นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 243

ปีที่ 51 ฉบับที่ 243 กรกฎาคม - สิงหาคม 2566 15 เพื่อให้ได้ผลการทดลองที่ชัดเจนขึ้นเราอาจเพิ่มความสูง h ให้มากกว่าเดิมซึ่งจะทำ�ให้ SS มีอัตราเร็วสูงสุดมากกว่าเดิมได้ หรืออีกวิธีที่น่าสนใจคือ การใช้โดรนขึ้นบินติด SS บินผ่าน SR ด้วยความเร็วสูง วิธีนี้ก็น่าสนใจเช่นกันแต่ตอนบังคับโดรน ต้องทำ�ด้วยความระมัดระวัง ภาพ 4 ความถี่ดอปเพลอร์ที่วัดได้จากการทดลองเทียบกับที่ได้จากการคำ�นวณ ที่มา: Soares, A. A., & Henrique, R. L. (2021). Smartphones and the acoustic doppler effect in high school. Physics Teacher, 59(7), 566-568. doi:10.1119/5.0019668 Soares, A. A., & Henrique, R. L. (2021). Smartphones and the Acoustic Doppler Effect in High School. Physics Teacher, 59 (7): 566-568. doi:10.1119/5.0019668. Soares, A. A., & Henrique, R. L. (2021). Smartphones and the Acoustic Doppler Effect in High School. Retrieved May 2, 2023, from https://www.physicsclassroom.com/class/waves/Lesson-3/The-Doppler-Effect. บรรณานุกรม โดยในการทดลองใช้ความถี่ที่ 5 kHz และ 15 kHz ยกตัวอย่างเช่น ในกรณี 5 kHz เมื่อ SS เคลื่อนที่เข้าหา SR พบว่า SR ตรวจจับความถี่สูงสุดได้ 5060 Hz และในกรณีที่ SS เคลื่อนออกจาก SR พบว่า SR ตรวจจับความถี่ต่ำ�สุดได้ 4945 Hz จากผลการทดลองพบว่าความถี่ที่เปลี่ยนไปคิดเป็นประมาณร้อยละ 1 เท่านั้น เหตุผลเป็นเพราะความเร็วสูงสุดของ SS นั้นมีค่าไม่มากนักเนื่องจากความสูง h มีความสูงเพียงประมาณ 1 เมตรเท่านั้น แต่นั่นก็เพียงพอแล้วที่จะใช้เครื่องมือวัด ในการสังเกตปรากฏการณ์ดอปเพลอร์ นอกจากนี้ เรายังสามารถใช้ความถี่ในภาพ 4 มาคำ�นวณ เมื่อเราทราบว่าอัตราเร็วของเสียงใน อากาศนั้นมีค่าประมาณเท่ากับ 346 m/s เราทราบความสูง h ใช้กฎการอนุรักษ์พลังงานเพื่อหาความเร็วของ v ss (4.38 m/s) เราก็จะสามารถหาความถี่ที่ได้จากการคำ�นวณ ( f equation1 ) เอามาเทียบกับความถี่ที่ได้จากการทดลองได้ (b) ภาพ 3 (ต่อ) ผลการทดลองแสดงระดับเสียงและความถี่ที่เปลี่ยนไปที่เกิดจากการเคลื่อนที่สัมพัทธ์ระหว่างสมาร์ตโฟนสองเครื่อง (a) กรณี f 0 = 5000 Hz (b) กรณี f 0 = 15000 Hz ที่มา: Soares, A. A., & Henrique, R. L. (2021). Smartphones and the acoustic doppler effect in high school. Physics Teacher, 59(7), 566-568. doi:10.1119/5.0019668 f 0 (Hz) 5000 15000 5060 15064 5064 15192 f measured (Hz) f (equation1) (Hz)