นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 243

ปีที่ 51 ฉบับที่ 243 กรกฎาคม - สิงหาคม 2566 21 ภาพ 10 ตัวอย่างผลการสืบค้นข้อมูลจากคลังข้อมูลทะเบียนชนิดพันธุ์ต่างถิ่น ที่รุกรานของประเทศไทย ภาพ 9 มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2561 เรื่อง มาตรการป้องกัน ควบคุม และกำ�จัดชนิดพันธุ์ต่างถิ่น ภาพ 11 ตัวอย่างผลการสืบค้นข้อมูลจากคลังข้อมูล GBIF ของผักตบชวา และข้อมูลชื่อพ้องของผักตบชวา (ในกรอบสีแดง) ข้อมูลทะเบียนชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่รุกรานที่ปรากฏในฐานข้อมูล สอดคล้องกับ “มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2561 เรื่อง มาตรการป้องกัน ควบคุม และกำ�จัด ชนิดพันธุ์ต่างถิ่น” ดังภาพ 9 ซึ่ง กำ�หนดมาตรการและแนวทางปฏิบัติเพื่อควบคุม ป้องกัน และกำ�จัดชนิด พันธุ์ต่างถิ่น ทะเบียนรายการชนิดพันธุ์ต่างถิ่นในประเทศไทย กำ�หนด นิยามและหลักเกณฑ์ในการจัดกลุ่มชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่ควรป้องกัน ควบคุม และกำ�จัดของประเทศไทยออกเป็น 4 รายการ รวมถึงข้อมูลด้านผล กระทบของชนิดพันธุ์ต่างถิ่นต่อระบบนิเวศ เศรษฐกิจ และสุขภาพอนามัย ของมนุษย์ โดยสามารถสืบค้นข้อมูลชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่รุกรานโดยใช้ชื่อ วิทยาศาสตร์ ชื่อสามัญ หรือชื่อไทยของสิ่งมีชีวิตที่สำ�รวจพบจากคลัง ข้อมูลนี้ และคลิกที่ปุ่ม “แสดงผล” ที่อยู่ด้านล่างสุดของการค้นหา จาก นั้นคลิกไปที่แถบ “ตาราง” จะปรากฏข้อมูลการจัดหมวดหมู่ทางอนุกรม วิธานของชนิดพันธุ์ต่างถิ่น และเมื่อคลิกเข้าไปในชนิดพันธุ์นั้นจะพบข้อมูล ทั่วไปของชนิดพันธุ์ต่างถิ่น แผนที่รายงานการพบในประเทศไทย รวมถึง แหล่งที่มาของข้อมูลและหน่วยงานผู้นำ�เข้าข้อมูล ดังภาพ 10 อย่างไรก็ตาม บางครั้งเมื่อนำ�ชื่อวิทยาศาสตร์ที่ระบุได้จาก แอปพลิเคชัน Seek by iNaturalist มาสืบค้นต่อในคลังข้อมูลของ TH-BIF จะไม่พบข้อมูลของสิ่งมีชีวิต เช่น ผักตบชวา ปัจจุบันมีชื่อวิทยาศาสตร์เป็น Pontederia crassipes Mart. แต่ในคลังข้อมูลจะใช้ชื่อว่า Eichhornia crassipes Solms ซึ่งปัจจุบันนักอนุกรมวิธานจะให้ชื่อนี้เป็นชื่อพ้อง (Synonyms) ดังนั้น เมื่อสืบค้นข้อมูลในคลังข้อมูล อาจลองใช้ชื่อสามัญหรือชื่อไทยสืบค้น ควบคู่กัน จากนั้นนำ�ชื่อวิทยาศาสตร์ที่ได้จากคลังข้อมูลนี้ไปตรวจสอบกับ คลังข้อมูลอื่นๆ ที่มีการรายงานชื่อพ้องควบคู่กับชื่อวิทยาศาสตร์ เช่น GBIF ที่ https://www.gbif.org/ ซึ่งเป็นคลังข้อมูลสารสนเทศความหลากหลาย ทางชีวภาพระดับโลก เพื่อช่วยยืนยันความถูกต้องของชื่อวิทยาศาสตร์อีก ช่องทางหนึ่ง ดังภาพ 11