นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 256

ปีที่ 53 ฉบับที่ 256 กันยายน - ตุลาคม 2568 | 51 GLOBE Program. How Do Seasonal Temperature Patterns Vary Among Different Regions of the World. สืบค้นเมื่อ 29 กันยายน 2568, จาก https://www.globe.gov/ documents/348614/.de815d37-79f7-4f97-93a9-57df1fab6e8d. My NASA Data. Analyzing Global Patterns with the Earth System Satellite Images. สืบค้นเมื่อ 29 กันยายน 2568, จาก https://mynasadata.larc.nasa.gov/basic-page/ analyzing-global-patterns-earth-system-satellite-images. My NASA Data. My NASA Data - GLOBE Connections GLOBE Connections: changing air temperatures. สืบค้นเมื่อ 29 กันยายน 2568, จาก https://mynasadata.larc. nasa.gov/print/pdf/node/522. My NASA Data. Earth System Data Explorer. สืบค้นเมื่อ 29 กันยายน 2568, จาก https://larc-mynasadata-2df7cce0.projects.earthengine.app/view/earth-system-data -explorer. บรรณานุกรม กิจกรรม 2 การเรียนรู้โลกทั้งระบบจากการวิเคราะห์ข้อมูล ภาพข้อมูลดาวเทียม ด้วย My NASA Data ภาพ 4 ตัวอย่างภาพข้อมูลดาวเทียมในกิจกรรม “Analyzing Global Patterns with the Earth System Satellite Images” ที่มา: https://mynasadata.larc.nasa.gov/basic-page/analyzing-global-patterns-earth-sys- tem-satellite-images นักเรียนจะได้ฝึกการสังเกตการกระเจิงโดยฝุ่นละอองหรือควัน ในชั้นบรรยากาศ วิเคราะห์ข้อมูลจากข้อมูลสิ่งแวดล้อม เข้าใจและเรียนรู้ ความสัมพันธ์ของตัวแปรทางด้านสิ่งแวดล้อม ตลอดจนการเปลี่ยนแปลง ของตัวแปรเหล่านี้ที่เกิดขึ้นตามฤดูกาล และในช่วงระยะเวลาที่เปลี่ยนแปลงไป ตัวแปรทางวิทยาศาสตร์เหล่านี้ ได้แก่ - ละอองลอย (Aerosols) แสดงค่าความลึกทางแสงของ ละอองลอย (Aerosol Optical Depth หรือ AOD) ซึ่งเป็นค่าที่บอกว่าแสงจาก ดวงอาทิตย์ถูกดูดกลืนและกระเจิงโดยฝุ่นละอองหรือควันในชั้นบรรยากาศ มากแค่ไหน หากค่า AOD สูง แปลว่ามีละอองลอยจำ �นวนมากปกคลุมอยู่ ในอากาศ ทำ �ให้แสงแดดส่องลงมาถึงพื้นโลกได้น้อยลง ทัศนวิสัยแย่ลง และ อาจกระทบต่อสุขภาพ - ปริมาณเมฆปกคลุม (Cloud Cover) เป็นร้อยละของปริมาณ เมฆปกคลุมที่อยู่ในชั้นโทรโปสเฟีย - รังสีแสงอาทิตย์ (Insolation) เป็นปริมาณพลังงานจาก แสงอาทิตย์ที่ส่องถึงพื้นโลกในแต่ละวัน โดยเป็นแสงช่วงคลื่นสั้น (เช่น แสงที่ มองเห็นได้) ซึ่งช่วยให้พื้นโลกอุ่นขึ้นในเวลากลางวัน ปริมาณนี้จะเปลี่ยนแปลง ตามฤดูกาล และเมฆก็มีผลต่อการลดหรือเพิ่มพลังงานที่ลงมาถึงพื้น - หยาดน้ำ �ฟ้า (Precipitation) เป็นอัตราค่าเฉลี่ยปริมาณ หยาดน้ำ �ฟ้ารายเดือนที่คำ �นวณจากปริมาณหยาดน้ำ �ฟ้าที่ตกทั้งหมด หารด้วยจำ �นวนวันที่มีหยาดน้ำ �ในพื้นที่นั้น - อุณหภูมิพื้นผิว (Surface Temperature) เป็นอุณหภูมิ พื้นผิวเฉลี่ยรายเดือนของอากาศใกล้พื้นผิว โดยทั่วไปจะวัดอุณหภูมิที่ระดับ ความสูง 2 เมตรเหนือพื้นผิว - พืชพรรณ (Vegetation) เป็นการวัดความสมบูรณ์ของพืช บนพื้นผิวโลก โดยวัดจากปริมาณรังสีอินฟราเรดช่วงคลื่นสั้น (Near-Infrared Radiation) ที่สะท้อนลงบนพื้นผิว พืชที่มีใบสีเขียว (จากคลอโรฟิลล์) ซึ่ง อาศัยการสังเคราะห์แสงจะสะท้อนรังสีอินฟราเรดช่วงคลื่นสั้นได้มากกว่า ตัวอย่างการจัดการเรียนรู้สำ �หรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 - 6 นักเรียนสามารถตรวจสอบภาพการเปลี่ยนแปลงของรังสีแสงอาทิตย์ อุณหภูมิพื้นผิว ปริมาณเมฆปกคลุม ปริมาณฝน ละอองลอย และพืชพรรณ โดยครูอาจให้นักเรียนทำ �นายความสัมพันธ์ของผลกระทบจากกิจกรรม ของมนุษย์กับปริมาณละอองลอย และอุณหภูมิพื้นผิวซึ่งสัมพันธ์กับ การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศที่ปรากฏในกิจกรรม พร้อมทั้งให้นักเรียนสรุป และนำ �เสนอสิ่งที่ได้เรียนรู้จากการทำ �กิจกรรมนี้ สิ่งที่ได้รับจากการเรียนรู้สำ �หรับครูและนักเรียน ด้วย My NASA Data สิ่งที่นักเรียนจะได้รับหากมีการจัดการเรียนรู้โดยเป็นการพัฒนา ทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา การสื่อสาร และการมีส่วนร่วม การใช้ข้อมูลจริง และการสื่อสารทางวิทยาศาสตร์ เป็นการส่งเสริมการเรียนรู้เชิงบูรณาการวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และ เทคโนโลยี ส่วนครูสามารถใช้แหล่งเรียนรู้จาก My NASA Data เช่น บทเรียนแบบย่อ กิจกรรมการเรียนรู้ แผนการสอน เพื่อใช้เป็นแหล่งข้อมูล ในการส่งเสริมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม การบูรณาการแหล่งเรียนรู้ออนไลน์ My NASA Data และ GLOBE Program เป็นแนวทางที่ทันสมัยในการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สิ่งแวดล้อมผ่านข้อมูลจริงและการลงมือปฏิบัติ จากข้อมูลที่สมาชิก โครงการ GLOBE ตลอด 30 ปีที่ผ่านมา บูรณาการร่วมกับข้อมูลดาวเทียม ของ NASA ทำ �ให้ข้อมูลเหล่านี้มีคุณค่าช่วยให้นักเรียนเข้าใจโลกในมิติ ที่ลึกซึ้งและเชื่อมโยงกับชีวิตประจำ �วันได้อย่างมีความหมาย มาร่วมกัน เปิดโลกการเรียนรู้ที่ไร้พรมแดนในการเรียนรู้วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม เพื่อให้เกิดความตระหนักในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม อย่างยั่งยืน และรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม