นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 244

48 นิตยสาร สสวท. 2. ปรากฏหลักฐานที่แสดงถึงความเข้าใจผ่านการถ่ายโอนการเรียนรู้ (Transfer of Learning) โดยความเข้าใจของผู้เรียนจะแสดงออกมาเมื่อ ผู้เรียนสามารถถ่ายโอนการเรียนรู้ไปยังสถานการณ์ใหม่ที่กำ�หนดให้และ สามารถอธิบายกระบวนการได้มาซึ่งคำ�ตอบ รวมทั้งคำ�ตอบของตนเองได้ 3. มุ่งเน้นการบูรณาการ เช่น บูรณาการการอ่าน การวิจัย และ การสื่อสารในภาระงานที่กำ�หนดภายใต้เนื้อหาวิชา เช่น วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ หรือบูรณาการข้ามสาขาวิชาได้ จึงกระตุ้นให้ผู้เรียนมองเห็น การเรียนรู้ที่มีความหมายมากกว่าการเรียนรู้ในวิชาใดวิชาหนึ่งแยกจากกัน 4. ใช้ภาระงานในลักษณะเป็นแบบปลายเปิดและไม่มีผลลัพธ์ที่ ถูกต้องเพียงคำ�ตอบเดียว ผู้เรียนสามารถใช้แนวทางหรือวิธีการที่หลากหลาย เพื่อทำ�ให้การปฏิบัติของตนเองประสบความสำ�เร็จได้ 5. ใช้ภาระงานที่เป็นบริบทจริง (Authentic Contexts) มี ความน่าสนใจ โดยมีเงื่อนไข (Conditions) และข้อจำ�กัด (Constraints) ที่ เหมือนจริงเพื่อนำ�ทางให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติ ซึ่งผู้เรียนจำ�เป็นต้องพิจารณา อย่างรอบด้านทั้งเป้าหมายในการทำ�งาน (Goal) กลุ่มเป้าหมาย (Audience) อุปสรรคในการทำ�งาน (Obstacles) ตลอดจนทางเลือกต่างๆ (Options) เพื่อให้ได้ผลงานที่ดีและมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ภาระงานยังเกี่ยวข้องกับ ผู้เรียนเพื่อช่วยให้ผู้เรียนได้มองเห็นเหตุผลของการทุ่มเทความพยายาม ในการปฏิบัติอีกด้วย 6. มีความซับซ้อนที่ต้องใช้ความสามารถในการคิด เช่น การวิเคราะห์ การตีความหมาย ความคิดสร้างสรรค์ ตลอดจนใช้ความเพียรพยายามใน การปฏิบัติซึ่งเป็นคุณลักษณะหรือเจตคติ จึงสามารถใช้กิจกรรมนี้เพื่อการ ประเมินผลลัพธ์การเรียนรู้ต่างๆ ได้ 7. ใช้รูบริคสำ�หรับการประเมินที่กำ�หนดไว้ เนื่องจากผลลัพธ์ไม่ได้ มีคำ�ตอบที่ถูกต้องเพียงคำ�ตอบเดียว การประเมินจึงต้องพิจารณาที่ผลงานที่ จับต้องได้และผลงานที่แสดงถึงความสามารถของผู้เรียนโดยมีเกณฑ์ (Criteria) ที่เหมาะสมและสอดคล้องกับเป้าหมายการประเมิน และมีรายละเอียดของ ความสามารถในแต่ละระดับที่ชัดเจนเพื่อใช้ตัดสินความเข้าใจและ ความสามารถที่แตกต่างกันของผู้เรียนได้ จากลักษณะเฉพาะของ Performance Task ข้างต้น แสดงให้เห็นว่า การจัดการเรียนรู้โดยใช้ Performance Task ผู้เรียนจะมีโอกาสนำ�ความรู้ ทักษะ และเจตคติที่ได้รับจากการเรียนรู้ไปประยุกใช้ในการปฏิบัติงานจริง ในสถานการณ์ต่างๆ ที่สอดคล้องกับชีวิตจริงได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งสอดคล้องกับการเกิดสมรรถนะ โดยผู้สอนสามารถประเมินผลลัพธ์ ที่คาดหวังจากผลงานที่จับต้องได้และผลงานที่แสดงถึงความสามารถ ของผู้เรียนได้โดยใช้เกณฑ์การประเมินที่เหมาะสมและสอดคล้องกับ เป้าหมายการประเมิน การออกแบบ Performance Task มีแนวทางที่หลากหลาย สำ�หรับ บทความนี้ขอเสนอแนวทาง การออกแบบกิจกรรมโดยประยุกต์ใช้แนวคิด ของ McTighe (2015) และ Stoll and Schultz (2019) ดังแผนภาพ ขั้นที่ 1 การวิเคราะห์ หลักสูตร มาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัด ขั้นที่ 2 การกำ�หนดภาระงาน และสถานการณ์ ขั้นที่ 3 การออกแบบ การจัดการเรียนรู้ ขั้นที่ 4 การกำ�หนดรูบริค สำ�หรับการประเมิน ขั้นที่ 5 การทดลองใช้ และปรับปรุง ตัวอย่างการวิเคราะห์ฯ เพื่อกำ�หนดเป้าหมายการประเมินของ Performance Task เรื่อง สมาร์ตโฮม ดังตารางที่ 1 ตัวอย่างการกำ�หนดภาระงานและ สถานการณ์ และการออกแบบ การจัดการเรียนรู้ในใบกิจกรรม เรื่อง สมาร์ตโฮม ตัวอย่างรูบริคสำ�หรับการประเมิน กิจกรรม เรื่อง สมาร์ตโฮม ดังตารางที่ 2 เป็นการวิเคราะห์เป้าหมายการเรียนรู้ คุณภาพของผู้เรียน สมรรถนะสำ�คัญ ที่ต้องการส่งเสริม ตลอดจนสิ่งที่ผู้เรียนควรรู้และปฏิบัติได้ ที่สอดคล้องและ สัมพันธ์กัน และกำ�หนดเป็นเป้าหมายการประเมินที่ต้องการ สถานการณ์ต้องกระตุ้นความสนใจและเกี่ยวข้องกับผู้เรียน ให้บริบทโลก แห่งความเป็นจริงที่สามารถพบเจอได้ในชีวิตประจำ�วัน ซึ่งสามารถกำ�หนด สถานการณ์ในลักษณะของปรากฏการณ์หรือปัญหาทางวิศวกรรมก็ได้ ออกแบบวิธีการดำ�เนินกิจกรรมที่ชัดเจนเพื่อให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติตามได้ ด้วยตนเอง กำ�หนดวัสดุและอุปกรณ์ เวลาที่ใช้ สื่อและแหล่งเรียนรู้ ตลอดจน กระบวนการจัดการเรียนรู้ กำ�หนดรูบริคที่สอดคล้องกับภาระงานภายใต้สถานการณ์ของกิจกรรม โดย กำ�หนดเกณฑ์ให้ครอบคลุมกับจุดประสงค์การเรียนรู้และเขียนอธิบาย คุณภาพของความสามารถที่มีรายละเอียดชัดเจน ทดลองใช้กิจกรรมในชั้นเรียนเพื่อให้ได้ข้อมูลสำ�หรับการปรับปรุงภาระงาน การออกแบบการจัดการเรียนรู้ รูบริค ให้มีความครบถ้วน สมบูรณ์ และเหมาะสม กับผู้เรียนมากยิ่งขึ้น การกำ�หนดภาระงานควรพิจารณาประเด็นต่างๆ ดังนี้ • ต้องให้ผู้เรียนได้ถ่ายโอนการเรียนรู้ไปสู่การปฏิบัติมากกว่าความรู้ความจำ� • ต้องให้ผู้เรียนได้ใช้ความสามารถในการคิดและแสดงออกถึงความเข้าใจ ของตนเอง • ต้องให้ผู้เรียนได้ประยุกต์ใช้ความรู้และทักษะและมีส่วนร่วมในกิจกรรม • ต้องระบุสิ่งที่ผู้เรียนต้องปฏิบัติอย่างชัดเจน มีเงื่อนไขและข้อจำ�กัดที่บ่งชี้ ถึงความสำ�เร็จ • ต้องมีบริบทจริงที่ผู้เรียนได้บูรณาการความรู้ แผนภาพ แนวทางการออกแบบ Performance Task