นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 222 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2563

14 นิตยสาร สสวท.ิ ต 2. ผู้เขียนใช้ค� ำถามที่จ� ำเป็น เช่น “สิ่งมีชีวิตคืออะไร” “สิ่งมีชีวิตประกอบขึ้นจากอะไร” “สิ่งมีชีวิตอยู่รอดได้อย่างไร” หรือ “เ ลล์สำ �คัญอย่างไร” เพื่อให้นักเรียนเห็นความสำ �คัญของเ ลล์และกิจกรรมต่างๆ ที่เกิดขึ้นในเ ลล์ และทำ �ให้กระบวนการต่างๆ ในสิ่งมีชีวิตเกิดขึ้นได้ เช่น การกิน การขับถ่าย การเคลื่อนที่ 3. ใช้ค� ำถามเชื่อมโยงไปสู่เรื่องกระบวนการที่เกิดขึ้นในเ ลล์ที่ท� ำให้สิ่งมีชีวิตด� ำรงชีวิตอยู่ได้ เช่น การล� ำเลียง สารต่างๆ เข้าไปในเ ลล์ การลำ �เลียงของเสียต่างๆ ออกจากเ ลล์ โดยทบทวนหลักของการแพร่แบบธรรมดา ที่่ักเรียนได้เรียนรู้มาแล้วว่า เป็นการเคลื่อนที่ของสารจากบริเวณที่่ีความเข้มข้นมากกว่าไปยังบริเวณ ที่่ีความเข้มข้นน้อยกว่า แต่ในกิจกรรมนี้้�ผ เขียนให้นักเรียนทำ �กิจกรรมการแพร่ธรรมดาอีกครั้ง โดยใช้ เกล็ดด่างทับทิมหย่อนลงในนำ� � และวาดภาพอธิบายว่าเกิดอะไรขึ้นในความคิดของตนเอง 4. ตั้งค� ำถามว่า “ในสิ่งมีชีวิตมีเ ลล์และแต่ละเ ลล์มีเยื่อหุ้มเ ลล์กั้น นักเรียนคิดว่าสารต่างๆ ผ่านเข้าออก ได้อย่างไร” หรืออาจจะตั้งคำ �ถามว่า “นอกจากการแพร่แบบธรรมดาแล้วยังมีการแพร่แบบอื่นๆ อีกหรือไม่” ให้นักเรียนระดมความคิด ซึ่่� งควรได้ข้อสรุปว่า ในสิ่งมีชีวิตมีการลำ �เลียงหลายแบบ แบบที่สามารถขนส่งสาร ผ่านเยื่อหุ้มเ ลล์ได้ คือ การออสโมิ ส แล้วตั้งคำ �ถามต่อเนื่องเพื่อนำ �เข้าสู่่ิจกรรมว่า “นักเรียนคิดว่าออสโมิ ส เกิดขึ้นอย่างไร มีกระบวนการอย่างไร และส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตอย่างไร” 5. น� ำเข้าสู่กิจกรรม Potato Cup โดยมีขั้นตอนการเตรียมถ้วยมันฝรั่ง ดังนี้ 1) ล้างทำ �ความสะอาดเปลือกมันฝรั่งไม่ให้มีคราบดิน จากนั้นปอกเปลือกออกและตัดแบ่งหัวมันฝรั่ง เป็นสองส่วนเท่ากันตามแนวขวาง 2) ใช้ปลายด้ามช้อนโลหะแบบสั้นทางแหลม เจาะรูตรงกลางของด้านกว้างของหัวมันฝรั่งให้มีลักษณะ เป็นรูทรงกระบอก พยายามเจาะให้ลงไปลึกมากทีุ่่ดเท่าที่่ำ �ได้ แต่ไม่ให้ทะลุลงไปอีกด้านหนึ่ง ดังภาพ 3 ภาพ 3 ขั้นตอนในการเตรียมถ้วยมันฝรั่ง