นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 239

10 นิตยสาร สสวท. ว่าด้วยเรื่อง Planet Zoo เกม Planet Zoo เป็นวิดีโอเกม ในรูปแบบผู้เล่นคนเดียว พัฒนา และจัดจำ�หน่ายโดย Frontier Developments โดยวางจำ�หน่ายบนเว็บไซต์ Steam (https://store.steampowered.com ) เมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562 โดยมีราคาเต็มอยู่ที่ 975 บาท ตัวเกมเปิดโอกาสให้ผู้เล่นออกแบบ สร้างและบริหารสวนสัตว์ของตนเอง สร้างโลกสำ�หรับสัตว์ป่าบนภูมิทัศน์ อันกว้างใหญ่ ดูแลสัตว์ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี เฝ้าดูการเจริญเติบโต จนกระทั่ง การขยายเผ่าพันธุ์ของบรรดาสัตว์ที่น่าทึ่ง พบกับสัตว์หลากหลายสปีชีส์ในเกม ตั้งแต่สัตว์เลื้อยคลานตัวเล็กอย่างอิกัวน่าไปจนถึงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำ�นม ขนาดใหญ่อย่างช้างแอฟริกา โดยมีสัตว์จำ�นวนทั้งสิ้น 79 สปีชีส์ในเกมหลัก และอีกกว่า 40 สปีชีส์ที่วางจำ�หน่ายในภาคเสริมต่างๆ เช่น ภาคเสริมสัตว์ ในอเมริกาเหนือ สัตว์หากินกลางคืน โดยสัตว์ทุกตัวใน Planet Zoo ล้วน มีความรู้สึกนึกคิดเป็นของตัวเอง มีรูปลักษณ์ภายนอกที่เป็นอัตลักษณ์ เฉพาะตัว ผู้เล่นจะได้รับหน้าที่ 2 บทบาทด้วยกัน โดยบทบาทแรก คือ “นักบริหาร” ที่จะต้องบริหารจัดการกับรายรับรายจ่ายในสวนสัตว์ การจ้างงาน ของพนักงาน การแบ่งพื้นที่การทำ�งานให้แก่พนักงาน การสร้างสิ่งอำ�นวย ความสะดวกสำ�หรับผู้เยี่ยมชม เช่น ร้านอาหาร ห้องน้ำ� ตู้กดเงิน รถไฟ โมโนเรล ซึ่งเป็นการฝึกทักษะการวางแผน การจัดการ รวมถึง ความคิดสร้างสรรค์ให้แก่ผู้เล่น และอีกหนึ่งบทบาทสำ�คัญที่ผู้เล่นจะได้รับก็คือ บทบาทของ “นักวิทยาศาสตร์” โดยผู้เล่นจะต้องทำ�การสืบค้นข้อมูลของสัตว์ แต่ละชนิดว่ามีข้อกำ�หนดและความต้องการอย่างไร จากนั้นผู้เล่นจะต้องสร้าง สภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย (Enclosure) ให้เหมาะสมกับสัตว์ชนิดนั้นๆ เช่น หมีขาวเหมาะสำ�หรับอยู่ในไบโอมทุนดรา อากาศค่อนข้างหนาวเย็น และ เป็นสัตว์สันโดษ ไม่สามารถอยู่ร่วมกันเป็นฝูงใหญ่ได้ นอกเหนือจากการ ดูแลสวัสดิภาพของสัตว์แล้ว ผู้เล่นจะต้องทำ�การวิจัยเพื่อพัฒนาวัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้สำ�หรับส่งเสริมคุณภาพของสัตว์ วิจัยโรคที่พบได้ในสัตว์เพื่อ ป้องกันและแก้ไขปัญหาการระบาดของโรคที่อาจพบได้ในสวนสัตว์ รวมถึง วิจัยและทำ�งานเพื่ออนุรักษ์สัตว์ที่ถูกคุกคามใกล้สูญพันธุ์ จะเห็นได้ว่า Planet Zoo เป็นเกมที่อัดแน่นด้วยความเป็น วิทยาศาสตร์ไว้สูงมาก ที่เห็นได้อย่างเด่นชัด คือ ระบบนิเวศและ ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตัวเกมเปิดโอกาสให้ผู้เล่นได้ทำ�ความเข้าใจ ลักษณะของไบโอม (Biome) ว่าไบโอมแต่ละประเภทนั้นมีอุณหภูมิ ปริมาณ น้ำ�ฝน ชนิดของพืช ชนิดของสัตว์เป็นอย่างไร รวมถึงพาผู้เล่นไปทำ�ความรู้จัก ลักษณะภายนอก อัตลักษณ์และพฤติกรรมของสัตว์หลากหลายสปีชีส์ ไม่ว่าจะเป็นสัตว์ที่รักการปีนป่าย อย่างลิงชิมแพนซี หมีขอ สัตว์ที่รัก การอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่อย่างนกกระจอกเทศ นกฟลามิงโกใหญ่ หรือจะเป็น สัตว์ที่มีระบบผู้นำ�ฝูงอย่างสุนัขจิ้งจอกอาร์กติก และหากผู้เล่นกังวลว่าเนื้อหา และหลักการในตัวเกมด้านชีววิทยาถูกต้องหรือไม่ จะสร้างความเข้าใจ ที่คลาดเคลื่อนแก่ผู้เล่นหรือไม่ ก็ไม่ต้องกังวลไป เนื่องจากทีมผู้พัฒนาได้เชิญ นักวิทยาศาสตร์และนักวิจัยหลายสิบชีวิตร่วมเป็นที่ปรึกษาในขั้นตอน การพัฒนาเกมนี้ นอกจากนั้น ผู้พัฒนายังได้ศึกษาสรีระและพฤติกรรมของ สัตว์แต่ละชนิดผ่านการสังเกตด้วยตนเองเป็นเวลาหลายเดือนก่อนจะเริ่ม ทำ�การออกแบบอีกด้วย ดังนั้น ผู้เล่นจึงสามารถคลายกังวลเรื่องความถูกต้อง ด้านชีววิทยาได้เลย นอกเหนือจากความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่ตัวเกมมอบให้ผู้เล่นแล้ว ยังมีเรื่องของธรรมชาติของวิทยาศาสตร์ (Nature of Science; NOS) ที่ สอดแทรกผ่านระบบการเล่นต่างๆ ของเกมอีกด้วย ซึ่งเป็นใจความสำ�คัญที่ บทความนี้จะกล่าวถึงในหัวข้อถัดไป ธรรมชาติของวิทยาศาสตร์ (Nature of Science; NOS) ธรรมชาติของวิทยาศาสตร์ เป็นลักษณะเฉพาะที่บ่งบอกความแตกต่าง