นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 238

10 นิตยสาร สสวท. • เปิดไฟฉาย จากนั้นเลื่อนดินน้ำ�มันไปมาระหว่างไฟฉายกับ ลูกโลก ให้ดินน้ำ�มันบังแสงไฟฉาย จนเกิดเงามืดและเงามัว บนบริเวณลูกโลก • นำ�คลิปหูขาวหนีบกระดาษแข็งเทาขาวแล้วนำ�ไปวางแทนที่ ลูกโลก ดังภาพ • เจาะรูบนกระดาษแข็งเทาขาวตรงบริเวณเงามืด เงามัวและ บริเวณที่ไม่เกิดเงา บริเวณละ 1 รู • สังเกตรูปร่างของแหล่งกำ�เนิดแสงผ่านแต่ละรูที่เจาะไว้และ บันทึกผลโดยการวาดรูป 2. อ่านใบความรู้ เรื่องการเกิดสุริยุปราคาแบบต่างๆ 3. ร่วมกันอภิปรายรูปร่างของดวงอาทิตย์เมื่อผู้สังเกตอยู่ใน บริเวณต่างๆ ของเงา พร้อมทั้งระบุชื่อสุริยุปราคาแต่ละแบบ บันทึกผล 4. วิเคราะห์ข้อมูลเส้นผ่านศูนย์กลาง และระยะทางระหว่าง ดวงอาทิตย์ โลก และดวงจันทร์ รวมถึงอภิปรายถึงความเป็นไปได้ที่ ดวงจันทร์จะสามารถบังดวงอาทิตย์ได้พอดี 5. สร้างคำ�อธิบายเกี่ยวกับการเกิดปรากฏการณ์สุริยุปราคา โดยใช้แบบจำ�ลองที่สร้างขึ้น ตอนที่ 2 การเกิดจันทรุปราคา ขั้นตอนการดำ�เนินกิจกรรม 1. นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษา เกณฑ์การประเมิน แบบร่างของ แบบจำ�ลองปรากฏการณ์จันทรุปราคา เกณฑ์การประเมิน • แบบร่างชิ้นงาน ประเด็นที่ประเมิน 1. การแสดงความคิดเห็นและรับฟัง ความคิดเห็นของผู้อื่นในการวิเคราะห์ แนวคิดการออกแบบแบบจำ�ลอง 2. การระบุเหตุผลในการเลือกวัสดุ 3. การวางแผนการทำ�งาน 4. ความสมบูรณ์ของแบบร่าง 5. การนำ�เสนอแนวคิดการสร้างแบบ จำ�ลอง ขาดการแสดงความคิดเห็นและรับฟัง ความคิดเห็นของผู้อื่นในการวิเคราะห์ แนวคิดการออกแบบแบบจำ�ลอง ไม่ระบุเหตุผลในการเลือกวัสดุอุปกรณ์ เพื่อใช้เป็นตัวแทนสิ่งต่างๆ ใน ปรากฏการณ์ธรรมชาติ ขาดการระบุขั้นตอนการทำ�งาน บทบาทหน้าที่รวมถึงการแบ่งบทบาท หน้าที่ เขียนแบบร่างได้แต่ขาดการระบุขนาด วัสดุที่ใช้ นำ�เสนอแบบร่างแบบจำ�ลองการเกิด ปรากฏการณ์จันทรุปราคา แต่ขาด เหตุผลทางด้านวิทยาศาสตร์ที่แสดงถึง แนวคิดในการออกแบบสนับสนุน กล้าแสดงความคิดเห็นแต่ไม่รับฟัง ความคิดเห็นของผู้อื่นในการร่วมกัน วิเคราะห์แนวคิดการออกแบบแบบ จำ�ลอง ระบุเหตุผลในการเลือกวัสดุ อุปกรณ์เพื่อใช้เป็นตัวแทนสิ่ง ต่างๆ ในปรากฏการณ์ธรรมชาติ ได้ แต่ไม่สอดคล้องกับหลักการทาง วิทยาศาสตร์ครบทุกอุปกรณ์ ระบุขั้นตอนการทำ�งาน บทบาทหน้าที่ รวมถึงการแบ่งบทบาทหน้าที่ แต่ไม่ ครบถ้วน เขียนแบบร่างได้และระบุขนาด วัสดุ ที่ใช้ได้ แต่ไม่ครบถ้วน นำ�เสนอแบบร่างที่แสดงถึงการ อธิบายแนวคิดของการออกแบบที่ แสดงให้เห็นถึงการเกิดปรากฏการณ์ จันทรุปราคาได้ โดยให้เหตุผลทาง ด้านวิทยาศาสตร์ประกอบแต่ยังขาด การอธิบายเชื่อมโยงความรู้หรือไม่ ครบประเด็น กล้าแสดงความคิดเห็นและรับฟัง ความคิดเห็นของผู้อื่นในการวิเคราะห์ แนวคิดการออกแบบแบบจำ�ลอง เพื่อ ให้ได้แนวคิดที่หลากหลายแล้วตัดสิน ใจเลือกแบบร่าง ระบุเหตุผลในการเลือกวัสดุอุปกรณ์ เพื่อใช้เป็นตัวแทนสิ่งต่างๆ ใน ปรากฏการณ์ธรรมชาติได้ถูก ต้อง สอดคล้องกับหลักการทาง วิทยาศาสตร์อย่างน้อย 1 แง่มุม ระบุขั้นตอนการทำ�งาน บทบาทหน้าที่ รวมถึงการแบ่งบทบาทหน้าที่ได้ ครบถ้วน เขียนแบบร่างได้ชัดเจน และระบุขนาด วัสดุที่ใช้ได้ครบถ้วน ชัดเจน อ่าน เข้าใจง่าย นำ�เสนอแบบร่างที่แสดงถึงการอธิบาย แนวคิดของการออกแบบที่แสดงให้ เห็นถึงกระบวนการเกิดปรากฏการณ์ จันทรุปราคาได้อย่างสมเหตุสมผล โดยอาศัยหลักฐานที่รวบรวมได้และ เชื่อมโยงความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์ ระดับคะแนน ควรปรับปรุง พอใช้ ดี