นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 246

ปีที่ 52 ฉบับที่ 246 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2567 35 บทความนี้ขอเสนอชุดหลักวิธีการตรวจวัดที่ศึกษาปรากฏการณ์เกาะความร้อนซึ่งจะศึกษาปัจจัยด้านสิ่งปกคลุมดิน บรรยากาศ หลักวิธีการตรวจวัดที่เกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์เกาะความร้อนในเมือง (Urban Heat Island) บรรยากาศ มีหลักวิธีการตรวจวัด ดังนี้ อุณหภูมิอากาศ วัสดุและสิ่งก่อสร้างในเมืองมีผลต่อปริมาณความร้อนที่แผ่ออกจากพื้นผิวโลก ความร้อนที่ แผ่ออกมานี้จะส่งผลกับอุณหภูมิอากาศและส่งผลกระทบต่อเนื่องไปยังด้านอื่นของสิ่งแวดล้อม เมฆ ปริมาณเมฆปกคลุมในบริเวณเมืองมีผลต่อสมดุลพลังงานระหว่างพื้นดินและอากาศ เช่น อุณหภูมิ ผิวดิน ความชื้นสัมพัทธ์อากาศ หยาดน้ำ �ฟ้า เมืองยังส่งผลต่อการก่อตัวของเมฆเนื่องจากจำ �กัดอัตราการระเหยของน้ำ �และ อัตราการคายน้ำ �ของพืช หยาดน้ำ �ฟ้า บริเวณที่มีสิ่งปกคลุมดินที่เกิดจากมนุษย์สร้างขึ้น เช่น คอนกรีต หรือยางมะตอย จะมีความเสี่ยงสูง ที่จะเกิดน้ำ �ท่วมจากหยาดน้ำ �ฟ้ามากกว่าบริเวณที่มีสิ่งปกคลุมดินตามธรรมชาติ อุณหภูมิพื้นผิว เป็นปัจจัยสำ �คัญที่จะใช้ประเมินการเกิดและความรุนแรงของปรากฏการณ์เกาะความร้อน อุณหภูมิพื้นผิว เป็นปัจจัยสำ �คัญที่จะใช้ประมาณสมดุลพลังงานของชุมชนเมืองเพราะเป็นปัจจัยที่ควบคุมการถ่ายเทความร้อนจากพื้นดินไปสู่ อากาศที่เรียกว่าความร้อนสัมผัส ความชื้นสัมพัทธ์อากาศ การระเหยของน้ำ �ช่วยลดอุณหภูมิของเมือง หากสิ่งที่ปกคลุมพื้นผิวเมืองจำ �พวกยางมะตอย และคอนกรีตซึ่งไม่สามารถอุ้มน้ำ �ได้จะจำ �กัดอัตราการระเหยของน้ำ �จากผิวดินและดินชั้นล่าง อัตราการระเหยของน้ำ �ที่น้อยลง จะส่งผลต่อความชื้นสัมพัทธ์อากาศในสภาพแวดล้อมเมือง สิ่งมีชีวิต/สิ่งปกคลุมดิน มีหลักวิธีการตรวจวัด ดังนี้ ชีวมิติ การตรวจวัดความสูงของต้นไม้และเรือนยอดในสภาพแวดล้อมเมือง ทำ �ให้เข้าใจถึงปริมาณมากหรือน้อย ของร่มเงาทางธรรมชาติมีผลต่ออุณหภูมิพื้นผิว ความชื้น และภาระความร้อนของอาคารอย่างไร ภาพจาก: https://www.eartheconomics.org/uhi