นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 237

34 นิตยสาร สสวท. แรงเข้ม แรงที่มีความเข้ม มากที่สุดในเอกภพ แรงเข้ม (Strong Force) เป็นแรงในธรรมชาติเช่นเดียวกับแรงโน้มถ่วงและแรงแม่เหล็กไฟฟ้า ถึงแม้เราจะไม่สามารถสังเกตหรือรับรู้ปรากฏการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดจากแรงเข้มได้ชัดเจน แต่ถ้าไม่มีแรงเข้ม อะตอมของธาตุต่างๆ ที่ประกอบกันเป็นร่างกายของเราและวัตถุรอบตัวเรา จะไม่สามารถ คงสภาพเป็นอะตอมอยู่ได้ และคงไม่มีตัวตนของเราอย่างเช่นทุกวันนี้ รักษพล ธนานุวงศ์ นักวิชาการอาวุโส สาขาฟิสิกส์และวิทยาศาสตร์โลก สสวท. e-mail: rthan@ipst.ac.th แ รงเข้มเกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์ใดและมีสมบัติอย่างไร ความเข้าใจ เกี่ยวกับแรงเข้มสามารถนำ�มาใช้ประโยชน์ในด้านใด บทความนี้ จะช่วยตอบคำ�ถามดังกล่าว ประวัติการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับแรงเข้ม ในช่วงที่นักฟิสิกส์เริ่มได้ภาพองค์ประกอบภายในนิวเคลียส ชัดเจน หลังการเรียกนิวเคลียสของไฮโดรเจนว่าโปรตอนโดยเออร์เนสต์ รัทเทอร์ฟอร์ด (Ernest Rutherford) ในปี พ.ศ. 2462 และการค้นพบ นิวตรอนของ เจมส์ แชดวิก (Sir James Chadwick) ในปี พ.ศ. 2475 นักฟิสิกส์ในช่วงเวลานั้นต่างมั่นใจว่า ภายในนิวเคลียสต้องมีแรงอีกชนิดหนึ่ง ที่มีขนาดมากกว่าแรงผลักทางไฟฟ้าระหว่างโปรตอนที่สามารถทำ�ให้ โปรตอนกับโปรตอนยึดเหนี่ยวให้รวมกันอยู่ โดยได้เรียกแรงดังกล่าวว่า แรงนิวเคลียร์ (Nuclear Force) ภาพ 1 เออร์เนสต์ รัทเทอร์ฟอร์ด ภาพ 2 เจมส์ แชดวิก ภาพจาก https://www.livescience.com/quarkonium-spectrum-of-strong-nucle- ar-force-particles.html