นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 189 กรกฎาคม - สิงหาคม 2557

55 / 62

K-2 EbDTMTEEMS Technology Starters/KITS N
3-5 EbDTM TEEMS I3 KITS
6 Exploring Technology
7 Invention and Innovation
8 Technological Systems
9 Foundations of Technology
10-12 Technology and Society
10-12 Technological Design
11-12 Advanced Design Applications
11-12 Advanced Technical Applications
11-12 Engineering Design (Capstone Course)
55
ปีที่ 42 ฉบับที่ 189 กรกฎาคม - สิงหาคม 2557
แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ 6Es
นักการศึกษาในกลุ่มที่เรียกว่า Engineering by Design (EbD)
ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสมาคม ITEEA ได้เสนอแนวคิดการจัด
การเรียนรู้แบบ 6Es model คล้ายกับการจัดการเรียนรู้
ของวิทยาศาสตร์ 5Es Model ส�ำหรับเป็นแนวทางการจัดการ
เรียนรู้ส�ำหรับกลุ่มวิชาด้านเทคโนโลยีและวิศวกรรมศาสตร์ที่มุ่งเน้น
การน�ำเอาองค์ความรู้จากศาสตร์ต่าง ๆ เช่น วิทยาศาสตร์
คณิตศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ ศิลปศาสตร์ มาสร้างสรรค์ชิ้นงาน
หรือเทคโนโลยีผ่านกระบวนการทางวิศวกรรมเพื่อตอบสนอง
ความจ�ำเป็น (need) หรือความต้องการของมนุษย์(want)
โดยมีขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ดังนี้
1) การกระตุ้นความสนใจ (Engage) มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้าง
ความสนใจให้กับผู้เรียน และท�ำให้เกิดการมีส่วนร่วมในการเรียน
บทเรียน มีการกระตุ้น มีความกระตือรือร้นที่จะเริ่มเรียนรู้ ในระหว่างที่
มีส่วนร่วมผู้เรียนจะคิด ประเมิน ใช้ความรู้และประสบการณ์เดิม
เชื่อมกับความรู้ปัจจุบัน เพื่อการตั้งค�ำถาม และจัดการที่จะท�ำ
กิจกรรมต่อไป
2) การส�ำรวจตรวจสอบ (Explore) มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้
ผู้เรียนได้มีโอกาส ที่จะคิดส�ำรวจหาข้อมูล วัสดุอุปกรณ์ประกอบ
และการสร้างความเข้าใจในการก�ำหนดหัวข้อหรือประเด็นของตนเอง
3) การอธิบายผล (Explain) มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้ผู้เรียน
ได้อธิบายหาเหตุและผล ทบทวน ถกเถียงประเด็น หัวข้อ ข้อมูล
หลักฐานต่าง ๆ ที่น�ำมาประกอบการพิจารณาว่าได้เรียนรู้อะไร
และตัดสินใจว่าคืออะไร
4) การวิศวกรรม (eNGINEER) มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้
ผู้เรียนได้มีโอกาสในการพัฒนาความรู้และความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง
ในการที่จะประยุกต์เอาหลักการไปสู่การปฏิบัติได้ ท�ำหรือสร้าง
สิ่งของที่จ�ำเป็นและ/หรือตามความต้องการของมนุษย์
5) การสร้างความสมบูรณ์ (Enrich) มีวัตถุประสงค์เพื่อ
ช่วยให้ผู้เรียนได้มีโอกาสในการส�ำรวจลึกลงไปว่า สิ่งที่ได้เรียนรู้ไปนั้น
สามารถเชื่อมโยงไปสู่ความรู้ใหม่หรือเรื่องที่ซับซ้อนขึ้น รวมถึง
สามารถท�ำให้สิ่งที่ประดิษฐ์ขึ้นมานั้นมีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้นได้อีก
6) การประเมินผล (Evaluate) มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้
ผู้เรียนและครูได้มีโอกาสตัดสินว่าได้เกิดการเรียนรู้อย่างไรบ้าง
ครูสามารถตรวจวินิจฉัย (diagnosis) ในกระบวนการเรียนรู้
ตั้งแต่เริ่มจนถึงขั้นตอนน�ำเสนอผลงานได้ และผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
ตามผลลัพธ์และมาตรฐานการเรียนรู้ที่ก�ำหนดในบทเรียนระดับใด
อย่างไรก็ตาม แนวทางการจัดการเรียนรู้แบบ 6Es ที่กล่าวถึง
ข้างต้นนี้ก็สามารถน�ำไปใช้ได้ในการจัดการเรียนการสอนทางด้าน
วิทยาศาสตร์โดยเพิ่มเติมเรื่องของการวิศวกรรม โดยอาศัยองค์ความรู้
ด้านวิทยาศาสตร์ที่ได้ส�ำรวจตรวจสอบมาสร้างสรรค์ผลงาน
โดยใช้กระบวนการออกแบบทางวิศวกรรม (Engineering design
process) ซึ่งจะท�ำให้เห็นความเชื่อมโยงระหว่างวิทยาศาสตร์
และวิศวกรรมศาสตร์ จนขยายผลเชื่อมโยงไปยังเทคโนโลยี
และคณิตศาสตร์ กลายเป็น STEM ต่อไป
หลักสูตรการเรียนรู้เทคโนโลยีและวิศวกรรมของ EbD
นักการศึกษากลุ่ม Engineering by Design ได้ออกแบบ
กิจกรรมการเรียนรู้ด้านเทคโนโลยีและวิศวกรรมศาสตร์โดยอิงจาก
กรอบมาตรฐานการศึกษาเทคโนโลยี (Standards for Technological
Literacy, 2007) จัดเป็นหลักสูตรเพื่อการพัฒนาครูส� ำหรับ
ระดับชั้นต่าง ๆ และเพื่อเป็นแนวทางให้โรงเรียนสามารถน�ำไปใช้
เป็นแนวทางในการจัดการเรียนรู้ได้อย่างอิสระ โดยแบ่งหลักสูตร
ตามระดับชั้นของผู้เรียนตั้งแต่ K – 12 ดังมีหัวข้อหลักสูตร ต่อไปนี้