นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 191 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2557

8 / 62

ภาพความเสียหายของวัดในจังหวัดเชียงราย
(ที่มา:
ภาพแสดงรอยเลื่อนมีพลังในประเทศไทย
ภาพจากกรมทรัพยากรธรณี
ภาพแสดงพื้นที่ภัยพิบัติแผ่นดินไหวในประเทศไทย
ภาพจากกรมทรัพยากรธรณี
8
หลังจากที่ได้รับความเสียหายจากแผ่นดินไหวมาเป็นเวลานาน
มนุษย์จึงมีการพัฒนาเครื่องมือตรวจวัดแผ่นดินไหว (Seismometer)
ท�ำการตรวจวัดขนาด หรือแอมพลิจูดของคลื่นไหวสะเทือน
ซึ่งมีทั้งแบบแอนะล็อก และดิจิทัล โดยเครื่องมือตรวจวัดแผ่นดินไหว
จะถูกติดตั้งอยู่ ในสถานีตรวจวัดแผ่ นดินไหว ส�ำหรับใน
ประเทศไทยหน่วยงานที่รับผิดชอบคือ ส�ำนักแผ่นดินไหว กรม
อุตุนิยมวิทยา เมื่อสถานีตรวจวัดแผ่นดินไหวตรวจวัดสัญญาณ
คลื่นไหวสะเทือนได้แล้วจะรายงานขนาดของแผ่นดินไหวให้
ประชาชนได้รับทราบ โดยการรายงานข่าว ยังใช้ค�ำว่าริกเตอร์อยู่
เนื่องจากมาตราริกเตอร์สามารถใช้รายงานแผ่นดินไหวระยะใกล้ได้
ซึ่งประชาชนส่วนมากยังมีความสับสนเกี่ยวกับรายงานขนาดของ
แผ่นดินไหวว่า ท�ำไมในปัจจุบันในบางพื้นที่จึงรายงานขนาด
แผ่นดินไหวว่า “แมกนิจูด” แทนค�ำว่า “ริกเตอร์”?
มาตราริกเตอร์ (Richter scale) M L ถูกคิดค้นโดย ชาร์ล
ฟรานซิส ริกเตอร์ นักแผ่นดินไหววิทยาชาวเยอรมัน โดยวัดขนาด
ของแผ่นดินไหวจากแอมพลิจูดที่สูงที่สุดของคลื่นทุติยภูมิ และ
ระยะห่างจากจุดศูนย์กลาง มาตราริกเตอร์นั้นไม่มีขอบเขตจ�ำกัด
ว่าสิ้นสุดอยู่ที่ใด แต่มีข้อจ�ำกัดอยู่ที่ใช้ได้กับแผ่นดินไหวที่มีระยะ
ห่างจากสถานีตรวจวัดไม่เกิน 650 กิโลเมตร จึงถูกเรียกอีกชื่อ
หนึ่งว่า แมกนิจูดท้องถิ่น (Local magnitude)