นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 193 มีนาคม - เมษายน 2558

46 / 62

นิตยสาร สสวท.
46ิ
ติต
ทรัพย์สินทางปัญญาหมายถึง ผลงานอันเกิดจาก
การประดิษฐ์คิดค้น ความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ใน
รูปแบบต่าง ๆ ซึ่งรัฐให้ความคุ้มครอง เพื่อเป็นแรง
จูงใจให้เกิดการสร้างสรรค์ผลงานที่เกิดประโยชน์
มีคุณค่าต่อสังคม ค�ำว่า “ทรัพย์สินทางปัญญา” จึงมี
ความหมายที่กว้าง ครอบคลุมทั้งสิ่งที่จับต้องได้
สินค้ าต่ าง ๆ ที่อยู่ รอบตัวตั้งแต่ ตื่นขึ้นมา เช่น
ฝ้าเพดาน ลายผ้าปูที่นอน เครื่องหมายการค้าของ
ที่นอน และจับต้องไม่ได้ เช่น การบริการ แนวคิดใน
การด�ำเนินธุรกิจ กรรมวิธีทางการผลิต
ประเภทของทรัพย์สินทางปัญญา
คนไทยส่วนมากจะคุ้นเคยกับค�ำว่า “ลิขสิทธิ์”
และจะใช้เรียกทรัพย์สินทางปัญญาทุกประเภท โดยที่
ถูกแล้วในทางสากล ทรัพย์สินทางปัญญาแบ่งออก
เป็น 2 ประเภท คือ ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม
(Industrial Property) และลิขสิทธิ์ (Copyright)
ในชีวิตประจ�ำวันของเราต้องพบเจอและใช้สินค้าที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินทางปัญญาทุกวันจนตลอดชีวิต ไม่ว่าจะประกอบ
อาชีพใด แต่มีน้อยคนที่จะคิดประดิษฐ์หรือปรับปรุงของที่เราใช้ หรือคิดว่ามันควรจะเป็นอย่างที่เราต้องการ และใช้ได้สะดวกมากกว่า
ที่ใช้อยู่ขณะนี้ คนคิดได้ไม่จ�ำเป็นต้องเป็นนักประดิษฐ์แต่ขอให้มีความคิดใหม่ คิดต่อยอดหรือคิดต่างอย่างสร้างสรรค์ได้ เช่น คิด
กระดาษจดโน้ตแบบมีแถบกาวหรือติดกับสิ่งของต่าง ๆ ได้ (หรือ Post it ซึ่งเจ้าของความคิดได้ส่วนแบ่งจากการขายจนรวยเป็นเศรษฐี)
หรือรองเท้าแตะที่สวมในห้องน�้ำถ้าติดแผ่นใยขัด (Scotch Brite) ที่พื้นรองเท้าด้านล่าง นอกจากจะกันลื่นแล้วยังใช้ขัดห้องน�้ำได้อีก
หรืออาจเปลี่ยนแบบส่วนหัวรองเท้าแตะให้เป็นรูปเหลี่ยมมุมฉากเพื่อขัดตามมุมห้องน�้ำด้วย จากตัวอย่างดังกล่าวจะเห็นได้ว่าเป็น
การน�ำของใช้ที่มีอยู่แล้วมาคิดต่อยอดจนออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ จดเป็นทรัพย์สินทางปัญญาได้ เป็นการประดิษฐ์ที่ไม่ซับซ้อน
แก้ปัญหาทางเทคนิคง่าย ๆ เป็นการแก้ปัญหาแบบเส้นผมบังภูเขาและเป็นการประดิษฐ์ขึ้นใหม่ เช่น ที่ครอบลูกบิดประตู
การออกแบบผลิตภัณฑ์ก็เช่นกันส่วนใหญ่จะไม่เน้นที่กลไกแต่จะเน้นที่รูปทรงที่แตกต่างหรือประโยชน์ใช้สอย
ชาญณรงค์ รัตนะ
ผู้ช�ำนาญด้านเทคนิค สาขาออกแบบและพัฒนาอุปกรณ์ สสวท. / e-mail:
ความรู้เบื้องต้นด้านทรัพย์สิน
ทางปัญญา
“
”
โคมไฟ
ที่ครอบลูกบิดประตู
ไม้เปลี่ยนหลอดไฟ