นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 243

ปีที่ 51 ฉบับที่ 243 กรกฎาคม - สิงหาคม 2566 51 ก ารท่องเที่ยวเชิงนิเวศเป็นการท่องเที่ยวรูปแบบหนึ่งที่เปิดโอกาสให้ นักท่องเที่ยวได้สังเกต ชื่นชม เรียนรู้ และเข้าใจธรรมชาติ โดยที่ ไม่รบกวนระบบนิเวศหรือทำ�ให้เกิดผลกระทบต่อระบบนิเวศ น้อยที่สุด เป็นการสร้างจิตสำ�นึกในการอนุรักษ์สัตว์และแหล่งที่อยู่ที่สัตว์ อาศัยอยู่ (สมชัย เบญจชย, 2549; ธนกฤต แดงทองดี, 2565) บทความนี้ ขอนำ�เสนอการท่องเที่ยวเชิงนิเวศเพื่อชมวาฬบรูด้าซึ่งสามารถใช้บริการ จากบริษัทนำ�เที่ยวหลายแห่งใน จ.สมุทรสาคร หรือ จ.เพชรบุรี ที่จะพาเรา นั่งเรือไปชมวาฬบรูด้าในบริเวณอ่าวไทย โดยทั่วไปวาฬบรูด้าจะพบได้ทั่วโลกในเขตอบอุ่น ในประเทศไทยนั้น พบได้ทั้งในทะเลอันดามันและทะเลอ่าวไทยตอนบนที่เรียกว่าอ่าวไทยรูปตัว ก ดังภาพ 1 ซึ่งวาฬบรูด้าในอ่าวไทยถือเป็นสัตว์ประจำ�ถิ่น ไม่มีการอพยพ ส่วนใหญ่วาฬบรูด้าจะไม่พบเป็นกลุ่ม โดยวาฬเพศผู้จะออกหากินเดี่ยว ส่วนวาฬเพศเมียอาจพบเป็นคู่แม่ลูก วาฬบรูด้าในอ่าวไทยจะพบเห็นมาก ในช่วงเดือนเมษายนถึงกันยายนเพราะเป็นช่วงที่ทะเลมีอาหารหลักของวาฬ ได้แก่ หมึก เคย และปลาขนาดเล็ก เช่น ปลากะตัก อุดมสมบูรณ์ที่สุด ดังนั้น ช่วงเดือนเมษายนถึงกันยายนจึงเป็นช่วงที่วาฬบรูด้าว่ายขึ้นมาบน ผิวน้ำ�ทะเลบ่อยมากที่สุด แต่ช่วงเดือนนั้นอาจไม่สะดวกสำ�หรับการนั่งเรือ ออกไปกลางทะเลเพื่อท่องเที่ยวเยี่ยมชมวาฬบรูด้า เนื่องจากเป็นช่วงมรสุม ซึ่งมีคลื่นลมค่อนข้างแรง ช่วงเดือนตุลาคมถึงธันวาคมซึ่งเป็นช่วงปลายฤดูฝน จนถึงฤดูหนาวที่มีสภาพอากาศสงบจะเป็นช่วงที่เหมาะสมกว่าในการชม วาฬบรูด้า (กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง, 2556; ศูนย์วิจัยและพัฒนา ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยตอนบน, 2561) ภาพ 1 บริเวณที่มักพบวาฬบรูด้าในอ่าวไทยรูปตัว ก อ่าวไทยรูปตัว ก ที่มา: Google Maps, 2566 ภาพ 2 เรือชมวาฬ การแพร่กระจายของวาฬบรูด้าบริเวณอ่าวไทยรูปตัว ก ที่มา: กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง, 2556 ภาพ 3 เจ้าหน้าที่บนเรือให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว การท่องเที่ยวเชิงนิเวศเพื่อชมวาฬบรูด้านั้นเริ่มต้นจากขึ้นเรือชมวาฬ ที่ท่าเรือของบริษัทนำ�เที่ยวแห่งหนึ่งประมาณ 8 โมงเช้า ดังภาพ 2 จากนั้น เรือก็จะมุ่งหน้าไปยังกลางทะเลอ่าวไทยห่างจากชายฝั่งประมาณ 30 กิโลเมตร โดยระหว่างทาง เจ้าหน้าที่บนเรือได้ให้ความรู้เกี่ยวกับวาฬบรูด้าแก่ นักท่องเที่ยว รวมถึงข้อปฏิบัติต่างๆ ในการอยู่บนเรือและการรับชมวาฬ ดังภาพ 3