นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 245

12 นิตยสาร สสวท. (Food web) (Rocks Dominoes) (Too little to late) ภาพ 1 Board game เพื่อการศึกษา Board Game คืออะไร Board Game คือเกมที่ผู้เล่นมีปฏิสัมพันธ์กันภายใต้กติกาที่ชัดเจน อาจมีการใช้วัสดุอุปกรณ์หลายชนิดประกอบการเล่น เช่น ลูกเต๋า กระดาน การ์ด และเบี้ย (รักชน พุทธรังสี, 2560; วชรวรรธน์ ปิยะรัตนมงคล, 2563; วรรณิภา พรหมหาราช, 2564; ธีระวุฒิ ศรีมังคละ และคณะ, 2565; Bayeck, 2020) Board Game เพื่อการศึกษาเป็นเกมที่ใช้เป็นสื่อเพื่อสนับสนุนการเรียนการสอน ข้อดีของ Board Game เพื่อการศึกษา ข้อดีที่เด่นชัดของ Board Game เพื่อการศึกษาคือเป็นสื่อที่ผู้เรียน ให้ความสนใจ จากงานวิจัยพบว่า ผู้เรียนมีความรู้สึกอยากเรียนรู้เมื่อทราบว่า จะได้เรียนโดยมีเกมเป็นสื่อในการเรียนรู้และรู้สึกสนุกสนานไปกับการเรียน ผู้เรียน มีความคิดเห็นว่าตนเองมีส่วนร่วมในการเรียนรู้อย่างมาก เกมช่วยส่งเสริมการมี ปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนได้ดี และพบว่าผู้เรียนกลุ่มที่เรียนรู้ด้วยเกมมีระดับ ความจำ �และความเข้าใจที่สูงกว่ากลุ่มที่เรียนด้วยวิธีการบรรยาย (สกุล สุขศิริ, 2550; อรรถเศรษฐ์ ปรีดากรณ์, 2557) นอกจากนี้ เกมยังเป็นสื่อที่สามารถนำ �เสนอเนื้อหา ที่เป็นนามธรรมผ่านประสบการณ์ระหว่างการเล่น และสามารถส่งเสริมการพัฒนา ทักษะในศตวรรษที่ 21 เช่น การคิดวิเคราะห์ การคิดสร้างสรรค์ การทำ �งานเป็นทีม การสื่อสาร การแก้ปัญหา (Kalmpourtzis, 2019; Thornhill-Miller et al., 2023) Board Game เพื่อการศึกษามีข้อจำ �กัดหรือไม่ สื่อแต่ละประเภทมีจุดแข็งและข้อจำ �กัดในการสื่อสารที่แตกต่างกัน แม้ว่า Board Game จะมีข้อดีหลายอย่าง แต่ก็มีข้อจำ �กัดเช่นกัน Board Game เป็นสื่อ ที่ต้องใช้ความเข้าใจในการใช้งาน ถ้าผู้เรียนคนใดคนหนึ่งในกลุ่มไม่เข้าใจวิธีการเล่น อาจตามไม่ทัน ทำ �ให้ผู้เรียนถูกทิ้งไว้จนไม่เกิดการเรียนรู้ และการประเมิน ความเข้าใจของผู้เรียนมักจะมาจากผลงานของกลุ่มซึ่งอาจทำ �ให้การประเมินไม่ทั่วถึง (สกุล สุขศิริ, 2550) นอกจากนี้ Board Game ยังเป็นสื่อที่ใช้เวลานานในการ ออกแบบและทดสอบเมื่อเทียบกับสื่ออื่นที่มีอยู่แล้ว และถ้าออกแบบ Board Game ที่มีวิธีการเล่นที่ยากและซับซ้อนเกินไปจะทำ �ให้ผู้เรียนไม่เข้าใจจนรู้สึกไม่อยากเล่น หรือ Board Game ที่เน้นการแข่งขันจนเกินไปอาจทำ �ให้ผู้เรียนไม่สนใจเนื้อหาที่เกม ต้องการจะสื่อ (อรรถเศรษฐ์ ปรีดากรณ์, 2557) Board Game เพื่อการศึกษาออกแบบอย่างไร แม้ว่าปัจจุบันยังไม่มีข้อกำ �หนดเกี่ยวกับมาตรฐานการออกแบบหรือ ส่วนประกอบของ Board Game เพื่อการศึกษา แต่ครู นักวิชาการ และ ผู้ออกแบบ Board Game ต่างมีข้อแนะนำ �เกี่ยวกับการออกแบบ Board Game เพื่อการศึกษาไว้ดังนี้ 1. การกำ �หนดหัวข้อ Board Game เพื่อการศึกษามักจะใช้จุดประสงค์ การเรียนรู้เป็นหัวข้อในการออกแบบเพื่อกำ �หนดเป้าหมายให้ชัดเจนว่าเมื่อเล่นเกม จบแล้วผู้เล่นจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับเรื่องใด 2. การเลือกกลไกของเกม ในปัจจุบันมีกลไกของ Board Game ในตลาด ให้เลือกใช้มากมายหลายร้อยแบบ (Boardgamegeek, 2023) ในการออกแบบ Board Game เพื่อการศึกษาที่มีเป้าหมายเพื่อพัฒนาสมรรถนะควรเลือกกลไกที่สอดคล้อง กับสมรรถนะที่ต้องการพัฒนา เช่น กลไกการเล่นแบบร่วมมือกัน (Cooperative)