นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 233 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2564

21 ปีที่ 50 ฉบับที่ 233 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2564ี ที่ ั บี่ ิ กั น ธนวิทย์ เชื้อนุช • นิสิตระดับปริญญาตรี สาขาวิชาการสอนวิทยาศาสตร์ ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บุษกร วงษ์ปาน • ครูพี่เลี้ยง กลุ่มสาระการเรียนรู้้ิทยาศาสตร์ โรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษา ดร.จีระวรรณ เกษสิงห์ • อาจารย์นิเทศก์ รองศาสตราจารย์ ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ • e-mail: fedujwk@ku.ac.th รอบร้� วิทย์์ การจััดการเรียนร้ � โดยใช้้วััฏจัักรการเรียนร้� แบบ 5 ขั้้� น ในรูปแบบออนไลน์ เร่� อง แรงโน้มถ่่ งระหว่่างด งอาทิิตย์กับดา บริ าร องนักเรียนระดับชั้� นมัธยมศึึกษาปีที่� 3 สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ส่งผลให้สถานศึกษาต้องจัดการเรียนรู้ ในรูปแบบออนไลน์ ซึ่่� งส่งผลกระทบต่อทั้งครูและนักเรียนเป็นอย่างมาก แม้เช่นนั้นการจัดการเรียนรู้้ังคงต้องดำเนินต่อไป ดังคำกล่าวของอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ที่่่า “โรงเรียนสามารถหยุดได้ แต่การเรียนรู้หยุดไม่ได้” (ณั ฐพล ทีปสุวรรณ, 2563) ดังนั้น ครูและนักเรียนจึงต้องมีการปรับตัวเพราะการจัดการเรียนรู้ในรูปแบบออนไลน์นับเป็นเรื่องใหม่และท้าทายมาก สำหรับครูวิทยาศาสตร์ และธรรมชาติของวิชาวิทยาศาสตร์นั้น นักเรียนควรได้ลงมือทำการทดลอง ทดสอบ และเก็บรวบรวมข้อมูล เพื่อสร้างองค์ความรู้้้วยตนเอง โดยมีครูเป็นผู้อำนวยความสะดวก (Facilitator) แต่เนื่องจากข้อจำกัดของการจัดการเรียนรู้ ในรูปแบบออนไลน์ ครูวิทยาศาสตร์จำนวนมากจึงไม่สามารถให้นักเรียนลงมือปฏิิบัติจริงด้วยตนเองได้ การสอนวิทยาศาสตร์ จึงกลายเป็นการบรรยายเนื้อหาความรู้หรือให้นักเรียนชมวีดิทัศน์แทน ด้วยเหตุนี้้�ผ เขียนจึงตั้งใจนำเสนอตัวอย่างการจัดการเรียนรู้ โดยใช้วัฏจัักรการเรียนรู้แบบ 5 ขั้น (5E Learning Cycle Model) ในรูปแบบออนไลน์ที่เน้นให้นักเรียนได้ลงมือปฏิิบัติ และสร้าง องค์ความรู้้้วยตนเอง ด้วยหวังว่าจะสร้างแรงบันดาลใจให้กับนักเรียน ครู และครูประจำการที่สอนวิชาวิทยาศาสตร์ในรูปแบบ ออนไลน์ได้ เนื้อหาที่เลือกมานำเสนอในบทความนี้้ือ แรงโน้มถ่วงระหว่างดวงอาทิตย์กับดาวบริวาร ซึ่่� งเป็นเนื้อหาที่ยาก และเป็นนามธรรม วัฏจัักรการเรียนรู้แบบ 5 ขั้น ประกอบด้วย ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) และขั้นประเมิน (Evaluation) (สถาบันส่งเสริมการสอน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 หน้า 53-54) แต่ละขั้นตอนที่นำมาใช้ในการจัดการเรียนรู้ เรื่อง แรงโน้มถ่วง ระหว่างดวงอาทิตย์กับดาวบริวาร ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ในรูปแบบออนไลน์ เป็นดังนี้