นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 255

ปีที่ 53 ฉบับที่ 255 กรกฎาคม - สิงหาคม 2568 | 43 หรือ การใช้หน่วยวัดซ้ำ � คือ การใช้หน่วยวัดวางซ้ำ �ต่อกันอย่างต่อเนื่องเพื่อวัดความยาวของสิ่งต่างๆ โดยต้องไม่มีการวางซ้อนทับ หรือเว้นช่องว่างระหว่างหน่วยวัด เช่น วัดความยาวของดินสอโดยใช้ลวดเสียบกระดาษที่สั้นกว่าดินสอเป็นหน่วยวัด นักเรียนอาจใช้วิธี วางลวดเสียบกระดาษหนึ่งอัน ทำ �รอยที่ตำ �แหน่งปลาย แล้วเลื่อนการวางต่อไปเรื่อยๆ ตามแนวยาวของดินสอ หรือใช้วิธีวางลวดเสียบกระดาษ หลายอันที่มีความยาวเท่ากัน วางเรียงต่อกันโดยไม่มีช่องว่าง จากกิจกรรม นักเรียนควรได้สร้างความเข้าใจว่าการวัดความยาวเช่นนี้ เป็นการวัดความยาวของสิ่งของโดยใช้หน่วยวัด (เช่น ความยาวของลวดเสียบกระดาษ) ที่เป็นส่วนย่อยของความยาวทั้งหมด (เช่น ความยาวของดินสอ) ไม่ใช่แค่เป็นการนับจำ �นวนวัตถุ ที่วางต่อกันเท่านั้น หลังจากนั้น ครูจึงแนะนำ �หน่วยความยาวที่เป็นหน่วยมาตรฐาน เช่น เซนติเมตร และความสำ �คัญของการมีหน่วยมาตรฐาน ให้นักเรียนได้ลงมือวัดความยาวโดยใช้ไม้บรรทัดและเครื่องมือวัดความยาวต่างๆ ด้วยตนเอง สะท้อนความเข้าใจเกี่ยวกับหน่วยวัด ไม้บรรทัดประกอบด้วยหน่วยที่เท่ากันและแต่ละขีดหรือตัวเลขคือตำ �แหน่งของหน่วยวัด ขีดหรือตัวเลขเหล่านี้จึงสามารถใช้เป็น เครื่องหมายแสดงจุดเริ่มต้น (แทนตัวเลข 0) และจุดสิ้นสุดของความยาวที่วัดได้ (Lee, & Lee, 2009) ซึ่งอาจมีแนวทางการจัดกิจกรรม ดังนี้ 1) ครูแนะนำ �หน่วยเซนติเมตร และความยาว 1 เซนติเมตร โดยนำ �ลูกบาศก์ที่มีความกว้าง ความยาว และความสูงด้านละ 1 เซนติเมตร ( ) หรือ กระดาษรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่มีความกว้างและความยาว ด้านละ 1 เซนติเมตร ( ) มาวัดความยาว 2) ครูให้นักเรียนวัดความยาวของสิ่งของ เช่น ดินสอ โดยใช้ไม้บรรทัด และโดยการใช้หน่วยวัดซ้ำ �ด้วย ( ) หรือ ( ) ที่มี ความยาว 1 เซนติเมตร 3) ครูให้นักเรียนขยับสิ่งของให้วางส่วนปลายที่ตำ �แหน่งอื่นของไม้บรรทัดซึ่งไม่ตรงกับตัวเลข 0 แล้วบอกความยาว และหา ความยาวโดยการใช้หน่วยวัดซ้ำ �ด้วย ( ) หรือ ( ) ที่มีความยาว 1 เซนติเมตร จากแนวทางการจัดกิจกรรมข้างต้นจะช่วยให้นักเรียนเข้าใจว่าตัวเลขบนไม้บรรทัดแทนตำ �แหน่งของหน่วยวัด ไม่ใช่แค่ “ตัวเลข แสดงจำ �นวน” และมองเห็นว่าไม้บรรทัดเป็นเครื่องมือวัดความยาวที่ประกอบด้วยหน่วยความยาวที่เท่าๆ กัน นักเรียนจึงสามารถใช้ ไม้บรรทัดหักหรือไม้บรรทัดที่ไม่มีตัวเลขเพื่อหาความยาวของสิ่งต่างๆ ได้