นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 221 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2562

33 ปีที่ 48 ฉบับที่ 221 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2562ี ที่ ั บี่ ิ กั น กิิจ รรม สำำ�รวจปริซึึมและพีีระมิด อุุป รณ์์ที่่�ต้้ งเตรีียมสำำ�หรับกิิจ รรมมีดังนี้้� ขั้้� รจัดกิิจ รรม ที่่� 1 ร้�จั ชื่่� และลั ษ ะ งปริซึึมและพีีระมิด รอบร้� คณิิต ดร.เหมือนฝัน เยาว์วิวัฒน์ • นักวิชาการอาวุโส สาขาคณิตศาสตร์ประถมศึกษา สสวท. • e-mail: mchai@ipst.ac.th ในชีวิตประจำ�วัน สิ่งของใกล้ตัวเด็กที่่ีลักษณะคล้ายรูปเรขาคณิตสามมิติมีอยู่มากมาย เช่น ลูกฟุตบอลที่คล้าย ทรงกลม กล่องนมที่คล้ายทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก รวมถึงกล่องบรรจุภัณฑ์์ต่างๆ ซึ่่�งปัจจุบันมีการออกแบบให้เป็นรูปเรขาคณิต สามมิติที่สวยงามและหลากหลาย ดังนั้น การเรียนรู้เกี่ยวกับรูปเรขาคณิตสามมิติในระดับประถมศึกษา หรือแม้กระทั่งใน ระดับปฐมวัยจึงไม่ใช่สิ่งที่ไกลตัวเด็กอีกต่อไป ในบทความนี้ ผู้เขียนขอนำ�เสนอการจัดการเรียนรู้้่านกิจกรรม (Activity-based Learning) ที่่ึดหลักการให้ ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้้้วยตนเอง ผ่านการปฏิิบัติกิจกรรมในหัวข้อการสำ�รวจลักษณะของปริึ มและพีระมิด ถึงแม้ว่า หัวข้อปริึ มและพีระมิดนี้จะบรรจุอยู่ในการเรียนการสอนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551 แต่กิจกรรม “สำ�รวจปริึ มและพีระมิด” ที่จะนำ�เสนอ ในบทความนี้สามารถใช้ได้กับเด็กกลุ่มคละอายุ 7-12 ปี ซึ่่�งผู้เขียนได้นำ�ไปจัดเป็นกิจกรรมย่อยหนึ่งในกิจกรรมเชิงปฏิิบัติการ ณ งานมหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ประจำ�ปี 2562 ที่่่านมา เพื่อส่งเสริมและพัฒนาความเข้าใจของเด็ก เกี่ยวกับปริึ มและพีระมิด 1 โมเดลรูปเรขาคณิตสามมิติ โดยเฉพาะพีระมิด และปริึ มแบบต่างๆ ดังภาพ 1 2 ไม้จิ้มฟัน 3 ดินนำ��มัน หรือแป้งโดว์ 4 ใบกิจกรรม (ดังภาพ 4) เวลาที่่�ใ้ จัดกิิจ รรม ประมาณ 45 นาที 1. ผู้สอนแสดงโมเดลรูปเรขาคณิตสามมิติทีละชิ้น ได้แก่ ทรงกลม กรวย ปริึ มสามเหลี่ยม ปริึ มสี่เหลี่ยมหรือ ทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก ปริึ มห้าเหลี่ยมพีระมิดฐานสามเหลี่ยม พีระมิดฐานสี่เหลี่ยม พีระมิดฐานห้าเหลี่ยม ให้เด็กๆ ใช้ ความรู้เดิมบอกชื่อเรียกของรูปเรขาคณิตสามมิตินั้นๆ โดย ผู้สอนคอยชี้แนะและช่วยเหลือ ซึ่่�งเด็กในระดับประถมต้น จะได้เรียนรู้้ำ�ศัพท์ว่า ปริึ ม พีระมิด และชื่อเรียกทีู่่กต้อง ที่เรียนในระดับชั้นทีู่่งกว่า ถ้าไม่มีใครตอบได้ ผู้สอนต้องทำ� หน้าที่แนะนำ�การเรียกชื่อรูปเรขาคณิตสามมิติทีู่่กต้อง ภาพ 2 เด็กๆ ทำ�ใบกิจกรรมสำ�รวจลักษณะของปริึ มและพีระมิด ภาพ 1 ตัวอย่างพีระมิดและปริึ มแบบต่างๆ