฐานความรู้ในเรื่องนี้ การประดิษฐ์สื่อการเรียนการสอน เรื่องพลังงานไฟฟ้าจากพืช ผัก ผลไม้ เป็นกิจกรรมหนึ่งที่สามารถตอบโจทย์เรื่องแหล่งก� ำเนิดพลังงานดังกล่าวได้ เพื่อกระตุ้น ให้ผู้เรียนสนใจในการประดิษฐ์สื่อการเรียนรู้อย่างง่ายด้วยตนเอง ใช้เวลาท� ำไม่นาน และท� ำให้ผู้เรียนได้ความรู้และเข้าใจ พลังงานไฟฟ้าได้ ที่ส� ำคัญคือ เมื่อผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติ จะได้ฝึกทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และทักษะด้านต่างๆ รวมถึงทักษะการใช้เครื่องมือช่าง และการประยุกต์สิ่งที่ได้เรียนรู้ไปใช้ให้เป็นประโยชน์ในชีวิตประจ� ำวัน ทราบหรือไม่ว่า พลังงานไฟฟ้าจากแบตเตอรี่เกิดขึ้นได้อย่างไร ภาพ 1 ตัวอย่างแสดงการประดิษฐ์แบตเตอรี่อย่างง่าย รอบตัวเรามีวัสดุมากมายที่เราอาจคิดไม่ถึงว่าสามารถ น� ำมาประดิษฐ์แบตเตอรี่ได้ แม้จะไม่สามารถเป็นวัสดุทดแทนได้ ร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่ก็เป็นจุดเริ่มต้นของความรู้เกี่ยวกับพลังงาน ทดแทนในสภาวะที่จ� ำเป็นได้ วัสดุดังกล่าว รวมถึงพืช ผัก ผลไม้ หรือ ของเหลวต่างๆ สามารถน� ำมาทดลองใช้ได้แทบทั้งสิ้น การประดิษฐ์ แบตเตอรี่ที่สามารถท� ำให้เกิดพลังงานไฟฟ้าเพื่อใช้กับนาฬิกาดิจิทัล ทดแทนการใช้แบตเตอรี่ส� ำเร็จรูปได้ สามารถท� ำด้วยวิธีการอย่างง่าย และท� ำได้ด้วยตนเอง ภาพ 2 ตัวอย่างแบตเตอรี่จากผลไม้กับแตงกวา ภาพ 3 แสดงการต่อแบตเตอรี่จากผลไม้กับนาฬิกาดิจิทัล จากความรู้พื้นฐานเรื่องหลักการท� ำงานของแบตเตอรี่ สามารถเขียนแผนภาพแสดงการเกิดปฏิกิริยาเคมีที่ผิวของแผ่นโลหะ เช่น ทองแดง สังกะสีที่เสียบอยู่ในเนื้อของผลไม้ แล้วท� ำให้เกิด ประจุไฟฟ้าได้ดังภาพ 3