นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 187 มีนาคม - เมษายน 2557

39 / 62

39
ป‚ที่ 42 ฉบับที่ 187 มีนาคม - เมษายน 2557
สุวินัย มงคลธารณ
นักวิชาการ สาขาวิทยาศาสตรสิ่งแวดลอมโลก (โครงการ GLOBE) สสวท. / e-mail :
ในแวดวงการศึกษาในปจจุบัน “STEM” กําลังอยูในความสนใจกัน
อยางกว างขวาง แตจะมีความเขาใจกับคําวา STEM มากน อยเพียงใด
เราคงตองคอย ๆ เรียนรูกันไป
STEM ยอมาจากคําวา Science Technology Engineering และ
Mathematics นั่นคือ การนําศาสตรทางดานวิทยาศาสตร เทคโนโลยี
วิศวกรรมศาสตร และคณิตศาสตรมาใชในการเรียนรู ดังนั้น การเรียนรู
แบบสะเต็มศึกษา (STEM Education) เปนการเรียนรูโดยบูรณาการ
วิทยาศาสตร เทคโนโลยี กระบวนการทางวิศวกรรมศาสตร และ
คณิตศาสตรโดย สสวท. มุงเนนสงเสริมการเรียนรู จากประสบการณ
จริงในชีวิตประจําวันของนักเรียน เพื่อเขาใจ แก ไขปญหา และพัฒนา
สิ่งประดิษฐหรือคิดค นนวัตกรรมใหม ๆ ผ านการทํากิจกรรม โครง
งานวิทยาศาสตร หรืองานวิจัยเพื่อเสริมสรางประสบการณทักษะชีวิต
ความคิดสรางสรรค ที่นําไปสู นวัตกรรมที่นําไปใชประโยชนในชีวิตจริง
การเรียนรูแบบสะเต็มศึกษา (STEM Education) ผานการทํางานวิจัย
เร�ยนรูสะเต็มผานงานว�จัย
และการประกอบอาชีพในอนาคตของนักเรียนได
ที่จริงแล วการเรียนการสอนในหลายโรงเรียน โดยเฉพาะโรงเรียน
ที่สงเสริมใหนักเรียนไดทําโครงงานวิทยาศาสตร หรืองานวิจัย ก็ได
นําการเรียนรูแบบ STEM มาใชอยูแลว วันนี้ขอยกตัวอยางการเรียน
รูแบบ STEM แนวทางหนึ่ง ซึ่งเปนการสงเสริมการเรียนรูสิ่งแวดลอม
อยางเปนวิทยาศาสตร ผานการทํางานวิจัยทางดานการอนุรักษ
ทรัพยากรนํ้าโดย สสวท. ร วมกับบริษัทนํ้าประปาไทย จํากัด (มหาชน)
ดําเนินการโครงการยุวชนไทยร วมใจรักษนํ้า (Thailand Junior
Water Prize) โดยมีวัตถุประสงคเพื่อสงเสริมใหเยาวชนไทยทั่ว
ประเทศไดเรียนรู ดูแล และรักษาทรัพยากรนํ้าโดยผานการสราง
สิ่งประดิษฐและนวัตกรรมใหมเพื่อเปนเครื่องมือในการชวยอนุรักษ
ทรัพยากรนํ้าโดยขอยกตัวอยางงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่นาจะเปนงานวิจัย
ที่บูรณาการการเรียนรูแบบ STEM ไดเปนอยางดี
เทคโนโลยี (T)
• เครื่องมือ/อุปกรณ (Hardware)
• วิธีการ (Software)
• ฯลฯ
วิทยาศาสตร (S)
• ความรูทางวิทยาศาสตร
• การคิดอยางมีเหตุและผล
• กระบวนการเรียนรูทางวิทยาศาสตร
(สํารวจ สังเกต ตั้งคําถาม
วางแผน วิเคราะห แปลผล สรุป
และอภิปรายผล)
คณิตศาสตร (M)
• รูปแบบ/แบบรูป
• การคํานวณ
• หลักสถิติ ฯลฯ
วิศวกรรมศาสตร (E)
• การออกแบบ
• การคิดอยางเปนขั้นตอน/กลไก ฯลฯ
สิ่งประดิษฐ/นวัตกรรมใหม
• ชิ้นงานใหม
• วิธีการจัดการแนวใหม
งานวิจัย
(Research Project)
งานวิจัยที่ขอยกตัวอยาง เปนงานวิจัยที่มีการนําเสนอวิธีการจัดการแนวใหมจากภูมิป ญญาท องถิ่นจนเกิดสิ่งประดิษฐในการอนุรักษ
ทรัพยากรนํ้า คือ งานวิจัย เรื่อง “อุปกรณกําจัดวัชพืชอนุรักษนํ้า (The Equipment Eradicates the Weed)” ของนักเรียนจากโรงเรียน
ภูมิซรอลวิทยา จ.ศรีสะเกษ ซึ่งงานวิจัยนี้ถือไดวาเป นการสรางนวัตกรรมใหมใหเกิดขึ้นจากสภาพป ญหาที่นักเรียนไดพบเจอในชีวิตประจําวัน
และนําไปใชประโยชน ในชีวิตจริงไดเปนอยางดี