นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 255

28 | นิตยสาร สสวท. ยูโรปามีอายุราว 4.5 พันล้านปี ใกล้เคียงกับอายุของดาว พฤหัสบดี มีระยะห่างจากดวงอาทิตย์ประมาณ 780 ล้านกิโลเมตร และ โคจรรอบดาวพฤหัสบดีในระยะห่างประมาณ 670,900 กิโลเมตร ยูโรปา มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3,100 กิโลเมตร เล็กกว่าดวงจันทร์ของโลก แต่ใหญ่กว่าดาวพลูโต อุณหภูมิพื้นผิวบริเวณเส้นศูนย์สูตรไม่เคยสูงเกิน -160 ° C และที่ขั้วไม่เกิน -220 ° C พื้นผิวของยูโรปาถูกปกคลุมด้วยน้ำ �แข็ง หนาแน่น และเป็นหนึ่งในวัตถุที่สะท้อนแสงได้ดีที่สุดในระบบสุริยะ ภาพ 3 ดวงจันทร์กาลิเลโอทั้ง 4 ของดาวพฤหัสบดี ที่มา: https://science.nasa.gov/jupiter/jupiter-moons/ ภาพ 4 พื้นผิวอันน่าพิศวงของยูโรปาที่ถ่ายโดยยานอวกาศกาลิเลโอของ NASA ในช่วงปลายทศวรรษ 1990 เป็นภาพสีของพื้นผิวที่สมจริง ซึ่งใกล้เคียงกับที่ยูโรปา จะปรากฏต่อสายตาของมนุษย์ ที่มา: https://europa.nasa.gov/resources/29/europas-stunning-surface/ ภาพ 5 ภาพแนวคิดของศิลปินที่แสดงให้เห็นถึงโครงสร้างภายในยูโรปา: ชั้นเปลือกนอก เป็นน้ำ �แข็ง ซึ่งอาจมีพวยน้ำ �หรือวัตถุพ่นออกมาจากใต้พื้นผิว ถัดลงไปเป็นชั้นน้ำ �ของเหลวที่ลึกและ แผ่ขยายทั่วทั้งดวงจันทร์ และลึกลงไปอีกเป็นแกนหิน ซึ่งอาจมีปล่องน้ำ �พุร้อนอยู่ที่ใต้พื้นมหาสมุทร ที่มา: https://europa.nasa.gov/resources/530/europas-mysterious-interior-artists-concept/ ความน่าสนใจอีกหนึ่งอย่างคือ ยูโรปาหมุนรอบตัวเอง 1 รอบ ใช้เวลาเท่ากับการโคจรรอบดาวพฤหัสบดี 1 รอบพอดี คือ ประมาณ 3.5 วัน ของเวลาบนโลก (ประมาณ 85 ชั่วโมง) ส่งผลให้ยูโรปาหันด้านเดียวเข้าหา ดาวพฤหัสบดีตลอดเวลา (Tidal Locking) เช่นเดียวกันกับการโคจรรอบโลก ของดวงจันทร์ ซึ่งเป็นเหตุผลที่ทำ �ให้เรามองเห็นดวงจันทร์เพียงด้านเดียว อยู่เสมอเมื่อสังเกตจากพื้นโลก ยูโรปาไม่ได้เป็นเพียงก้อนน้ำ �แข็งในอวกาศ ยูโรปาเป็นหนึ่งในเป้าหมายหลักของการสำ �รวจอวกาศในยุค ปัจจุบัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของการค้นหาสิ่งมีชีวิตนอกโลก (Astrobiology) เนื่องจากมีการค้นพบหลักฐานทางวิทยาศาสตร์จำ �นวนมาก ที่บ่งชี้ว่า ใต้เปลือกน้ำ �แข็งของยูโรปาอาจมีมหาสมุทรน้ำ �เค็มขนาดใหญ่ ซ่อนอยู่ และอาจเป็นหนึ่งในสถานที่ที่มีศักยภาพสูงในการรองรับสิ่งมีชีวิต ภายนอกโลกของเรา ลักษณะสำ �คัญของยูโรปาที่น่าสนใจ 1. พื้นผิวน้ำ �แข็งและลักษณะการสะท้อนแสง: พื้นผิวของยูโรปา ปกคลุมด้วยชั้นน้ำ �แข็งอย่างหนาแน่น และเป็นหนึ่งในวัตถุที่มีการสะท้อนแสง มากที่สุดในระบบสุริยะ ทำ �ให้สามารถศึกษาด้วยกล้องโทรทรรศน์จาก