นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 223 มีนาคม - เมษายน 2563

59 ปีที่ 48 ฉบับที่ 223 มีนาคม - เมษายน 2563ี ที่ ั บี่ ี น ต่าย แสนซน่ า คุุณๆ จะไม่่มีีทางมีี วา สุุข กัับ วา ร่ำำ วยเงินทองของคุุณได้้เลย ถ้้าคุุณมีีสุุขภาพที� ยำ �แย่ จากต้นเรื่องที่เล่ามา ต่ายอยากชวนคุณมาช่วยกันคิดต่อ ถึงสิ่งหนึ่ง ทีุ่่ณหมอทั้งประเทศกังวลเกี่ยวกับสถานการณ์การติดโรคCOVID-19 ก็คือ จำ �นวนเตียง ในห้องดูแลผู้้่วยหนัก (ห้อง ICU - Intensive Care Units) คุณคิดว่า ประเทศไทยมีเตียง ในห้อง ICU ทั้งหมดเท่าใด และในกรุงเทพมีจำ �นวนเตียงในห้อง ICU คิดเป็นร้อยละ เท่าใดของทั้งประเทศ ต่ายอยากให้คุณลองหาคำ �ตอบดูแล้วคุณก็จะเข้าใจถึงสิ่งที่ คุณหมอกังวล เมื่อได้คำ �ตอบแล้วสามารถส่ง email มาได้ที่ funny_rabbit@live.co.uk ภายในวันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 โดยต้องใส่ที่อยู่่�ท จะให้จัดส่งของรางวัล มาให้เรียบร้อย และหากต้องการส่งสื่อดีๆ ให้โรงเรียนทีุ่่ณนึกถึง นอกเหนือจาก ของรางวัลทีุ่่ณจะได้รับ ช่วยเขียนชื่อโรงเรียนมาให้ต่ายด้วย เพื่อที่โรงเรียนจะได้ นำ �ไปใช้ในการเรียนการสอนได้ ส่วนเฉลยคุณสามารถอ่านได้ในฉบับที่ 225 จ้า ต่ายถามคุณไปว่า การออกกำ �ลังกายนอกจากจะช่วยเรื่องของการเติมออกิ เจนให้กับเ ลล์ของคุณแล้ว ยังมีส่วนช่วย ที่่ำ �คัญอีกเรื่องหนึ่งก็คือ เรื่องของสารอาหาร (Nutrients) ที่อยู่ในกระแสเลือด เมื่อคุณออกกำ �ลังกายจะทำ �ให้ความดันเลือดสูงขึ้น เลือดไหลได้แรงและเร็ว ทำ �ให้ออกิ เจนและสารอาหารไปหล่อเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายได้มากขึ้น ส่งผลทำ �ให้คุณแข็งแรง ทั้งร่างกายในทุกๆ ระบบและจิตใจ เพิ่มภูมิต้านทาน มีผู้้่งคำ �ตอบมาหาต่าย 1 ท่าน แม้จะไม่ถูกตรงๆ แต่ก็เหมือนจะถูกเลขท้าย 3 ตัว คุณรอรับรางวัลได้เลยจ้า คุณประไพ บูรณประพฤกษ์ ที่อยู่่ัดส่งของรางวัลคือ โรงเรียนสิรินธรราชวิทยาลัย ต. สนามจันทร์ อ.เมืองนครปฐม จ.นครปฐม 73000 (ทั้งของรางวัลส่วนตัวและสื่อสำ �หรับใช้ในการเรียนการสอนเล็กๆ น้อยๆ จาก สสวท.) คำำถามฉบัั ที่่� 223 เฉลยคำำถามฉบัั ที่่� 221 หมายเหตุ ACE2 = Angiotensin converting enzyme 2, COVID-19 = Coronavirus disease 2019, DPP4 = Dipeptidyl peptidase 4, MERS-CoV = Middle East repiratory sysdrome-coronavirus, SARS-CoV = Severe acute respiratory syndrome-coronavirus การจับกัน ระหว่างโปรตีนที่เปลือกหุ้มไวรัสกับตัวรับที่ เยื่อหุ้มเ ลล์ พบว่าไวรัสที่่ำ �ให้เกิดโรค COVID-19 มี ความสามารถในการจับกันได้มากกว่า 10-20 เท่า เมื่อ เทียบกับไวรัสที่่ำ �ให้เกิดโรค SARS ด้วยความสามารถอัน มากกว่านี่เอง ที่อาจจะมีส่วนทำ �ให้เมื่อเชื้อไวรัส COVID-19 เข้าสู่่่างกายแล้ว ทำ �ให้เกิดการติดโรคได้ง่ายกว่า SARS ซึ่่� งสามารถศึกษากลไกการเข้าสู่เ ลล์โดผ่านตัวรับที่เยื่อ หุ้มเ ลล์ชนิด ACE2 (Receptor ACE2) ได้ในภาพ 1 ทำ �ไมคนอ้วนถึงมีความเสี่ยงในการเป็นโรค COVID-19 มากกว่าคนผอม? จากการศึกษาวิจัย พบว่าในเ ลล์ไขมันมี ACE2 ที่เยื่อหุ้มเ ลล์มากกว่าในเ ลล์ที่เนื้อเยื่อปอด นั่นหมายความว่า ถ้าคุณอ้วน คุณก็จะมี ACE2 ที่พร้อมจะจับกับไวรัสโคโรนา จำ �นวนมากกว่า จึงส่งผลให้คุณมีโอกาสติดเชื้อได้ง่ายกว่า คนผอม และในทำ �นองเดียวกัน จากการศึกษาเ ลล์มะเร็ง เทียบกับเ ลล์ที่อยู่ในเนื้อเยื่อที่อยู่ในตำ �แหน่งใกล้ๆ กับ เ ลล์มะเร็ง ก็พบว่า ACE2 ในเ ลล์มะเร็งมีความสามารถ ในการจับกับไวรัสที่่่อให้เกิดโรค COVID-19 ได้ดีกว่า เ ลล์ปกติ ดังนั้น ผู้้่วยที่เป็นมะเร็งจะมีความเสี่ยงต่อ การติดเชื้อได้มากกว่า คุณสามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ He, F., Deng, Y., & Li, W. (2020). Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): What we know?. Journal of Medical Virology. และ Jia, X., Yin, C., Lu, S., Chen, Y., Liu, Q., Bai, J., & Lu, Y. (2020). Two Things about COVID-19 Might Need Attention. ภา 1 ไวรัสโคโรนา (He, Deng, & Li, 2020)