นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 249
20 นิตยสาร สสวท. ตาราง 1 การระบุปัญหาที่พบในชั้นเรียนสู่การวิเคราะห์ความยากลำ �บากในการเรียนรู้ บทความนี้มุ่งนำ �เสนอเครื่องมือที่จะสนับสนุนให้ครูทุกท่าน ได้ลองสำ �รวจและกำ �หนดประเด็นการวิจัยในชั้นเรียนอย่างง่ายด้วยตนเอง ผ่านการใช้งานผืนผ้าใบเพื่อการค้นหาและกำ �หนดคำ �ถามวิจัยในชั้นเรียน (AR-CANVAS) ดังแสดงตัวอย่างในภาพ 1 ประกอบด้วย 8 แนวคิดสำ �คัญ ที่จะช่วยฉายและเชื่อมต่อความคิดอย่างเป็นลำ �ดับขั้นตอนจนได้มา ซึ่ง การกำ �หนดชื่อหรือหัวข้อการวิจัยในชั้นเรียน ดังนี้ 1) ปัญหาสำ �คัญที่พบ 2) หลักฐานเชิงประจักษ์ 3) ความยากลำ �บากในการเรียนรู้ 4) แนวทาง แก้ปัญหา 5) นวัตกรรมที่จะช่วยแก้ปัญหา 6) กลไกหรือกุญแจสำ �คัญ ในการแก้ปัญหา 7) ผลลัพธ์ที่ได้จากการดำ �เนินการวิจัยในชั้นเรียน และ 8) ชื่อ/หัวข้อการวิจัยในชั้นเรียน โดยจะยกตัวอย่างของครูสี่ท่าน เป็นกรณีศึกษาในการใช้งานผืนผ้าใบ AR-CANVAS ในลำ �ดับต่อไป ผ่านการ เติมข้อมูลใน AR-CANVAS เป็นสามส่วน ประกอบด้วย ส่วนที่หนึ่ง การระบุปัญหาหลักที่พบในชั้นเรียนพร้อมหลักฐานเชิงประจักษ์และค้นหา ความยากลำ �บากในการเรียนรู้ของผู้เรียน ส่วนที่สอง การคลี่แนวทางแก้ปัญหา นวัตกรรมที่จะช่วยในการแก้ปัญหาและการออกแบบกำ �หนดกลไกนั้น และ ส่วนที่สาม การคิดย้อนกลับสู่การกำ �หนดหัวข้อหรือประเด็นการวิจัยใน ชั้นเรียน ส่วนที่ 1 การระบุปัญหาหลักที่พบในชั้นเรียนพร้อมหลักฐานเชิงประจักษ์และ ค้นหาความยากลำ �บากในการเรียนรู้ของผู้เรียน การวินิจฉัยชั้นเรียนของตนเองไม่เพียงแต่จะช่วยให้ครูพบว่า นักเรียนคิดหรือใช้ความรู้อย่างไร มีระดับทักษะที่จำ �เป็นต่อการเรียนรู้ แนวคิดหรือการประยุกต์ใช้ความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพอย่างไร ตารางที่ 1 แสดงข้อมูลของครู 4 ท่านที่สอนในรายวิชาและระดับชั้น ที่แตกต่างกัน โดยพิจารณาเกี่ยวกับระดับทักษะการคิดของผู้เรียนที่มี ความจำ �เป็นเร่งด่วนในการให้การสนับสนุนหรือฝึกฝน แต่ไม่เพียงแค่ระบุ ปัญหาได้ AR-CANVAS ยังมุ่งเน้นให้ครูสามารถบ่งชี้ถึงหลักฐานหรือ ลักษณะการแสดงออกที่แสดงให้เห็นว่าขาดทักษะนั้นอย่างไร ก่อนจะ จับกลุ่มหรือระบุลักษณะปัญหาร่วมไปสู่การได้มาซึ่งปัญหาการวิจัย ซึ่ง AR-CANVAS ในช่องที่ 1 แสดงให้เห็นถึงปัญหาสามลำ �ดับแรก ที่สำ �คัญ ก่อนที่จะสรุปรวมว่าแท้จริงแล้ว“ปัญหาหลักที่จะศึกษาในครั้งนี้” คือประเด็นใด โดยระบุแนวทางการตอบหรือหลักฐานเชิงประจักษ์ ที่แสดงถึงปัญหาเหล่านั้น ในช่องที่ 2 แสดงให้เห็นว่าครูได้ระบุว่า ปัญหาหลักคือ ผู้เรียนยังขาดการคิดสร้างสรรค์อยู่ อย่างไรก็ดี ครูสามารถ วิเคราะห์ความยากลำ �บากในการเรียนรู้หรือการที่ผู้เรียนยังไม่สามารถทำ � หรือบรรลุสิ่งเหล่านั้นได้แสดงไว้ในช่องที่ 3 เพื่อความลุ่มลึกของการ แก้ปัญหาดังกล่าวที่ไม่ใช่เพียงการระบุปัญหาได้แต่ยังคาดการณ์ถึงสาเหตุ หรือที่มาของปัญหานั้นๆ เพื่อนำ �ไปสู่การคิดหรือเสาะหาแนวทางการแก้ไข ต่อไป ครูเอ (นามสมมติ) สอนรายวิชาฟิสิกส์ชั้น ม.5 เกี่ยวกับสมบัติ ของคลื่น พบว่าในช่วงท้ายของแต่ละบทเรียนจะล้วงความเข้าใจของผู้เรียน ว่าสามารถนำ �ความรู้ แนวคิด หรือหลักการในบทนั้นๆ ไปประยุกต์ใช้ อย่างไรในชีวิตประจำ �วันเป็นระยะๆ และสังเกตพบว่าผู้เรียนส่วนใหญ่บอก ประโยชน์หรือการประยุกต์ใช้แนวคิดอย่างผิวเผินโดยเชื่อมต่อจากคำ �นั้น เช่น ประโยชน์ของเสียงคือ การทำ �เครื่องดนตรีแต่เป็นเครื่องดนตรีจาก ประสบการณ์เดิมที่ตนเองเรียนในปีนั้นหรือปีก่อนหน้าอย่างเช่น อังกะลุง พอ ขยายผลไปถึงธุรกิจเกี่ยวกับเสียงก็จะได้คำ �ตอบเกี่ยวกับห้องซ้อมดนตรี และ เลือกตอบในลักษณะที่ใกล้เคียงกัน ครูบี (นามสมมติ) สอนรายวิชาสังคมชั้น ม.4 เกี่ยวกับภูมิศาสตร์ ในทุกปีจะพบปัญหาลักษณะเดิมคือ ผู้เรียนยังไม่เข้าใจการประยุกต์ใช้ แนวคิดเกี่ยวกับอิทธิพลของสภาพภูมิศาสตร์ทั้งที่เป็นเรื่องใกล้ตัว เมื่อ ถามซักไซร้ไล่เรียงจะพบว่าผู้เรียนเข้าใจว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมคือปัญหา เกี่ยวกับขยะหรือมลพิษ หรือสาเหตุที่ทำ �ให้เกิดภาวะโลกร้อน/ภาวะโลก รวนคือโฟมหรือสารซีเอฟซีที่แสดงให้เห็นถึงชุดข้อมูลเก่า ในขณะที่ครู เชื่อมั่นว่าการนำ �เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนมาเป็นประเด็นในการนำ � อภิปรายกลับพบว่าผู้เรียนมุ่งเน้นไปที่มิติด้านสังคม เช่น สมรสเท่าเทียม หรือที่จอดรถคนพิการ และขาดการเชื่อมต่อกลับมายังประเด็นในชั้นเรียน ภูมิศาสตร์ จึงได้ระบุว่าจากปัญหาสำ �คัญข้างต้น การพัฒนาการคิดวิเคราะห์ จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจ เลือกใช้ เชื่อมโยง และอนุมานความรู้ในชั้นเรียน กับประเด็นในชีวิตประจำ �วันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ครู/วิชา/ ระดับชั้น ระบุปัญหาสำ �คัญที่พบ - ตอบคำ �ถามซ้ำ �เพื่อน - ไม่ได้หาแนวทางที่เป็นไปได้เพิ่ม ตอนที่ได้คำ �ตอบแล้ว - บอกประโยชน์ของเสียงได้ใน ลักษณะของการนำ �ไปทำ � เครื่องดนตรีชนิดต่างๆ ได้ แสดงให้เห็นถึงการขาดความคิด ริเริ่ม/ความคิดคล่อง การคิด แก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ การคิดคล่องด้านค้นหาแนวทาง แก้ปัญหา และความคิดยืดหยุ่น - ไม่สามารถบอกเหตุผลที่แท้จริง ของความขัดแย้งในสถานการณ์ - ไม่ได้ใช้หลักฐานประกอบการลง ข้อสรุปจากบริบทของเรื่อง - ไม่สามารถสะท้อนคิดผ่านแง่มุม จุดยืนที่หลากหลายได้ แสดงให้เห็นถึงการขาดการ วิเคราะห์ถึงสาเหตุหลักของ ปัญหา การใช้หลักฐานอย่าง เหมาะสม การสะท้อนคิดจาก มุมมองที่หลากหลาย - เข้าใจว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมกับ ปัญหาภูมิศาสตร์ไม่เกี่ยวข้องกัน - บอกสาเหตุภาวะโลกร้อน แบบกว้าง ไม่ใกล้ตัว - ไม่สามารถใช้ความรู้ด้าน ภูมิศาสตร์ อธิบายเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ได้ แสดงให้เห็นถึงการขาดการคิด เชื่อมโยง การคิดสังเคราะห์/ จำ �แนกปัญหาใกล้ตัว การคิดเชิง อนุมานต่อประเด็นที่เกี่ยวข้อง - ไม่สามารถระบุปัญหาใน สถานการณ์ที่กำ �หนดให้ - ไม่สามารถออกแบบแนวทาง แก้ปัญหาด้วยแนวคิดคณิตศาสตร์ ได้ - ไม่สามารถทดสอบ/ประเมิน แนวทางแก้ปัญหาด้วย คณิตศาสตร์ได้ แสดงให้เห็นถึงการขาดความ สามารถในการระบุปัญหาทาง คณิตศาสตร์ การออกแบบ แนวทางแก้ปัญหาด้วย คณิตศาสตร์ การตรวจสอบ ประสิทธิภาพด้วยคณิตศาสตร์ ครูเอ ฟิสิกส์ ม.5 ครูบี สังคม ม.4 ครูซี ภาษาไทย ม.6 ครูดี คณิตศาสตร์ ป.4
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy NzI2NjQ5