นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 185 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2556

55 / 62

(ที่มา : )
เมื่อกัปตัน James Cook ออกเดินทางรอบโลกเป็นครั้ง
แรกด้วยเรือ Endeavour ในปี 1768 เพื่อค้นหาทวีปใหม่
ในมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้ Joseph Banks หนุ่มวัย 25
ปี ผู้เป็นลูกเศรษฐีต้องการร่วมขบวนส�ำรวจด้วย จึงขอ
อนุญาตเดินทางไปกับCook โดยจะใช้เงินประมาณ10,000
ปอนด์ของตนเป็นค่าเดินทาง และค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เพื่อน�ำ
เพื่อนนักธรรมชาติวิทยา ชื่อ Daniel Solander ผู้เป็นศิษย์
ของ Carolus Linnaeus และจิตรกรต่าง ๆ เพื่อวาดภาพ
สิ่งต่าง ๆ ที่เห็น (ในสมัยนั้นยังไม่มีกล้องถ่ายรูป) ไปด้วย
เมื่อคณะส�ำรวจของ Cook เดินทางกลับถึงอังกฤษในปี
1771 Banks กับคณะได้น� ำพืช และสัตว์ตัวอย่างที่แปลก น่า
สนใจ และสวย ซึ่งไม่มีใครเคยเห็นมาก่อนกลับมามากมาย เช่น
พืช 1,400 สายพันธุ์ใหม่ซึ่งได้แก่ ยูคาลิปตัส กระถิน เฟื่องฟ้า
ฯลฯ รวมถึงสัตว์แปลก ๆ เช่น จิงโจ้
วัสดุที่น�ำกลับมานี้ ปัจจุบันถูกเก็บอยู่ที่ British Museum
ในส่วนธรรมชาติวิทยา และความส�ำเร็จของ Cook ในการเดิน
ทาง และความยิ่งใหญ่ของ Banks ในการเก็บรวบรวมธรรมชาติ
ทั้งที่เป็นสิ่งมีชีวิต และไร้ชีวิตนี้ได้ชักจูงใจให้ Charles Darwin
ออกเดินทางส�ำรวจโลกบ้างในปี 1831 ซึ่งมีผลท�ำให้ Darwin
พบทฤษฎีวิวัฒนาการในที่สุด
Joseph Banks เกิดเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ค.ศ.1743
(ตรงกับรัชสมัยพระเจ้าบรมโกศ) ที่กรุงลอนดอนในครอบครัว
ที่มีฐานะดี เพราะบิดา William กับมารดา Sarah เป็นเจ้าของ
ที่ดินที่มีพื้นที่กว้างใหญ่ในเมือง Revesby แคว้น Lincolnshire
เด็กชาย Banks รู้สึกชอบใช้ชีวิตธรรมชาตินอกเมือง เพื่อดูพืช
และแมลงมาก เมื่ออายุ 9 ขวบได้ไปศึกษาที่โรงเรียนที่มีชื่อเสียง
คือ Harrow จากนั้นได้ย้ายไปเรียนต่อที่โรงเรียน Eton เมื่ออายุ
17 ปี Banks ได้สอบเข้าเรียนที่วิทยาลัย Christchurch แห่ง
มหาวิทยาลัย Oxford
แต่เมื่อรู้ว่าที่มหาวิทยาลัย Oxford ไม่มีการเรียน การสอน
วิชาพฤกษศาสตร์เลย Banks จึงตัดสินใจจ้าง Israel Lyons ซึ่ง
เป็นอาจารย์จากมหาวิทยาลัย Cambridge มาสอนตนเป็นการ
ส่วนตัว และนั่นนับเป็นครั้งแรกที่มหาวิทยาลัย Oxford มีการ
สอนวิชาพฤกษศาสตร์
เมื่ออายุ 18 ปี Banks ก็ก�ำพร้าบิดา และได้รับเงินมรดก
ปีละ 6,000 ปอนด์ ซึ่งนับว่ามากเพียงพอส�ำหรับ Banks ที่จะ
ใช้ชีวิตต่อไปโดยไม่ต้องท�ำอะไรเลย และเมื่อ Banks ได้พบว่า
ชีวิตนิสิตที่ Oxford ไม่มีอะไรท้าทาย เขาจึงลาออกโดยไม่ขอ
สอบรับปริญญา
เมื่ออายุ 23 ปี Banks ได้เดินทางไกลเป็นครั้งแรก เพื่อ
เก็บรวบรวมสิ่งมีชีวิตที่น่าสนใจใน Newfoundland เป็นเวลา
10 เดือน และที่ Labrador เป็นเวลา 5 เดือน แต่ได้ล้มป่วย
เป็นไข้จนเกือบเสียชีวิต ในการเดินทางครั้งนั้น Banks ได้พบ
นานาสาระ และข่าวสาร
ศ. ดร.สุทัศน์ ยกส้าน
ราชบัณฑิต ส�ำนักวิทยาศาสตร์ สาขาฟิสิกส์และดาราศาสตร์ Joseph Banks
นักพฤกษศาสตร์ผู้ให้ก�ำเนิดสวน Kew แห่งลอนดอน
ปีที่ 42 | ฉบับที่ 185 | พฤศจิกายน-ธันวาคม 2556 55