นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 195 กรกฎาคม - สิงหาคม 2558

59 / 62

59
ปีที่ 43 ฉบับที่ 195 กรกฎาคม - สิงหาคม 2558
จากการค้นพบนี้ ท�ำให้เราต้องเปลี่ยนความเข้าใจใหม่ในเรื่องของความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิดนี้
แทนที่จะเป็นการให้รางวัลกับมดโดยแลกกับการป้องกันอันตรายให้หนอนผีเสื้อ มาเป็นการที่หนอนผีเสื้อควบคุมให้มด
มาเป็นทาสรับใช้มันเพื่อให้ขับไล่หรือท�ำลายศัตรูที่จะมาท�ำร้ายมัน
เฉลยค�ำถามฉบับที่ 193 ที่ต่ายถามเรื่อง
ล�ำดับของการปล่ อยขยะพลาสติกลงสู่ ทะเลของ
ประเทศต่าง ๆ อันสืบเนื่องมาจากระบบการก�ำจัดขยะ
ที่ไม่มีประสิทธิภาพ และความไม่มีวินัยของคนในประเทศ
พบว่าประเทศไทยอยู่ที่ล�ำดับ 6 โดยผู้น�ำกลุ่มประเทศ
ที่ทิ้งขยะลงสู่ทะเลมากที่สุดในโลกคือ จีน และอันดับ
2-5 ก็คือ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ เวียดนาม ศรีลังกา
ตามล�ำดับ ซึ่งไม่มีผู้ที่ตอบค�ำถามนี้ได้ถูกต้อง ต่ายก็
หวังว่าคุณๆ จะลองตอบกันเข้ามาใหม่ในครั้งต่อ ๆ ไป
ค�ำถามฉบับที่ 195 จากเรื่องที่ต่ายเล่ามา
คุณ ๆ คิดว่า มดซอมบี้ จะตกเป็นทาสของหนอนผีเสื้อ
ตลอดไปหรือไม่ ต่ายอยากให้คุณ ๆ ลองคิดแบบ
นักวิทยาศาสตร์ดู เมื่อคุณ ๆ คิดและเดาแบบมีหลักการ
ได้แล้ว ก็เปิดคอมพิวเตอร์และพิมพ์ค�ำตอบส่งมาร่วมสนุก
กับต่ายได้ ที่ ภายใน
วันที่ 2 พฤศจิกายน 2558 โดยต้องใส่ที่อยู่ที่จะให้
จัดส่งของรางวัลของคุณ ๆ มาให้เรียบร้อย และเช่นเดิม
ถ้าอยากให้ทางทีมบรรณาธิการส่งสื่อเล็ก ๆ น้อย ๆ
จาก สสวท. ไปให้โรงเรียน (นอกเหนือจากของรางวัล
ที่จะได้รับ) ต่ายรบกวน ช่วยเขียนชื่อโรงเรียนที่คุณ
อยากให้ต่ายส่งของไปให้มาให้ต่ายด้วย เพื่อที่โรงเรียน
จะได้น�ำไปใช้ประโยชน์ในการเรียนการสอน ส�ำหรับเฉลย
อ่านได้ในอีก 2 ฉบับหน้า คือฉบับที่ 197 จ้า
ตอนนี้นักวิทยาศาสตร์พบว่า ประมาณ 3 ใน 4 ของหนอนผีเสื้อใน Family Lycaenidae (ซึ่งเป็น Family
ของผีเสื้อที่ใหญ่เป็นอันดับสอง) จะสร้างของเหลวเพื่อล่อให้มดเข้ามาดูแลและปกป้องพวกมันขณะที่ก�ำลังเจริญ
เติบโต อีกหลายชนิดในกลุ่มนี้จะให้มดช่วยหาอาหารมาเลี้ยงพวกมัน และอีกหลายชนิดก็จะสร้างอาหารให้กับมด
เพื่อแลกกับการปกป้องคุ้มภัยพวกมัน นอกจากนี้ยังพบว่า หนอนผีเสื้อกลางวันและผีเสื้อกลางคืนอีกหลายชนิด
จะใช้สารพิษในร่างกายหรือบริเวณขนรอบตัวในการขับไล่ศัตรู
จากที่ต่ายเล่าให้คุณ ๆ ฟัง จะเห็นได้ว่า ในแวดวงวิทยาศาสตร์จะมีความรู้ใหม่ ๆ เกิดขึ้นทุกวัน และความรู้
ที่ได้มาใหม่นี้จะเกิดขึ้นจากทักษะในการสังเกตและตั้งค�ำถามเพื่อน�ำไปสู่การออกแบบการทดลองเพื่อให้ได้มาซึ่ง
ค�ำตอบนั่นเอง ..... วันนี้คุณๆ มีค�ำถามดี ๆ เพื่อหาค� ำตอบอะไรบางอย่างให้กับตัวเองแล้วหรือยัง ?
คุณ ๆ อย่าเพิ่งเข้าใจผิดว่า หนอนผีเสื้อทุกชนิดจะใช้วิธีการนี้ในการควบคุมมดให้มาเป็นทหารดูแล
ความปลอดภัยให้ นี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการค้นพบรายละเอียดของความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตคู่หนึ่งเท่านั้น
Japanese oakblue butterfly
(ถ่ายภาพโดย Masaru Hojo)
มด Pristomyrmex punctatus กับหนอนผีเสื้อ
(ถ่ายภาพโดย Takashi Komatsu) ี
ที่ ั บี่ ิ ง
การพักผ่อนที่เพียงพอ
และการออกก�ำลังกายอย่างสม�่ำเสมอ
จะท�ำให้คุณ ๆ มีพลังในการต่อสู้กับวันใหม่เสมอ
ต่าย แสนซน