นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 196 กันยายน - ตุลาคม 2558

48 / 61

นิตยสาร สสวท.
48
ตามปกติพลูโตอยู่ไกลจากดวงอาทิตย์มาก และมีวง
โคจรเป็นวงรี ท� ำให้ในระหว่างปี ค.ศ. 1979 - 1999 พลูโต
จะอยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ยิ่งกว่าเนปจูน พลูโตต้องใช้เวลา 249 ปี
ในการโคจรรอบดวงอาทิตย์ได้หนึ่งรอบ นั่นหมายความว่านับ
ตั้งแต่วันที่ Tombaugh ได้เห็นพลูโตจนบัดนี้แล้วมันก็ยัง
โคจรไม่รอบดวงอาทิตย์เลย
ภาพของพลูโตที่ถ่ายโดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศ
Hubble แสดงให้เห็นว่า พลูโตหมุนรอบตัวเองโดยใช้เวลา
6 วัน 9 ชั่วโมง ขั้วของดาวค่อนข้างสว่างใส แต่บริเวณ
เส้นศูนย์สูตรมีสีคล�้ำกว่าเพราะผิวดาวมีมีเทนแข็งปกคลุม
และพลูโตมีบรรยากาศที่เจือจางมาก เกล็ดมีเทนแข็งบนดาว
จะคงอยู่ตลอดเวลาที่ดาวถอยห่างจากดวงอาทิตย์ แต่เมื่อพลูโต
โคจรเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ เกล็ดมีเทนแข็งจะระเหิดเป็นไอ
ท�ำให้พลูโตมีบรรยากาศบ้าง
พลูโตมีข้อมูลที่น่าประหลาดใจมากมาย เช่น มีวงโคจร
ที่รีมาก ตามปกติดาวเคราะห์วงนอก เช่น เนปจูน ยูเรนัส
เสาร์ และพฤหัสบดี ทุกดวงโคจรรอบดวงอาทิตย์โดยมี
วงโคจรเกือบจะเป็นวงกลม แต่พลูโตมีระยะใกล้สุด 4,500
ล้านกิโลเมตร และไกลสุด 7,500 ล้านกิโลเมตร นอกจากนี้
ระนาบวงโคจรของมันก็ยังเอียงท� ำมุมกับระนาบวงโคจรของ
ดาวเคราะห์ดวงอื่น ๆ ถึง 17 องศาด้วย
ในปี ค.ศ. 1960 Tombaugh ได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิต
กิตติมศักดิ์จากมหาวิทยาลัย Northern Arizona (เพราะเขา
ไม่ได้ส�ำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอก) และได้จัดตั้งโครงการ
ผลิตนิสิตปริญญาเอกด้านดาราศาสตร์ Tombaugh เกษียณชีวิต
ท�ำงานในปี ค.ศ. 1973 เมื่ออายุ 67 ปี เพื่อตอบแทนความดีของ
Tombaugh ทางมหาวิทยาลัยจึงสร้างหอดูดาว Clyde Tombaugh
เพื่อเป็ นเกียรติแก่ นักดาราศาสตร์ ผู้ มีชื่อเสียงที่สุดของ
มหาวิทยาลัย
หลังเกษียณ Tombaugh ได้ใช้ชีวิตเขียนบทความเผยแพร่
ความรู้ดาราศาสตร์ให้แก่สังคม และเดินทางไปบรรยายใน
สถานศึกษาต่าง ๆ ทั่วประเทศ รวมถึงได้เรียบเรียงหนังสือชื่อ
Out of the Darkness ร่วมกับ Sir Patrick Moore โดยเล่า
ประวัติการค้นพบดาวเคราะห์พลูโตด้วยเพราะ Tombaugh
มิได้มีปริญญาเอก ดังนั้นจึงถูกนักดาราศาสตร์อาชีพคนอื่น ๆ
ดูแคลน แต่ในบรรดานักดาราศาสตร์สมัครเล่น ทุกคนรักและ
ชื่นชมเขามากเมื่อสถานภาพของพลูโตถูกวิพากษ์ วิจารณ์
และถูกลดบทบาทจากดาวเคราะห์มาเป็นดาวเคราะห์แคระ
Tombaugh รู้สึกผิดหวังมาก และได้ล้มป่วยลงด้วยโรคหัวใจ
จนเสียชีวิตเมื่อวันที่ 17 มกราคม ค.ศ.1997 ที่บ้าน
Messilla Park รัฐNew Mexico สิริอายุ 91 ปี แม้พลูโต
จะมิใช่ดาวเคราะห์แคระที่ใหญ่ที่สุดในแถบ Kuiper แต่คนทั้งโลก
ก็รู้ว่า Tombaugh คือผู้พบดาวดวงนี้เขาจึงเป็นบุคคลแรก
ที่ได้เปิดประตูสู่การส�ำรวจดาวเคราะห์แคระ
ในปี ค.ศ. 2006 ซึ่งเป็นเวลาครบหนึ่งศตวรรษแห่งชาตกาล
ของ Tombaugh วงการดาราศาสตร์ทั่วโลกจึงจัดงานเฉลิมฉลอง
เป็นการระลึกถึงนักดาราศาสตร์คนส�ำคัญคนหนึ่งของโลก
ในปี ค.ศ. 2015 ชาวโลกจะคอยดูผลการส�ำรวจที่ได้จาก
การส่งยาน New Horizons ไปส�ำรวจพลูโตและดาวเคราะห์
แคระอื่น ๆ เพราะวงการดาราศาสตร์มีข้อมูลเกี่ยวกับดาวประเภท
นี้น้อยมาก
ในปี ค.ศ. 1980 ซึ่งเป็นเวลา 50 ปีหลังจากที่ได้พบ
พลูโตที่มหาวิทยาลัย New Mexico State University มีการ
ประชุมนานาชาติเกี่ยวกับพลูโต งานประชุมครั้งนั้นใช้เวลาเพียง
วันเดียว เพราะที่ประชุมแทบไม่มีใครรู้ข้อมูลเกี่ยวกับพลูโตมาก
นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมานักดาราศาสตร์ ก็ได้ติดตามศึกษา
พลูโตอย่างต่อเนื่อง ท�ำให้มีความรู้มากกว่าเดิมหลายแสนเท่า
แต่ทุกคนก็ตระหนักว่าที่ว่ารู้นั้นยังไม่พอ เช่น รู้ว่าพลูโตเป็น
ดาวขนาดเล็ก มีมวลเพียง 0.2 % ของโลก อุณหภูมิที่
ผิวดาวประมาณ -235 องศาเซลเซียส มี ชารอน เป็นดาวบริวาร
และมีดวงจันทร์ชื่อ Styx, Hydra, Nix, Kerberos อีก 4 ดวง
ที่โคจรรอบทั้งพลูโตและชารอน
ที่มา l