นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 210 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2561

50 นิตยสาร สสวท ศ.ดร.สุทัศน์ ยกส้าน • ราชบัณฑิต วิทยาศาสตร์สาขาฟิสิกส์ และดาราศาสตร์ • e-mail: suthat@swu.ac.th นานาสาระ และข่าวสาร มลภาวะ ของอากาศ ในเมือง ใหญ่ รายงานขององค์การสหประชาชาติประจ� ำปี พ.ศ. 2557 ระบุว่า ในปีนี้ประชากรโลกประมาณ3,900 ล้านคน (54%ของประชากรทั้งหมด) ที่อาศัยอยู่ในเมือง และเมื่อถึง ปีพ.ศ. 2593 คนนอกเมืองจะหลั่งไหลเข้ามาอาศัยอยู่ในเมือง มากขึ้น จนท� ำให้โลกมี 28 มหานคร ที่มีผู้คนอาศัยอยู่ มากกว่า 20 ล้านคน (กรุงเทพมหานคร เป็นหนึ่งในนั้น) ในอนาคตอีก 35 ปี ความจริงที่จะปรากฏแน่นอน คือ สภาพทางกายภาพทุกด้านของเมืองจะแตกต่างจาก สภาพปัจจุบันมาก ถ้าคนชนบทเมื่อ 35 ปีก่อนเข้ามาใช้ชีวิต ในเมืองใหญ่ เช่น โตเกียว นิวยอร์ค หรือเดลี ฯลฯ เขาก็คง ตกใจ ที่เห็นผู้คนมากมายเดินขวักไขว่ เห็นรถไฟฟ้าความเร็วสูง รวมถึงการได้ยินเสียงการจราจร และหายใจเอาอากาศที่เป็น อันตรายต่อสุขภาพ เพราะสิ่งที่เขาก� ำลังเผชิญและประสบนั้น แตกต่างจากวิถีชีวิตและความเป็นอยู่ของเขาในชนบทอย่าง สิ้นเชิง เช่น จากที่ต้องเผาฟืนเพื่อให้ร่างกายรู้สึกอบอุ่น และ ใช้ไฟถ่านหุงต้มอาหาร กลับมาใช้ไฟฟ้าแทน ถนนหนทาง ในชนบทที่ไม่มีรถรามาก และสภาพแวดล้อมที่มีแต่อากาศ บริสุทธิ์ กลับมีอากาศที่มีหมอกควัน และละอองฝุ่นที่เกิดจาก การเผาถ่านและขยะ รวมถึงฝุ่นที่เกิดจากการก่อสร้าง อากาศ ในเมืองที่มีหมอก และควันที่ออกมาจากท่อไอเสียอย่าง หนาแน่นและเป็นพิษ กรุงเดลี (Delhi) ของอินเดีย เป็นมหานครหนึ่งที่ ก� ำลังประสบปัญหามลภาวะของอากาศ เพราะในบางเวลา พลเมืองประมาณ 25 ล้านคน ต้องหายใจเอาฝุ่นละอองที่มี เส้นผ่านศูนย์กลางยาวไม่เกิน 2.5 ไมโครเมตร เข้าสู่ร่างกาย ในปริมาณมาก โดยเข้าทางจมูก ไปท� ำร้ายปอด ท� ำให้คนเป็น โรคหอบหืด นักวิชาการเรียกฝุ่นละอองที่มีขนาดนี้ว่า PM2.5 (PM จากค� ำเต็มว่า Particulate Matter) ดังนั้นเพื่อความปลอดภัย องค์การอนามัยโลกจึงได้เสนอแนะให้ทุกคนอยู่ในบ้าน ในเวลา ที่สภาพอากาศนอกบ้านมีความเข้มข้นของ PM2.5 สูง ที่มา https://deveshsahai.com/blog/2016/01/dust-pollution-in-delhi/ ภาพ 1 มลภาวะที่กรุงเดลี ที่มา http://indianexpress.com/article/india/delhi-pollution-on-the- rise-as-wind-speed-falls-4955953/