นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 222 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2563

6 นิตยสาร สสวท.ิ ต รอบรู้ วิท์ ชาญณรงค์ พูลเพิ่ม • นักวิชาการ สาขาเคมีและชีววิทยา สสวท. • e-mail: cpool@ipst.ac.th วััสดุุเปลี่่� ยนสี Thermochromic Materials สารเทอร์มอโครมิก (Thermochromic) คืออะไร ลองนึกถึงภาพแก้วนำ� �หรือแก้วกาแฟที่เมื่อสังเกตลักษณะภายนอกแล้วไม่มีอะไรเป็นพิเศษ แต่ถ้าลองเทนำ� �ร้อน หรือนำ� �เย็นลงไปในแก้วนั้นแล้ว สีของแก้วเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ทำ �ให้น่าสนใจขึ้นมาทันที เคยสงสัยหรือไม่ว่าเกิดอะไรขึ้น กับแก้วนำ� �นี้ แก้วนำ� �เปลี่ยนสีได้อย่างไร เกิดจากนำ� �ร้อนหรือนำ� �เย็น นอกจากแก้วนำ� �หรือแก้วกาแฟแล้วจะมีวัสดุอื่นๆ อีก หรือไม่ที่สามารถเปลี่ยนสีได้ แล้วเกิดจากอะไร สามารถหาคำ �ตอบได้จากกิจกรรมนี้ เทอร์มอโครมิกเป็นสารที่เปลี่ยนสีได้เมื่ออุณหภูมิของสารเปลี่ยนแปลง วัสดุที่พบเห็นได้บ่อยๆ เช่น แก้วนำ� �ที่เปลี่ยนสีตามอุณหภูมิ นอกจากนี้้ังสามารถพบเห็นการนำ �เทอร์มอโครมิกมาประยุกต์ใช้ในผลิตภัณฑ์์อีก หลากหลายชนิด เช่น ขวดนำ� � กระป๋อง เสื้อ กระเป๋า แถบวัดไข้ แถบวัดพลังงานในถ่านไฟฉาย เทอร์มอโครมิกที่ใช้กันอยู่่ี 2 ประเภทคือ ผลึกเหลว (Liquid crystal) และลูโคดาย (Leuco dye) ภาพ 1 ผลึกเหลว (Liquid crystal) มีสถานะระหว่างสถานะของแข็งกับของเหลว ที่มา https://aaspot.net/sivi-kristallerin-tarihcesi-ozellikleri-ve-uygulama-alanlari/ 1. ผลึกเหลว เป็นสารที่มีสถานะระหว่างของแข็งกับของเหลว ึ่งสารทั่วไปมี 3 สถานะคือ ของแข็ง ของเหลว และแก๊ส