นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 211 มีนาคม - เมษายน 2561

37 / 62

37 ปีที่ 46 ฉบับที่ 211 มีนาคม - เมษายน 2561
การเรียนรู้ภัยพิบัติไม่ว่าจะเป็นภัยพิบัติทางธรรมชาติหรือภัยพิบัติที่เกิดจากมนุษย์
การเตรียมการรับมือกับภัยพิบัติ เป็นสิ่งที่ทุกคนควรพึงตระหนักและให้ความสนใจ เพราะเมื่อ
เกิดเหตุการณ์จะได้มีความรู้ในการปรับตัวรับสถานการณ์ที่อาจจะเกิดตามมา เช่น รู้ว่าจะต้อง
ท�ำอย่างไร จึงจะสามารถด�ำรงชีวิตอยู่ได้ต่อไป
บรรณานุกรม
AC News. (2560, 23 สิงหาคม). 3 นิคมฯ จังหวัดอยุธยาซ้อมแผนป้องน�้ำท่วมสร้างความเชื่อมั่นนักลงทุน. สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน 2561,
จาก
Guha-Sapir D, Hoyois Ph., Wallemacq P. & Below. R. (October 2017). Annual Disaster Statistical Review 2016: The Numbers
and Trends. Brussels: CRED.
Munich Re. (2017, 27 March). The year in figures. Retrieved January 30, 2018, from
Munich Re. (2018, January). Loss events worldwide 2017. Retrieved January 30, 2018, from
กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย. (2557). การลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ สู่การพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร:
ส�ำนักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ ส�ำนักงานประเทศไทย.
กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย. (2560). คู่มือประชาชนในการเตรียมตัวให้รอดปลอดภัยพิบัติ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เวิร์ค พริ้นติ้ง จ�ำกัด.
โครงการต�ำราวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์มูลนิธิ สอวน. (2557). ภูมิศาสตร์กายภาพ . กรุงเทพมหานคร: บริษัท ด่านสุทธาการพิมพ์.
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2556). สุขภาพคนไทย ประเทศไทยในสถานการณ์ภัยธรรมชาติพิบัติ. สืบค้นเมื่อ
31 มกราคม 2561, จาก
สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน�้ำและการเกษตร. บันทึกเหตุการณ์มหาอุทกภัยปี 2554. สืบค้นเมื่อ 31 มกราคม 2561, จาก
ส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2555). สถิติสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย พ.ศ. 2555. สืบค้นเมื่อ 31 มกราคม 2561, จาก
เตรียมรับมืออย่างไรเมื่อภัยพิบัติมาเยือน
การเตรียมรับมือภัยพิบัติที่จะเกิดขึ้นหมายความ
รวมถึงการป้องกันและการลดผลกระทบที่จะเกิดขึ้น มีวิธี
การเตรียมการรับมือได้หลายวิธี เช่น การติดตามข่าวสาร
จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การเตรียมน�้ำดื่มและเครื่องอุปโภค
บริโภค การวางแผนและฝึกซ้อมแผนอพยพเพื่อเตรียม
รับมือเมื่อภัยพิบัติเกิดขึ้น เช่น แผนเตรียมอพยพคนเมื่อเกิด
เหตุน�้ำท่วม แผ่นดินไหว การดับไฟป่า เป็นต้น นอกจากนี้
การเฝ้าระวังภัยก็เป็นการเตรียมรับมือรูปแบบหนึ่งที่สามารถ
ลดความรุนแรงของผลกระทบที่จะเกิดได้ เช่น เครือข่าย
เฝ้าระวังแจ้งเตือนภัยพิบัติของกรมทรัพยากรธรณี มีการ
แจ้งเตือนภัยธรณีพิบัติภัยในชุมชนที่ตั้งอยู่ในพื้นที่เสี่ยง
เฝ้าระวังโดยการวัดปริมาณฝนและมีการแจ้งเตือนเมื่อระดับ
น�้ำฝนอยู่ในเกณฑ์ที่ต้องมีการเตือนภัยและอพยพ เป็นต้น
การป้องกันก็เป็นหนทางหนึ่งที่ช่วยลดผลกระทบที่จะเกิด
ขึ้นได้ เช่น การตั้งแคมป์ในป่า เมื่อมีการจุดไฟ หรือสูบบุหรี่
ควรดับไฟให้สนิททุกครั้ง หรือ การปลูกต้นไม้ในพื้นที่ต้นน�้ำ
เพื่อช่วยดูดซับน�้ำเพื่อป้องกันเหตุการณ์ดินถล่มและน�้ำป่า
ไหลหลากได้ นอกจากนี้การศึกษาวิธีการป้องกันตัวเมื่อเกิด
เหตุการณ์แผ่นดินไหวหรือศึกษาจุดอพยพสึนามิ เมื่อต้องไป
เยือนพื้นที่ที่มีความเสี่ยงการเกิดภัยพิบัติเหล่านี้ก็เป็นทาง
เลือกหนึ่งที่สามารถท�ำได้ด้วยตัวเอง
หากเมื่อภัยพิบัติเกิดขึ้นแล้ว การด�ำเนินการฟื้นฟู
พื้นที่หลังจากเหตุการณ์ผ่านพ้นไปโดยชุมชนหรือภาครัฐ เช่น
การบริจาค การฟื้นฟูทางกายและจิตใจ การติดตามประเมิน
ความเสียหายและการรับเงินชดเชยจากภาครัฐ เป็นต้น
แนวทางเหล่านี้เป็นหนทางที่จะช่วยให้สถานการณ์กลับสู่
ภาวะปกติ และผู้ประสบเหตุสามารถปรับตัวและด�ำรงชีวิต
ต่อไปได้