นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 226 กันยายน - ตุลาคม 2563

18 นิตยสาร สสวท.ิ ต ทั้งพฤติกรรมและลักษณะภายนอกของผีเสื้อใบไม้แห้งดังที่กล่าวมาแล้ว เรียกว่า “การพรางตัว” (Camouflage) เกิดจากการปรับตัวตามธรรมชาติของแมลง และการที่่ีเสื้อใบไม้ต้องพรางตัวจากนักล่านั้นก็เพื่อรักษาชีวิตให้อยู่รอด โดยไม่ตกเป็นเหยื่อของสัตว์กินแมลงอื่นๆ เช่น งูบางชนิด นก การพรางตัวเป็นวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตในธรรมชาติรูปแบบหนึ่ง การพรางตัวแบ่งเป็น 2 รูปแบบได้แก่ Crypsis คือการพรางตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมรอบตัวเพื่อให้ถูกมองเห็นยากขึ้น เช่น การพรางตัวของกบ คางคก จิ้งจก กิ้งก่า งู การพรางตัวอีกรูปแบบหนึ่งเรียกว่า Mimesis คือการเลียนแบบเป็นสิ่งอื่น ึ่งการพรางตัวของผีเสื้อใบไม้แห้งก็จัดอยู่ใน รูปแบบ Mimesis ด้วยเช่นกัน ข้อสังเกตของการพรางตัวแบบ Mimesis ก็คือ การที่มีตัวต้นแบบ (Model) และสัตว์ตัวที่ทำ �การเลียนแบบ (Mimic) ึ่ งสองอย่างนี้มาคู่กันอย่างเห็นได้ชัด ในกรณีของผีเสื้อใบไม้แห้งจะมี “ใบไม้แห้ง” เป็นตัวต้นแบบ และผีเสื้อชนิดนี้ก็มี วิวัฒนาการที่ปีกของมันให้มีลวดลายเหมือนกับใบไม้แห้ง รวมถึงสังเกตและลอกเลียนพฤติกรรมของใบไม้ออกมาได้ด้วย “ผีเสื้อ” จึงเป็นผู้ลอกเลียนแบบนั่นเอง การเลียนแบบลักษณะนี้มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าทฤษฎี Batesian Mimicry เป็น การเลียนแบบของเหยื่อเพื่อป้องกันตัวจากสัตว์ผู้ล่าดังที่กล่าวมาแล้ว ึ่งในกรณีของผีเสื้อใบไม้แห้งก็คือ การทำ �ให้สัตว์ผู้ล่า มองเห็นว่าผีเสื้อตัวนี้ไม่สามารถกินได้นั่นเอง ในส่วนชื่อเรียกของทฤษฎีนี้มาจากการตั้งชื่อเพื่อให้เกียรติแก่ Henry Walter Bates นักธรรมชาติวิทยาชาวอังกฤษที่ค้นพบทฤษฎีนี้ บรรณานุกรม Around the word. ศิลปะแห่งการพรางตัวขั้นเทพของสัตว์ชนิดต่างๆ. สืบค้นเมื่อ 24 มีนาคม 2562, จาก https://www.blockdit.com/posts/ 5c9a60e8eded2709c02c0f78. ดร.นันทศักดิ� ปิ� นแก้ว. ชีวิตและวิวัฒนาการ กับความหลากหลายทางชีวภาพในประเทศไทย. BRT Magazine, December, 2008. สืบค้นเมื่อ 26 ธันวาคม 2551, จาก http://www1a.biotec.or.th/BRT/images/stories/camouflage.pdf. ตื่นเถิด. (2005). อยู่รอดได้โดยการพรางตัว. สืบค้นเมื่อ 26 ธันวาคม 2551, จาก https://wol.jw.org/th/wol/d/r113/lp-si/102005525.