นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 239

ปีที่ 51 ฉบับที่ 239 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2565 43 ประชาชนสามารถคาดการณ์สภาพอากาศระยะสั้นได้โดยการศึกษาแผนที่ลม แผนที่ฝน และการติดตามสภาพอากาศปัจจุบันจากข้อมูลสถานการณ์พายุ สภาพเมฆฝน แผนที่อากาศ คลื่นทะเล และสถานการณ์ฝน (ผ่านเว็บไซต์ http://www.thaiwater.net) อย่างไรก็ตาม การเฝ้าระวังและติดตามสถานการณ์น้ำ�จะ ทันเหตุการณ์และถูกต้องมากที่สุด ถ้าเราติดตามสถานการณ์จริงในพื้นที่ โดยตรวจวัดข้อมูลสภาพอากาศอย่างง่ายด้วยตนเอง ใช้อุปกรณ์พื้นฐานที่ หาซื้อได้ง่ายและราคาไม่แพง (ภาพ 7) หากเราหมั่นตรวจวัดและติดตาม สภาพอากาศอย่างสม่ำ�เสมอ เพียงเท่านี้ก็ทำ�ให้เราคาดการณ์สภาพอากาศ ที่กำ�ลังจะเกิดขึ้นหรือเปลี่ยนแปลงไปในแต่ละวัน และเตรียมรับมือ ได้ทันการณ์อย่างแน่นอน Climate Prediction Center, National Weather Service. Cold and Warm Episodes by Season , Retrieved October 5, 2022, from https://origin.cpc.ncep.noaa.gov/products/analysis_monitoring/ensostuff/ONI_v5.php. บีบีซี นิวส์ ไทย. (2565). เทียบข้อมูลน้ำ�ท่วม 2554 กับ 2565 หลังรัฐยืนยันไม่ซ้ำ�รอย . สืบค้นเมื่อ 5 ตุลาคม 2565, จาก https://www.bbc.com/thai/articles/cx802845nxno. ผู้จัดการออนไลน์. (2565). น้ำ�ท่วมภูเก็ตยังอ่วมกระทบทั้งจังหวัด แหล่งท่องเที่ยวย่านเมืองเก่าคนแห่ถ่ายรูป . สืบค้นเมื่อ 16 ตุลาคม 2565, จาก https://mgronline.com/south/detail/9650000098988. ศูนย์ประสานงานและพัฒนางานวิจัยด้านโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ บัณฑิตวิทยาลัยร่วมด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, (2564). [Infographic] ปรากฏการณ์ ENSO (เอลนีโญและลานีญา) . สืบค้นเมื่อ 30 ตุลาคม 2565, จาก https://www.thaiglob.org/articles/612daaa53264682dd1585a26. ศูนย์ภูมิอากาศ กรมอุตุนิยมวิทยา. (2565). สถานการณ์ฝนเปรียบเทียบกับค่าปกติ. สืบค้นเมื่อ 30 ตุลาคม 2565, จาก http://climate.tmd.go.th/gge/water/normalrain2565.html. ศูนย์อำ�นวยการน้ำ�แห่งชาติ สำ�นักงานทรัพยากรน้ำ�แห่งชาติ. (2565). สถานการณ์น้ำ�ประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 22 ตุลาคม 2565, จาก http://nwcc.onwr.go.th/. สถาบันที่ปรึกษาเพื่อพัฒนาประสิทธิภาพในราชการ (สปร.). (2555). การเสวนาเรื่อง “การจัดการอุทกภัยของประเทศไทยในอนาคต”: ค่าดัชนี Oceanic Niño Index: ONI” . สืบค้นเมื่อ 29 มกราคม 2565, จาก http://www.tia.or.th/upload/file/download_item_35_file.pdf. สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ�และการเกษตร (องค์การมหาชน). (2565). คู่มือการติดตามสภาพอากาศด้วยตนเอง . สืบค้นเมื่อ 18 ตุลาคม 2565, จาก http://tiwrmdev.hii.or.th/web/manual.html. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2565). หลักวิธีการตรวจวัดสิ่งแวดล้อม เรื่อง บรรยากาศ. สืบค้นเมื่อ 18 ตุลาคม 2565, จาก https://globethailand.ipst.ac.th/media.php?p=2&mpg=3. สำ�นักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน). (2565). GISTDA เปรียบเทียบพื้นที่น้ำ�ท่วมไทยช่วงเดือนกันยายน 2554, 2564 และ 2565 ต่างกัน 3 เท่า. สืบค้นเมื่อ 4 ตุลาคม 2565, จาก https://www.gistda.or.th/news_view.php?n_id=6360&lang=TH. หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ. “เหตุการณ์น้ำ�ท่วมกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ปี 2554”. สืบค้นเมื่อ 25 ตุลาคม 2565, จาก https://www.thairath.co.th/news/local/bangkok/218960. The Bangkok Insight. (2565). หวั่นน้ำ�ท่วมภูเก็ตซ้ำ� ฝนตกต่อเนื่อง น้ำ�คลองบางใหญ่เพิ่มสูง เตือนประชาชนยกของหนีน้ำ�ด่วน. สืบค้นเมื่อ 19 ตุลาคม 2565. จาก https://www.thebangkokinsight.com/news/politics-general/general/970578/. บรรณานุกรม ภาพ 6 ตัวอย่างหนังสือเรียน และคู่มือครูกิจกรรมการเรียนรู้การเปลี่ยนแปลง ภูมิอากาศ สำ�หรับนักเรียนระดับประถมศึกษาปีที่ 4-6 และระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 ภาพ 7 อุปกรณ์พื้นฐานเพื่อตรวจวัดสภาพอากาศอย่างง่าย ด้วยตนเอง ที่มา: สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 2565 Goals : SDGs) เป้าหมายที่ 13 การรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและ ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี พุทธศักราช 2561 - 2580 ภายใต้ยุทธศาสตร์ที่ 5 ด้านการสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและ แผนแม่บทรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ พุทธศักราช 2558 - 2573 สร้างการเติบโตอย่างยั่งยืนบนสังคมที่เป็นมิตรต่อสภาพภูมิอากาศ อีกด้วย บทบาทของประชาชนกับการติดตามเฝ้าระวังการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ จากเหตุการณ์อุทกภัยที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งในประเทศไทย สถาบัน สารสนเทศทรัพยากรน้ำ�และการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ สสนก. เห็นถึงความจำ�เป็นที่จะต้องให้ความรู้ความเข้าใจเรื่องสภาพอากาศแก่ ประชาชนเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับอุทกภัยที่อาจเกิดขึ้น และเกิด ความเสียหายน้อยที่สุด โดยจัดทำ�คู่มือการติดตามสภาพอากาศด้วยตนเอง เพื่อให้ประชาชนเข้าใจวิธีการดูข้อมูลเพื่อคาดการณ์สภาพอากาศระยะสั้น 3 - 7 วันล่วงหน้า และสามารถติดตามสภาพอากาศในปัจจุบันได้ โดย