นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 250

ปีที่ 52 ฉบับที่ 250 กันยายน - ตุลาคม 2567 13 หากเด็กเรียนรู้ตามใบกิจกรรมของโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์ น้อย เด็กๆ จะได้พัฒนาในด้าน 1. เคลื่อนไหวและสุขภาวะร่างกาย 2. สังคม 3. อารมณ์และจิตใจ 4. การคิดและสติปัญญา 5. การสร้างสรรค์ 6. ภาษาและการสื่อสาร แต่ในด้านจริยธรรมนั้นยังไม่ปรากฏในใบกิจกรรมอย่างชัดเจน ระดับประถมศึกษา หากเด็กๆ เรียนรู้ตามบัตรการสืบเสาะของโครงการบ้านนัก วิทยาศาสตร์น้อยจะได้พัฒนาในด้าน 1. การจัดการตนเอง 2. การคิดขั้นสูง 3. การสื่อสาร 4. การรวมพลังทำ �งานเป็นทีม แต่สมรรถนะด้านการอยู่ร่วมกับธรรมชาติและวิทยาการอย่าง ยั่งยืน และการเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งยังไม่ปรากฏในบัตรการสืบเสาะอย่าง ชัดเจน จากตัวอย่างกิจกรรมทำ �ให้เห็นว่าการจัดการเรียนรู้ตามแนวทาง ของโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยสามารถส่งเสริมให้เด็กปฐมวัยและ ประถมศึกษาพัฒนาสมรรถนะได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้อำ �นวยการศูนย์วิทยาศาสตร์ศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ผศ. ดร.จรรยา ดาสา กล่าวว่า “เด็กคือนักวิจัยโดยธรรมชาติ” และโครงการ บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยนั้นมุ่งส่งเสริมประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ให้เด็กปฐมวัย (อายุ 3 - 6 ปี) โดยเน้นพัฒนาการด้านการเรียนรู้ สังคม การเคลื่อนไหว และภาษา ผ่านกิจกรรมที่สอดแทรกทักษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ให้กับเด็กๆ ไว้ในใบกิจกรรม รวมถึงการผ่านการเรียนรู้ ด้วยวัฏจักรการสืบเสาะในการทำ �โครงงาน โดยระบุไว้ในการประเมิน โครงงานทุกโครงงานว่าจะต้องพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ของเด็กไม่น้อยกว่า 4 ทักษะ ซึ่งอาจเป็นทักษะพื้นฐานหรือบูรณาการ. สำ �หรับโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยประเทศไทยนั้น ได้ใช้ แนวทางการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะ ที่เรียกว่า วัฏจักรการสืบเสาะ ที่ได้ พัฒนาขึ้นมาโดย Haus der kleinen Forscher (Little Scientist House) Foundation ประเทศเยอรมนี ซึ่งได้ดำ �เนินการพัฒนาการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้กับเด็กปฐมวัย รูปแบบการจัดการเรียนรู้ด้วย วัฏจักรการสืบเสาะเป็นเครื่องมือหรือรูปแบบที่จะช่วยให้ครูสามารถจัด กิจกรรมการเรียนรู้ให้เด็กได้สำ �รวจตรวจสอบและมีส่วนร่วมในการสนทนา ที่เกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์ทางวิทยาศาสตร์ที่อยู่รอบตัวและเป็นที่สนใจ ของเด็ก ซึ่งมีขั้นตอนการจัดกิจกรรม 6 ขั้น ได้แก่ การตั้งคำ �ถาม การรวบรวมความคิดเห็นและตั้งสมมติฐาน การดำ �เนินการสำ �รวจตรวจ สอบและค้นคว้า การสังเกตและบรรยายสิ่งที่เกิดขึ้น การบันทึกผลการ สำ �รวจตรวจสอบ และการสรุปและอภิปราย วัฏจักรการสืบเสาะทางวิทยาศาสตร์ วัฏจักรการสืบเสาะทางคณิตศาสตร์ ภาพ 3 วัฏจักรการสืบเสาะ 6 ขั้น ตามแนวทางโครงการบ้านวิทยาศาสตร์น้อย