นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 237

42 นิตยสาร สสวท. ผู้วิจัยใช้วิธีการทางสถิติ (Spearman Correlation) หาความสัมพันธ์ ระหว่างปัจจัยทางด้านสภาพอากาศ ได้แก่ ปริมาณฝน จำ�นวนวันที่ฝนตก อุณหภูมิอากาศเฉลี่ย และความชื้นสัมพัทธ์อากาศ กับการเกิดปรากฎการณ์ เอลนีโญ ลานีญา พบว่า ความชื้นสัมพัทธ์อากาศมีแนวโน้มความสัมพันธ์กับ ปรากฎการณ์เอลนีโญอย่างมีนัยสำ�คัญ ขณะที่ปัจจัยทางด้านสภาพอากาศ แนวโน้มความสัมพันธ์ไม่เป็นแนวทางเดียวกับปรากฏการณ์ลานีญา นอกจากนี้ จากวิธีการทางสถิติยังบอกว่าปริมาณฝน จำ�นวนวันที่ ฝนตก อุณหภูมิอากาศเฉลี่ย และความชื้นสัมพัทธ์อากาศ มีแนวโน้ม ความสัมพันธ์กับการเกิดปรากฎการณ์เอลนีโญลานีญา แต่มีเพียงจำ�นวนวัน ที่ฝนตกเท่านั้นที่มีแนวโน้มความสัมพันธ์กับจำ�นวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก ขณะที่ปัจจัยทางด้านสภาพอากาศมีแนวโน้มความสัมพันธ์ไม่เกี่ยวกับ จำ�นวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก ในตอนท้ายของงานวิจัย ผู้วิจัยนำ�ข้อมูลจำ�นวนครัวเรือนที่พบ ลูกน้ำ�ยุงลายบ้าน และยุงลายสวน เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างดัชนีครัวเรือน (House Index : HI) ในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2559 ที่เกิดปรากฏการณ์ เอลนีโญ เท่ากับ ร้อยละ 78.13 และเดือนมกราคม พ.ศ. 2561 ที่เกิดปรากฏการณ์ ลานีญา เท่ากับ ร้อยละ 72.88 สรุปได้ว่าช่วงเวลาดังกล่าวชุมชนที่อยู่ใน อำ�เภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราชมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคที่เกิดจาก ยุงลาย งานวิจัยนักเรียนข้างต้นเป็นตัวอย่างงานวิจัยที่นำ�ข้อมูลด้าน สภาพอากาศ ข้อมูลการเกิดโรคที่มียุงเป็นพาหะ และปรากฏการณ์เอลนีโญ ลานีญา มาหาความสัมพันธ์กันโดยจัดกระทำ�ข้อมูลด้วยวิธีการทางสถิติ ซึ่งในส่วนสรุปของงานวิจัยด้านยุง ได้กล่าวว่า ในศตวรรษที่ 21 นี้ การเปลี่ยนแปลง ภูมิอากาศได้คุกคามสุขภาพของมนุษย์ สัตว์ที่เป็นพาหะนำ�โรคพวก สัตว์เลือดเย็น (อ้างจาก Caminade et al. 2019) ซึ่งยุงเป็นสัตว์ที่นำ�โรค มาสู่คน การเก็บสำ�รวจลูกน้ำ�ยุง บันทึกข้อมูลลงใน GLOBE Observer Mosquito Habitat Mapper App จะช่วยให้ทราบแหล่งที่พบและจำ�นวน ลูกน้ำ�ยุงในแต่ละพื้นที่และครอบคลุมทั่วโลก กลุ่มงานวิจัยด้านอื่นๆ ใน GLOBE Protocol Bundles ได้แก่ การเกษตร คุณภาพอากาศ El Ni ñ o Southern Oscillation (ENSO) มหาสมุทร แม่น้ำ�และทะเลสาบ ดิน ชุมชนเมือง น้ำ� วัฏจักรน้ำ� คุณภาพน้ำ� และ สภาพอากาศ นักเรียนและครูสามารถใช้หลักวิธีดำ�เนินการตรวจวัด สิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับงานวิจัยด้านที่สนใจเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่าง ปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องแล้วรวบรวมข้อมูล สรุปและอภิปรายความเชื่อมโยง ของข้อมูลเพื่อตอบโจทย์งานวิจัยของตนได้อย่างครอบคลุม (ภาพ 5 - 14) ภาพ 5 งานวิจัยด้านการเกษตร (Agriculture Bundle) https://www.globe.gov/web/earth-systems/community/agriculture-bundle ภาพ 7 งานวิจัยด้าน ENSO Bundle https://www.globe.gov/web/earth-systems/community/enso-bundle ภาพ 6 งานวิจัยด้านคุณภาพอากาศ (Air Quality Bundle) https://www.globe.gov/web/earth-systems/community/air-quality-bundle ภาพ 8 งานวิจัยด้านมหาสมุทร (Ocean Bundle) https://www.globe.gov/web/earth-systems/community/ocean-protocol-bundle