นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 183 กรกฎาคม - สิงหาคม 2556

3 / 62

นันท์นภัส ลิ้มสันติธรรม นักวิชาการ สาขาฟิสิกส์ สสวท. / e-mail :
รอบรู้วิทย์
แต่ก่อนที่จะไปท�าให้เงามีสี คุณรู้หรือไม่ว่า เงาเกิดขึ้นได้
อย่างไร?
เงาเกิดขึ้นได้จากการที่แสงจากแหล่งกำาเนิดส่องผ่านวัตถุทึบ
แสง ทำาให้เกิดเงาด้านตรงข้ามกับแหล่งกำ าเนิดแสง ถ้าแหล่ง
กำาเนิดแสงมีขนาดเล็กจนเกือบเป็นจุดส่งผ่านวัตถุจะเกิดเงามืด
ดังรูปที่ 1 ก. แต่ถ้าแหล่งกำาเนิดแสงมีขนาดใหญ่กว่าวัตถุจะเกิด
ทั้งเงามืดและเงามัวดังรูปที่1 ข. โดยเงามืดคือบริเวณที่แสงส่อง
ไปไม่ถึง ส่วนเงามัวคือบริเวณที่แสงบางส่วนส่องไปถึง
คว�มหล�กหล�ย
สีของเงา
ในชีวิตประจ�าวันเราสามารถพบเห็นเงาได้โดย
ทั่วไป เช่น ในระหว่างการเดินในยามที่มีแสงแดดจะ
เห็นเงาเกิดในทิศทางตรงข้ามกับทิศทางที่แสงส่อง
มาตกกระทบตัวเรา ซึ่งเงาที่เห็นจะเป็นสีด�า แล้วจะท� า
อย่างไรให้เงามีสีสวยงามในบทความนี้มีค�าตอบ
รูปที่ 1 การเกิดเงา
ของวัตถุ
ก. แสงจากแหล่งกำาเนิดแสงที่เป็นจุด
ข. แสงจากแหล่งกำาเนิดแสงที่มีขนาดใหญ่
เมื่อรู้วิธีการท� าให้เกิดเงาแล้ว คุณคิดว่าถ้าเปลี่ยน
ต� าแหน่งแหล่งก�าเนิดแสง เงาจะเปลี่ยนแปลงหรือไม่?
การเปลี่ยนตำาแหน่งแหล่งกำาเนิดแสง โดยวัตถุยังคงอยู่ที่
ตำ าแหน่งเดิม เงาที่เกิดขึ้นจะมีการเปลี่ยนตำาแหน่งและขนาด
ในทำ านองเดียวกันถ้าตำาแหน่งแหล่งกำ าเนิดแสงคงเดิม แต่
ตำ าแหน่งของวัตถุเปลี่ยนไป ตำ าแหน่งและขนาดของเงาจะ
เปลี่ยนไปด้วย จากความรู้นี้สามารถทำาเงาให้มีสีต่าง ๆ ได้
ซึ่งสามารถศึกษาได้จากกิจกรรมต่อไปนี้
วัตถุทึบแสง
วัตถุทึบแสง เงามัว
เงามืด
ปีที่ 41 | ฉบับที่ 183 | กรกฎาคม-สิงหาคม 2556 3