นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 249

22 นิตยสาร สสวท. ภาพ 2 การคลี่แนวทางแก้ปัญหาและนวัตกรรมที่สะท้อนถึงกลไกในการแก้ปัญหา ครูเอ ฟิสิกส์ ม.5 ครูบี สังคม ม.4 ครูซี ภาษาไทย ม.6 ครูดี คณิตศาสตร์ ป.4 (Rearrange or Reverse) ซึ่งแสดงให้เห็นว่าครูเอไม่เพียงแต่ผสมผสาน วิธีการหรือกลยุทธ์การสอนที่หลากหลาย แต่ยังออกแบบกลไกใช้งาน กลยุทธ์เหล่านั้นอย่างต่อเนื่องและส่งเสริมให้ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะการ คิดสร้างสรรค์ ครูบี ได้ผสมผสานการสอนโดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อ เชื่อมโยงผลกระทบที่เกี่ยวข้องจากอิทธิพลของภูมิศาสตร์ซึ่งสอดคล้องกับ แหล่งท่องเที่ยวหรือพื้นที่ส่วนต่างๆ ของไทย เช่น ปรากฏการณ์ปะการัง ฟอกขาวในทะเลที่จังหวัดตรัง หรือถ้ำ �นาคาที่จังหวัดบึงกาฬ ร่วมกับ การเชื่อมโยงให้ผู้เรียนเข้าใจถึงเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในมิติด้าน สิ่งแวดล้อม (Planet) ที่ประกอบไปด้วยทรัพยากรดิน ทรัพยากรน้ำ � รวมถึงสภาพภูมิอากาศ อย่างไรก็ดี ครูบียังกังวลว่าผู้เรียนอาจจะเพียงแค่ เข้าใจถึงประเด็นต่างๆ แต่ก็อยากให้ทดลองฝึกปฏิบัติหรือเป็นส่วนหนึ่งในการ สร้างการขับเคลื่อนทางสังคม (Social Movement) จึงเพิ่มแนวคิดของ ผู้ประกอบการเข้ามาเป็นส่วนเติมเต็มในการดำ �เนินการพัฒนาการคิด วิเคราะห์แบบองค์รวมจากการเข้าใจไปสู่การปฏิบัติ ครูซี ได้กำ �หนดกลไกของกลยุทธ์การสอนให้ผู้เรียนมีการคิด วิจารณญาณในการวิเคราะห์ ถอดบทเรียน รวมถึงวิพากษ์วรรณคดี โดย เล็งเห็นว่าผู้เรียนไม่รู้สึกเป็นส่วนหนึ่งหรือเข้าใจบริบทของเรื่องราวใน วรรณคดีเนื่องจากทั้งยุคสมัย วัฒนธรรม หรือบรรทัดฐาน ที่แตกต่างกัน โดยสิ้นเชิง จึงมุ่งบูรณาการแนวคิดของปัญญาประดิษฐ์เพื่อให้ผู้เรียน ได้ศึกษาข้อมูลภูมิหลังของตัวละครต่างๆ ที่มีบทบาทในการตัดสิน คดีความ และให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มใช้แชทจีพีทีเป็นเสมือนเพื่อนคู่คิด หลังจากที่ได้เรียนรู้ภูมิหลังของตัวละครเหล่านั้นเพียงพอที่จะสร้าง มุมมองที่หลากหลายมาเป็นหลักฐานในการวิพากษ์หรือหาข้อสรุปจากการ แสดงบทบาทสมมติเพื่อให้ผู้เรียนรู้สึกมีส่วนร่วมกับเหตุการณ์ในเรื่องราวนั้น ด้วยตนเอง ครูดี ได้เลือกใช้แนวคิดการเรียนรู้คณิตศาสตร์ที่เชื่อมโยงกับ ชีวิตจริงเพื่อมุ่งพัฒนาทักษะการคิดแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ของผู้เรียน สำ �หรับผู้เรียนชั้น ป.4 การเลือกตัวแทนหรือสถานการณ์ปัญหาที่ สอดคล้องกับประสบการณ์ในชีวิตประจำ �วันที่พบเห็นได้ง่าย ยกตัวอย่าง เช่น ถุงนม ที่มีรูปร่างบรรจุภัณฑ์เสี่ยงต่อการแตกหรือรั่วไหล ไม่สามารถ จัดเรียงซ้อนกันได้อย่างแข็งแรง หรือสิ้นเปลืองพื้นที่ในการขนส่งเพราะ แต่ละรอบยังมีพื้นที่ว่างในส่วนของการบรรทุก ทำ �ให้กลายเป็นเงื่อนไขและ ข้อจำ �กัดที่จะช่วยท้าทายให้ผู้เรียนคิดทบทวนเกี่ยวกับการแก้ปัญหาดังกล่าว ใหม่ นำ �ไปสู่การศึกษาและออกแบบแนวทางแก้ปัญหาที่ต่างออกไป อย่างไรก็ดี ก็ยังคำ �นึงถึงการใช้ความรู้ทางคณิตศาสตร์ในการเป็นส่วนหนึ่ง ในการช่วยแก้ปัญหาและยืนยันถึงประสิทธิภาพในการแก้ปัญหา ไม่เพียงแต่ ให้ผู้เรียนลองผิดลองถูกหรือใช้ความรู้สึกในการแก้ปัญหานั้น ส่วนที่ 3 การคิดย้อนกลับสู่การกำ �หนดหัวข้อหรือประเด็นการวิจัยในชั้นเรียน จากกระบวนการในการคิดและการให้รายละเอียดต่างๆ ใน AR- CANVAS จะทำ �ให้ครูนักออกแบบหรือผู้สอนได้วิเคราะห์ทั้งความสามารถ เป้าหมายที่ต้องการพัฒนาให้ผู้เรียนและกลยุทธ์ในการสอนของตนเองว่าจะ พัฒนาสิ่งใด พัฒนาด้วยกลยุทธ์ใด แนวคิดของการพัฒนานั้นมีกลไกหรือ กระบวนการโดยสังเขปอย่างไร นำ �ไปสู่การกำ �หนดหัวข้อหรือประเด็นใน การวิจัยในชั้นเรียน ดังแสดงในภาพ 3 ซึ่งเป็นอีกทางเลือกที่จะได้มาซึ่ง ปัญหาของการวิจัยจากสถานการณ์จริงในชั้นเรียนของตนเอง นำ �ไปสู่การ ขับเคลื่อนการศึกษาด้วยการวิจัยที่ไม่เน้นหัวข้อการวิจัยในชั้นเรียนผ่านการ ผลิตซ้ำ �อย่างที่แล้วมา นำ �ไปสู่การสร้างและเผยแพร่องค์ความรู้ที่หลากหลาย และเสริมเติมต่อให้การศึกษาไทยมีความเข้มแข็งและเชื่อมโยงการปฏิบัติ เพื่อเติมเต็มทฤษฎีผ่านบริบทเฉพาะที่มีความหลากหลายจากชั้นเรียนที่มี ความแตกต่าง บทสรุป ผืนผ้าใบเพื่อการค้นหาและกำ �หนดคำ �ถามวิจัยในทุกชั้นเรียน หรือ AR-CANVAS อาจกลายเป็นเครื่องมือหนึ่งสำ �หรับครูนักออกแบบ การวิจัยด้วยตนเองผ่านการวินิจฉัยและสำ �รวจชั้นเรียนของตนเองอย่าง เป็นระบบระเบียบเพื่อมุ่งวิเคราะห์และพัฒนาชิ้นส่วนที่หายไป (Missing