นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 228 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2564

59 ปีที่ 49 ฉบับที่ 228 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2564ี ที่ ั บี่ ุ มั น์ ต่่าย แสนซน่ า “เราไม่่จำำ �เป็็นต้้องหยุุดเล่่นสนุก เพราะว่่าเราแก่ แต่่ที่่� เราแก่น่� น ก็เพราะว่่าเราหยุุดเล่่น” - George Bernard Shaw - า เรื่� องที� ต่่ายเล่่า าแ ะ า ข้้อมูู ทางสถิิติิ องหน่่วยงาน าครััฐ ณ วัันที� 31 ธััน าค .ศ. 2562 คุณคิ า าคใดที่� มีีป ะ า ผู้้� สูงอายุุมากที่� สุุดในป ะเทศ องหาคำ อ ดููนะ ไม่่ยา เ ย แ ะเมื่� อหาคำ อ ได้้แล้้ สา ารถส่่งคำ อ าที� funny_rabbit@live.co.uk ายในวัันที� 5 ฤษ าค .ศ. 2564 โ ยต้้องใส่่ท � อยู� ที� ะให้ จััดส่่ง อง างวัั องคุณ าให้เรีีย ร้้อย แ ะเช่่นเดิิ ถ้้าคุณต้้อง า ให้ต่่ายส่งส่� อดีีๆ า สส ท. ไปให้โ งเรีียนที� คุณนึึ ง หรืือโ งเรีียนใน งใ องคุณ นอ เหนือ า อง างวััลที่� คุณ ะได้้รัั ช่่ ยเขีียนชื่� อโ งเรีียนที� คุณอยา ให้ส่ง องไปให้ าให้ด้้ ย เพื่่� อที� อง ณาธิิ า ะได้้ทำ าั ดส่่งส่� อดีีๆ า สส ท. ไปให้โ งเรีียนได้้นำ �ไปใช้้ ใน า เรีียน า สอนได้้ ส่่วนเฉ ยคุณๆ สา า านได้้ในฉบัับที่� 230 จ้้า ต่่ายได้้ ามคำำ � า เอาไว้้ว่่า “น้ำ � �ใ มหาสมุุทรกัับน้ำำ � �ที� อยู่ใต้้เปลือกโลกเป็ แหล่งน้ำ � �เดียวกัั หรืือแยกส่่วนกัั อยู่อย่างชัดเจ เ าะเหตุุใด” คำ อ็ คือ เป็นนำ� �แหล่่งเดีีย กัันที� มีี า ไห เวีียนไป าถึึงกััน โ ยนำ� �ใน หาสมุุท ะมีี ารมุุดั เข้้าสู� ชั้� นเปลืือ โ า อยแย องเปลืือ โ (ย้อน ลัั ไปดูู า ป ะ อ ได้้ในนิ ยสา สส ท ฉบัับที่� 226) แ ะไห เวีียนออ า าน า ป ะทุุของ า า เมื่� อแ งดัันใต้้เปลืือ โู ง า เกิิน ฉบัับนี้� ไม่่มีีผู้้� ใ อบคำำ า ได้้ถูู ต้้องจ้้า คำำถามฉบัั ที่่� 228 เฉลยคำำถามฉบัั ที่่� 226 ภาพ 2 า า เครื่� อง MRI แส ง า เปรีีย เทีย ลัั ษณะส อง องหมููที� าย าแล้้ 10 ชั่� โ ง (10 h PMI, แ้ ายมืือ), ส องหมููชุุ ควบคุุม ที่่� ทำ � า ให้เลืือ หลััง า ายใหม่่ๆ (แ าง), แ ะส องหมููที� ให้เลืือ านเครื่� อง BrainEx (แ า) ที� มา Nature, 568(7752), 336-343) า ส องหมููที� ได้้ า เครื่� องสแ นที� เรีียกว่่า MRI (Magnetic Resonance Imaging) โ ยทำ า สแ นส องหมูู 3 กลุ่่� คือ 1) ส องหมููที� าย าแล้้ 10 ชั่� โ งแ ะไม่่ทำ �อะไ กััั นเ ย – 10 h PMI 2) ส องหมููที� ทำ า ให้เลืือ้ ยเครื่� องมืือชุุ ควบคุุม หลััง า ายใหม่่ๆ – Control perfusate 3) ส องหมููที� ทำ า ให้เลืือ้ ย เครื่� อง BrainEx ทันทีหลััง ากที่� ใช้้เครื่� องมืือชุ ควบคุุ าก่่อนหน้า BEx perfusate า า MRI แส งให้เห็นถึึง นา า องส อง อันเน่� อง า ากน้ำ� � ซึ่� งสะท้อนให้เห็นถึึงค า สา า ใน ารทำำ �งาน องเ์ ายในส อง ที� ะต้้องควบคุุม า เข้้าแ ะออ องนำ� ายใน เ์ ให้อยู� ในสมดุุล าถึึง งนี� ต่่าย อ อ เ ยว่่า อี ไม่่นาน เ า ะ ต้้องได้้ยินข่่า าั ษาให้ผู้้� ป่ ยที� ทาง า แ ทย์ ะบุุว่่า เสียชีีวิิ แล้้ อันเน่� อง า ส องไม่่ทำ �งาน ให้ ลัั ามีีชีีวิิ ได้้อี ครั้� งอย่างแน่นอน แต่่ก็็คงไม่่ใช่่ทุุกคน แ ะทุี เ าะ นพื้้� นฐาน อง าี ชีีวิิ อยู� องสิ� งมีีชีีวิิ มัันมีีค า แ างกััน องร่่าง าย แ ะ ารทำำ �งาน อง ะ างๆ ในร่่าง ายเส อ แต่่อย่างไ็ า งานนี� ก็็ทำ �ให้เ ามีี ค า หวััง แ ะี นั� นๆ อา ะเป็นเ าก็็เป็นไปได้้ สำ �หรัั าย ะเอีย ในเรื่� องอ่� นๆ คุณสา ารถอ่่านเพิ่่� เติิ แ ะดูู า หลัั ารทำำ �งาน องเครื่� อง BrainEx ได้้ า Vrselja, Z., Daniele, S. G., Silbereis, J., Talpo, F., Morozov, Y. M., Sousa, A. M., ... & Sestan, N. (2019). Restoration of brain circulation and cellular functions hours post-mortem. Nature, 568(7752), 336-343.