นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 244

26 นิตยสาร สสวท. ฟิสิกส์ เป็นวิทยาศาสตร์แขนงหนึ่งที่ศึกษาเกี่ยวกับปรากฏการณ์ทางกายภาพ โดยมุ่งเน้น การตั้งคำ�ถาม หาคำ�ตอบ อธิบาย และทำ�นายปรากฏการณ์ทางกายภาพจากหลักฐานเชิงประจักษ์ อย่างสมเหตุสมผล ศึกษาเกี่ยวกับสสารและพลังงาน หรือการใช้แบบจำ�ลองทางคณิตศาสตร์ ปรากฏการณ์ที่คุ้นเคย ในฟิสิกส์ เช่น ปรากฏการณ์ฟ้าแลบ ฟ้าร้อง ฟ้าผ่า นักฟิสิกส์เริ่มต้นจากการสังเกตปรากฏการณ์ที่มองเห็นได้ ด้วยตาเปล่า แล้วอาจจะเกิดคำ�ถามว่า “ปรากฏการณ์ฟ้าแลบ ฟ้าร้อง และฟ้าผ่าเกิดขึ้นได้อย่างไร” หรือ นักฟิสิกส์อาจตั้งคำ�ถามจากปัญหาจากการทดลอง เช่น “จะต่อหลอดไฟฟ้าอย่างไร ถ้าถอดหลอดไฟฟ้า ดวงใดดวงหนึ่งออกแล้ว หลอดไฟฟ้าที่เหลือยังสว่างอยู่” จากนั้นดำ�เนินการทดลองในสภาวะจำ�ลองเพื่อศึกษา สถานการณ์ดังกล่าว นักฟิสิกส์ตอบคำ�ถามด้วยการออกแบบการทดลอง ทำ�การทดลองเพื่อรวบรวมข้อมูล หรือหลักฐาน เช่น ออกแบบให้ลักษณะของการต่อหลอดไฟฟ้า 2 ดวงแตกต่างกัน (วงจรหนึ่งต่อหลอดไฟฟ้า 2 ดวงเรียงติดกัน และอีกวงจรต่อหลอดไฟฟ้า 2 ดวงคร่อมกับแหล่งกำ�เนิดไฟฟ้า) อนุพงศ์ ไพรศรี ชรัญญา พานิช ครู โรงเรียนนารีรัตน์จังหวัดแพร่ e-mail: anupong.pr@nareerat.ac.th ดร.ชาตรี ฝ่ายคำ�ตา รองศาสตราจารย์ สาขาวิทยาศาสตร์ศึกษา ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ e-mail: chatreechem@yahoo.com การจัดการเรียนรู้โดยใช้ แบบจำ�ลองเป็นฐานในวิชาฟิสิกส์ ภาพจาก: https://physicsworld.com/a/the-electrical-human/ ิ ต