นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 186 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2557

27 / 62

ถ้าโครงงานใดที่ต้องการเว็บไซต์หรือโปรแกรมบนอินเทอร์เน็ต
ก็ต้องเขียนโปรแกรมหลายภาษาร่วมกัน เช่น HTML5 CSS3
JavaScript
ในการท�ำโครงงาน การออกแบบและเขียนโปรแกรม
เปรียบเสมือนการวางแผน เพื่อท�ำแผนผังเชื่อมโยงจากปัญหาสู่
แนวคิดในการแก้ปัญหาของโครงงานนั้น เข้ากับอุปกรณ์ต่าง ๆ
หรือซอฟต์แวร์ที่จะใช้รวมทั้งการเชื่อมต่อหรือส่งผ่านข้อมูลใน
แต่ละส่วนของโครงงานด้วย การเขียนโปรแกรมจึงเป็นอีกวิธี
หนึ่งในการฝึกพัฒนาความคิดขั้นสูงเพื่อใช้ส�ำหรับการแก้ปัญหา
โดยผู้เรียนต้องฝึกคิดวิเคราะห์ คิดวิจารณญาณ คิดเชื่อมโยง
คิดสร้างสรรค์ตามตรรกะของปัญหาและแนวทางการแก้ปัญหา
ตัวอย่างการประยุกต์ใช้ ICT ในการท�ำโครงงาน
โปรเจก Smart Citizen เป็นตัวอย่างหนึ่งที่ใช้ ICT กับ
โปรเจกที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมทั่วโลกซึ่งอาจจะดูซับซ้อนเกิน
ไปกว่าจะน�ำมาท�ำโครงงานในโรงเรียน แต่น่าจะเหมาะเป็น
กรณีศึกษาส�ำหรับการเรียนรู้แบบ STEM ที่ประยุกต์ใช้ ICT
ในการท�ำโครงงานเพื่อพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ได้
รูปที่ 1 แสดงองค์ประกอบของโปรเจกนี้ซึ่งเป็นการสร้าง
ระบบติดตามตรวจวัดค่าต่าง ๆ ที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ผ่านอุปกรณ์ตรวจวัดที่ถูกวางไว้อยู่ทั่วโลกโดยผู้เข้าร่วมโครงการ
เป็นผู้น�ำอุปกรณ์ตรวจวัดไปวางในสถานที่ต่าง ๆ แม้แต่ใน
บริเวณบ้านของผู้เข้าร่วมโครงการก็ได้ เพื่อบันทึกค่าต่าง ๆ
เช่น อุณหภูมิ ความดังของเสียง ความชื้น ความเข้มของแสง
สว่าง ปริมาณแก๊สต่าง ๆ อาทิ CO หรือ NO2
อุปกรณ์ในโปรเจกนี้ท�ำจากบอร์ด Arduino เชื่อมต่อ
กับบอร์ดต่อขยายที่มีอุปกรณ์ตรวจวัดค่าต่าง ๆ และบอร์ด
ต่อขยายเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตซึ่งใช้ส่งค่าต่าง ๆ ที่ตรวจวัด
ได้ไปยังระบบกลางผ่านอินเทอร์เน็ตเพื่อท�ำการประมวลผล
และแสดงผลกราฟิก (data visualization) ดังตัวอย่างใน
รูปที่ 2 ผ่านเว็บไซต์ของโปรเจกหรือผ่านโปรแกรมบนสมาร์ต
โฟน (Mobile Apps) ก็ได้
รูปที่ 2 ตัวอย่างหน้าแสดงผลกราฟิกของค่าสิ่งแวดล้อมที่วัดได้
ในบริเวณเมืองบาเซโลนา
การประยุกต์ใช้โปรเจก Smart Citizen ในการท�ำ
โครงงาน
เมื่อได้ศึกษาโปรเจก Smart Citizen แล้วครูสามารถ
น�ำมาประยุกต์ใช้ในการเรียนรู้แบบ STEM โดยใช้ ICT เป็น
เครื่องมือเพื่อท� ำโครงงานลักษณะนี้ในโรงเรียนได้ โดยผู้เรียน
จะได้ฝึกการค้นคว้า คิดเชื่อมโยงความรู้และประสบการณ์ที่ได้
เรียนมาในห้องเรียนจากความรู้แกนกลางทางด้านวิทยาศาสตร์
เทคโนโลยีและคณิตศาสตร์ โดยเฉพาะด้านภูมิศาสตร์ ฟิสิกส์
และเคมี รวมถึงความรู้ที่ควรศึกษาในศตวรรษที่ 21 เช่น ความ
ตระหนักและมีส่วนร่วมในสังคมโลก (global awareness)
และความรู้ความเข้าใจถึงสภาวะแวดล้อมของโลกในปัจจุบัน
(environmental literacy)
ผู้เรียนจะได้ฝึกพัฒนาทักษะต่าง ๆ ตั้งแต่การใช้ความคิด
สร้างสรรค์ (creativity) การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (critical
thinking) ในการวิเคราะห์ปัญหาและหาแนวทางการออกแบบ
โครงงานในเรื่องสิ่งแวดล้อมซึ่งสามารถใช้ในบริบทที่เล็กลง
เหมาะกับการท�ำโครงงานในโรงเรียนได้
รูปที่ 1 องค์ประกอบหลักของโปรเจก Smart Citizen
(อุปกรณ์ตรวจวัด เว็บไซต์ โปรแกรมบนสมาร์ตโฟน)
ปีที่ 42 ฉบับที่ 186 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2557
27