นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 249

6 นิตยสาร สสวท. การพัฒนาวิทยาศาสตร์ของประเทศไทยไม่เคยหยุดนิ่ง นับตั้งแต่มีนักวิทยาศาสตร์ทุนรัฐบาลที่ได้ศึกษาเล่าเรียน จนจบเฉพาะทาง แล้วกลับมาพัฒนาประเทศ จากนั้น ถึงแม้ว่าประเทศจะยังขาดแคลนปัจจัยที่จะหนุนวิทยาศาสตร์ ให้ไปได้ไกลแต่ก็ยังไม่ทัดเทียมประเทศตะวันตกเท่าไหร่นักแต่ด้วยความมุ่งมั่นและแรงผลักดันจากนักเรียนทุนกลุ่มนี้ ทำ �ให้ปัจจุบันสังคมไทยมีวิทยาการต่างๆ ที่ล้ำ �หน้า และหลายด้านได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ นั่นคือ นักเรียนทุน พสวท. หรือที่เรียกกันว่า “บัณฑิต พสวท.” นั่นเอง เ มื่อ 40 ปีที่ผ่านมาประเทศไทยเล็งเห็นความสำ �คัญของการสร้าง นักวิทยาศาสตร์มาร่วมพัฒนาชาติไทย รัฐบาลจึงได้มีมติให้หน่วยงานด้าน การศึกษาและวิทยาศาสตร์จับมือกันดำ �เนินงานทุนพัฒนาและส่งเสริม ผู้มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ทุน พสวท.) โดยมี สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) เป็นหน่วยงาน รับผิดชอบหลัก “ตอนนี้คนที่ดูแลวงการวิทยาศาสตร์เป็นรุ่นพี่ พสวท. ทั้งนั้น ที่เติบโตเป็น ผู้ใหญ่ในองค์กรต่างๆ มากมาย” คำ �กล่าวของรองศาสตราจารย์ ดร.สุรเชษฐ หลิมกำ �เนิด นั้น ไม่เกินจริง บัณฑิต พสวท. กว่า 1,700 คน ล้วนเติบโตในอาชีพสาย วิทยาศาสตร์ หากกล่าวถึงบัณฑิต พสวท. ต่างก็มีส่วนร่วมสำ �คัญในการ บุกเบิก ก่อสร้างองค์กรด้านวิทยาศาสตร์ ร่วมสร้างงานวิจัยที่พัฒนา ประเทศที่เห็นผลได้ในเชิงประจักษ์ และได้รับการยอมรับในฐานะนักวิจัย และนักวิทยาศาสตร์แถวหน้าของไทยทั้งในระดับประเทศและนานาชาติ หากถามถึงองค์กรทางวิทยาศาสตร์ สถาบันวิจัย เช่น สำ �นักงานพัฒนา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) หรือหน่วยงานรัฐอื่นๆ สถาบันการศึกษาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เช่น โรงเรียนมหิดล วิทยานุสรณ์ โรงเรียนกำ �เนิดวิทย์ หรือแม้แต่ธุรกิจเอกชนหลายแห่งล้วนแต่ มีบัณฑิต พสวท. เป็นผู้บริหารหรือร่วมเป็นกำ �ลังสำ �คัญขับเคลื่อนงาน “แนวคิดในการทำ �งานของผมเกิดจากทั้งแรงบันดาลใจและ จิตสำ �นึก ด้วยความที่ผมอยากจะเป็นนักดาราศาสตร์มาตั้งแต่เด็ก และ ถือเป็นแรงขับเคลื่อนที่ทำ �ให้มีโอกาสได้ผลักดันทำ �ให้เกิดสถาบันวิจัย ดาราศาสตร์แห่งชาติ ซึ่งเป็นองค์กรที่ผมบริหารอยู่ในปัจจุบัน ผมรู้สึกว่า ผมเป็นหนี้บุญคุณประเทศไทยที่ได้ส่งให้ผมเรียนจบการศึกษาในระดับสูงสุด และพยายามทำ �ทุกอย่างให้ดีที่สุดเท่าที่จะทำ �ได้” ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำ �นวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์ แห่งชาติ (องค์การมหาชน) ผู้มีบทบาทในการวางโครงสร้างพื้นฐานทาง ดาราศาสตร์ระดับโลกในไทย ร่วมก่อตั้งอุทยานดาราศาสตร์สิรินธร ร่วม ผลักดันให้เกิดหอดูดาวภูมิภาคสำ �หรับประชาชน 5 แห่งทั่วประเทศ และ ผลักดันส่งเสริมการทำ �วิจัยด้านดาราศาสตร์และอวกาศเพื่อร่วมขับเคลื่อน เศรษฐกิจไทย “ความพิเศษหนึ่งของโครงการ พสวท. คือ การสร้างแรงบันดาลใจ ให้กับนักเรียนทุน พสวท ทุกคนมีหน้าที่ในการตอบแทนประเทศชาติ ในการ ทำ �งานผมมีกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ถูกปลูกฝังตั้งแต่สมัยเรียนเป็น สิ่งที่มีอิทธิพลต่อแนวคิดที่ผมนำ �มาปรับใช้ในการทำ �งานจนทุกวันนี้ ทำ �ให้ สามารถคิดและออกแบบการทำ �งานได้อย่างเป็นระบบ แต่ละขั้นตอนมี ความชัดเจน มีเหตุมีผลและสามารถอธิบายได้” รองศาสตราจารย์ ดร.ธวัชชัย อ่อนจันทร์ ผู้อำ �นวยการสถาบัน เทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) ผู้มีส่วนร่วมในการทำ �วิจัย ด้านนิวเคลียร์ฟิวชัน ในโครงการระดับโลก และวิจัยพัฒนาการใช้เทคโนโลยี นิวเคลียร์ในประเทศไทย รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการมอบดอกไม้แสดงความยินดีกับ ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา ที่ได้รับรางวัล IAU Astronomy Outreach Prize 2024 และได้รับการประกาศให้ตั้งชื่อ ดาวเคราะห์น้อย “โปษยะจินดา”จากสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ รองศาสตราจารย์ ดร.ธวัชชัย อ่อนจันทร์ รองศาสตราจารย์ ดร.สาโรช รุจิรวรรธน์