นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 186 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2557

33 / 62

การเรียนการสอนวิชาดาราศาสตร์ในปัจจุบัน ในที่นี้จึงขอ
โอกาสแนะน�ำ และอธิบายถึงตัวโปรแกรมและการน� ำมาใช้
ในการช่วยสอนวิชาดาราศาสตร์ โดยจะแบ่งเป็นหัวข้อหลัก
3 หัวข้อดังนี้
1) การติดตั้งโปรแกรม
ติดตั้งลงบนระบบปฏิบัติการวินโดวส์ (Windows)
ระบบปฏิบัติการวินโดวส์ เป็นระบบปฏิบัติการที่เป็น
ที่รู้จักและใช้กันอย่างแพร่หลาย การติดตั้งโปรแกรมส่วนใหญ่
ก็จะค่อนข้างส�ำเร็จรูป คือมีตัว set up มาให้ เพียงกดปุ่ม
ก็สามารถลงโปรแกรมได้ไม่ยากนัก แต่ถึงอย่างนั้นก็จ�ำเป็น
ที่จะต้องทราบว่าระบบปฏิบัติการวินโดวส์ที่ใช้เป็นแบบ
32 หรือ 64 บิท เพื่อที่จะเลือกติดตั้งได้อย่างเหมาะสม
(สามารถตรวจสอบประเภทของระบบปฏิบัติการวินโดวส์ได้โดย
Start → Control Panel → System)
เมื่อทราบแล้วว่าระบบที่ใช้เป็น 32 หรือ 64 บิท เราก็
สามารถไปเลือกดาวน์โหลดโปรแกรมมาได้จากหลายแหล่ง
ทั้งเว็บไซต์ประเทศไทย
หรือเว็บไซต์ต่างประเทศ )
โดยเลือกดาวน์โหลดให้ตรงกับระบบปฏิบัติการของตนเอง
หลังจากติดตั้งโปรแกรมเรียบร้อยแล้วจะพบว่าค่าเริ่มต้นของ
โปรแกรมจะเป็นภาษาอังกฤษ แต่ส�ำหรับผู้ที่ไม่ถนัดภาษา
อังกฤษก็สามารถเปลี่ยนเป็นภาษาไทยได้ ตามภาพที่ 1 แต่
กระนั้นโปรแกรม stellarium บนวินโดวส์ก็มีข้อจ�ำกัดอย่าง
หนึ่งคือไม่สามารถแสดงภาษาไทยได้สมบูรณ์ ซึ่งเป็นไปตาม
ที่คุณพงศธร กิจเวช ผู้อ� ำนวยการสถานีหางดง เชียงใหม่ ได้
กล่าวไว้ว่า “เนื่องจากโปรแกรมนี้เลือกใช้แบบอักษร DejaVu
Sans ท�ำให้มีการแสดงภาษาไทยเป็นสี่เหลี่ยม จึงต้องมีการ
แก้ไขโดยไปบังคับให้โปรแกรม stellarium ใช้อักษรแบบ
อื่นแทน” ซึ่งวิธีการเปลี่ยนแบบอักษรนั้นคุณพงศธรได้ให้ค� ำ
แนะน�ำไว้ตามลิงก์นี้
php/otherpageparent/50-2010-10-27-04-02-15/985-
stellarium
ติดตั้งลงบนระบบปฏิบัติการอูบุนตู (Ubuntu)
อูบุนตู เป็นระบบปฏิบัติการเสรีที่มีพื้นฐานบนลินุกซ์
ดิสทริบิวชัน มีการออกเวอร์ชันใหม่ทุก 6 เดือน เป็นระบบที่
มีความเสถียรมากระบบหนึ่ง การติดตั้งโปรแกรม stellarium
ในอูบุนตูท�ำได้ง่ายหากเครื่องคอมพิวเตอร์ต่ออยู่กับเครือข่าย
อินเทอร์เน็ต การดาวน์โหลด การติดตั้ง และการปรับภาษา
ให้เป็นภาษาไทยจะด�ำเนินการโดยระบบปฏิบัติการอูบุนตูโดย
อัตโนมัติ ผู้ใช้เพียงเปิดเข้าไปที่โปรแกรมศูนย์ซอฟต์แวร์อูบุนตู
(Ubuntu Software Center) จากนั้นค้นหาค�ำว่า stellarium
เมื่อพบแล้วท�ำการติดตั้งโดยกดปุ่ม “ติดตั้ง” เพียงปุ่มเดียว
การเปลี่ยนเมนูและค�ำอธิบายต่าง ๆ ในโปรแกรมให้เป็น
ภาษาไทยจะท�ำได้โดยการเลือก “ภาษาไทย” เพื่อใช้เป็นภาษา
ส�ำหรับการติดตั้งโปรแกรม stellarium จากนั้นการติดตั้งทุก
ขั้นตอนจะถูกอธิบายเป็นภาษาไทยและเมื่อเริ่มใช้โปรแกรม
stellarium เมนูและค�ำอธิบายทุกอย่างในโปรแกรมจะเป็น
ภาษาไทยโดยสมบูรณ์
หมายเหตุ โปรแกรม Stellarium บนระบบปฏิบัติการ
อูบุนตูสามารถแสดงภาษาไทยได้สมบูรณ์กว่าบนระบบปฏิบัติ
การวินโดวส์ (กรณีไม่มีการปรับแก้เพิ่มเติม)
ภาพที่ 1 สามารถเลือกให้มีการเปลี่ยนภาษาที่ต้องการได้
ปีที่ 42 ฉบับที่ 186 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2557
33