นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 191 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2557

12 / 62

12
รูปที่ 4 การทดลองหาลายนิ้วมือ
ก. ก่อนเปิดเครื่องท�ำความร้อน
ข) ขณะเปิดเครื่องท�ำความร้อน
วิธีการสร้างและหาลายนิ้วมือท�ำได้ดังนี้
1) ท�ำความสะอาดพื้นผิวของวัตถุด้วยน�้ ำยาล้างจาน เช็ดให้
แห้ง จนมั่นใจว่าไม่มีลายนิ้วมือติดอยู่บนวัตถุนั้น จากนั้นกดนิ้วมือ
ลงบนวัตถุประมาณ 30 วินาทีเพื่อสร้างลายนิ้วมือ (เพื่อการทดลอง
ที่ชัดเจน ก่อนสร้างลายนิ้วมือบนวัตถุ ต้องไม่ล้างมืออย่างน้อย 1
ชั่วโมง การล้างมือก่อนทดลองอาจท�ำลายคราบเหงื่อบนนิ้วมือได้)
ควรสร้างลายนิ้วมือบนวัตถุล่วงหน้าอย่างน้อย 1 – 2 วัน ก่อนท�ำ
กิจกรรม
2) น�ำวัตถุที่จะหาลายนิ้วมือซึ่งได้สร้างลายนิ้วมือไว้ล่วงหน้า
แล้วและเครื่องท�ำความร้อน ใส่ในกล่องหรือภาชนะที่จะท�ำ
การทดลอง จากนั้นวางถ้วยที่ท�ำจากอะลูมิเนียมฟอยล์บนเครื่อง
ท�ำความร้อน และวางถ้วยที่ท�ำจากอะลูมิเนียมฟอยล์อีกใบที่บรรจุ
น�้ำอุ่นไว้ข้างเครื่องท�ำความร้อน ดังรูปที่ 4 (ก) บีบกาวที่มีส่วนผสม
ของ cyanoacrylate ลงในถ้วยที่ท�ำจากอะลูมิเนียมฟอยล์ที่อยู่บน
เครื่องท�ำความร้อนจนหมดหลอด (หลอดขนาด 3 กรัม) ปิดกล่อง
ด้วยพลาสติกใสให้สนิท ดังรูปที่ 4 (ข) จากนั้นเปิดเครื่องท�ำความ
ร้อน ตั้งไว้ประมาณ 15 นาที
ตัวอย่างวัตถุที่น�ำมาหาลายนิ้วมือ
ถ้วยที่ท�ำจากอะลูมิเนียมฟอยล์
(บรรจุน�้ ำอุ่นไว้ข้างใน)
เครื่องไล่ยุงไฟฟ้า
ถ้วยที่ท�ำจากอะลูมิเนียมฟอยล์
(ส�ำหรับใส่กาว)
พลาสติกใส
3) ปิดเครื่องท� ำความร้อน สังเกตร่องรอยลายนิ้วมือที่เกิดขึ้น
บนวัตถุซึ่งได้สร้างลายนิ้วมือไว้ล่วงหน้า เมื่อร่องรอยชัดเจนแล้วให้
น�ำวัตถุออกจากกล่องทันที (โดยทั่วไปจะใช้เวลา ประมาณ 1 – 2
ชั่วโมง) ถ้าทิ้งไว้นานเกินไปจะมีร่องรอยเกิดเพิ่มมากขึ้นจนอาจซ้อน
ทับรูปลายนิ้วมือได้
4) ในกรณีที่รอยของลายนิ้วมือไม่ชัดเจน อาจโรยผงแป้งลงบน
รอยลายนิ้วมือ จากนั้นเป่าแป้งออกจากรอยลายนิ้วมือเบา ๆ
การหาลายนิ้วมือจากปฏิกิริยาเคมีอาจดัดแปลงโดยใช้อุปกรณ์
อื่น ๆ ที่แตกต่างไป ดังรูปที่ 6-8
หมายเหตุ
1. ขณะท�ำการทดลองควรสวมแว่นตานิรภัยและ
สวมหน้ากากอนามัย เพื่อป้องกันไอของ cyanoacrylate
ไม่ให้เข้าตาและเข้าสู่ร่างกายจากการสูดดม
2. ควรท�ำในกล่องหรือภาชนะที่ปิดสนิทเพื่อป้องกัน
ไม่ให้ไอของกาวฟุ้งออกมาด้านนอก ซึ่งไอของกาวอาจติด
กับวัตถุใกล้ ๆ บริเวณที่ท�ำการทดลอง และเมื่อกาวแห้ง
อาจท�ำให้เกิดคราบหรือความเสียหายได้
ลายนิ้วมือ ลายนิ้วมือ
รูปที่ 5 ลายนิ้วมือที่ปรากฏบนพื้นผิวของวัตถุ
รูปที่ 6 การสร้างลายนิ้วมือโดยใช้เตาไฟฟ้าเป็นเครื่องท� ำความร้อน
(ที่มา: )
แก้วใส
บีกเกอร์ใส่น�้ำ
(บรรจุน�้ ำอุ่นไว้ข้างใน)
เตาไฟฟ้า
ตัวอย่างวัตถุที่น�ำมา
หาลายนิ้วมือ
ถ้วยที่ท�ำจากอะลูมิเนียมฟอยล์
(บรรจุกาวไว้ข้างใน)