นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 189 กรกฎาคม - สิงหาคม 2557

5 / 62

• ผลการประเมิน PISA มีบทบาทส� ำคัญ และเป็นตัวแปร
ส�ำคัญตัวหนึ่งที่บริษัทข้ามชาติใช้ในการเปรียบเทียบศักยภาพ
ของก�ำลังคนระหว่างประเทศ ส�ำหรับการตัดสินใจในการเลือก
ประเทศที่จะมาลงทุนทางอุตสาหกรรม โดยเฉพาะอุตสาหกรรม
ที่ใช้เทคโนโลยีขั้นสูงที่ต้องการก�ำลังคนที่มีศักยภาพ
• ดังนั้น การพัฒนาการบริหารจัดการกระตุ้นให้โรงเรียน
ต่าง ๆ ให้ความสนใจกับการประเมิน PISA เพื่อให้นักเรียนพัฒนา
ตัวเองให้พร้อมส�ำหรับการประเมิน PISA ก็จะท�ำให้ได้ค่าเฉลี่ย
ของผลการประเมิน PISA สูงขึ้น ซึ่งจะเป็นส่วนหนึ่งที่จะท�ำให้
ตัววัดระดับความสามารถในการแข่งขันระหว่างประเทศของ
ประเทศไทยสูงขึ้นก็จะท�ำให้มีการลงทุนมากขึ้น เศรษฐกิจของ
ประเทศก็จะดีขึ้น
• เมื่อพิจารณาลึกลงไปถึงผลคะแนนที่นักเรียนในโรงเรียน
ที่สุ่มตัวอย่างในแต่ละจังหวัดจะเห็นว่ามีความแตกต่างของ
คะแนนระหว่างโรงเรียนต่าง ๆ ในแต่ละจังหวัดอย่างชัดเจน
จึงเป็นสิ่งท้าทายอย่างยิ่งที่ต้องมีการพัฒนาบริหารการศึกษาของ
กลุ่มโรงเรียนในแต่ละจังหวัดให้มีศักยภาพใกล้เคียงกัน ซึ่งจะ
ท�ำให้คะแนนเฉลี่ยของการประเมิน PISA สูงขึ้น แต่ก็เป็นเพียง
เรื่องการสร้างระดับความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
ในระดับนานาชาติ
• ความนิยมโรงเรียนของผู้ปกครองในแต่ละจังหวัด เป็นเหตุ
ให้มีการพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐานกระจุกตัวอยู่แต่ในโรงเรียน
หลักของจังหวัด ด้วยผู้ปกครองมีเป้าหมาย ให้นักเรียนมีความ
สามารถในการสอบแข่งขันเข้าศึกษาต่อในมหาวิทยาลัยชั้นน�ำ
และในสาขาวิชาชีพที่ดีให้ ได้ ส่ วนคะแนนเฉลี่ยสูงของ
การประเมินผล PISA นั้นเป็นผลในระดับประเทศ ไม่ได้ตอบ
ความต้องการของผู้ปกครองแต่ละคน จึงไม่เป็นที่สนใจของ
ผู้ปกครอง ดังนั้น จึงเป็นสิ่งท้าทายที่จะต้องบริหารจัดการการ
ศึกษาให้ความนิยมของผู้ปกครองกระจายไปตามโรงเรียนต่าง ๆ
ในแต่ละจังหวัด
ในระดับบุคคลในโรงเรียนควรจะได้มีการทบทวน เพื่อให้ครูที่อยู่
ในปลายน�้ำ (downstream) ของกระบวนการบริหารจัดการ มี
“ส่วนร่วม” ในการพัฒนานักเรียนในมิติต่าง ๆ เพื่อน�ำไปสู่เป้าหมาย
ของประเทศในภาพรวม
• การสนับสนุนการพัฒนาโรงเรียน ไม่ควรด�ำเนินการแบบ
ปูพรมดังเช่นที่เป็นอยู่ ควรเน้นให้การสนับสนุนโรงเรียนในกลุ่ม
75% เป็นพิเศษ ผลที่ประเทศจะได้รับ ก็คือ จะท�ำให้ช่องว่างของ
ความเจริญระหว่างส่วนต่าง ๆ ของประเทศลดลงและคุณภาพชีวิต
ของคนทั่วประเทศจะไม่แตกต่างกันมากนัก
• ต�ำแหน่งสูงสุดของโรงเรียน ควรจะเป็น “ครูใหญ่(Head
Master)” หรือ “อาจารย์ใหญ่ (Principal)” รับผิดชอบแผนงาน
วิชาการของโรงเรียน ซึ่งจะต้องเป็นผู้ที่มีผลงานการสอนที่ดี
เป็นนักวิชาการ ที่สามารถเป็นต้นแบบให้กับครูได้ จะต้องคงมี
ภาระการสอนอยู่บ้างอย่างต่อเนื่อง เพื่อการสร้างพลังใจให้กับ
ครูและควรคัดเลือกมาจากผู้ที่มีผลงานการสอนที่ดี
• ต�ำแหน่ง “ผู้อ�ำนวยการ (Director)” น่าจะให้หมายถึง
“ผู้จัดการ (Manager)” ที่รับผิดชอบงานบริหารจัดการต่าง ๆ
ในโรงเรียนร่วมกับ ครูใหญ่ หรืออาจารย์ใหญ่ เพื่อสนับสนุน
การเรียนการสอนของโรงเรียน และควรจะเป็นต�ำแหน่งที่อยู่ใน
ระดับต�่ำกว่า อาจารย์ใหญ่ (Principal) ไม่ควรให้มาเป็นผู้จัดการ
เบ็ดเสร็จตั้งแต่งานวิชาการ ไปจนถึงงานบริหารอื่น ๆ
ข้อคิดเห็นเกี่ยวกับการปรับปรุงการบริหารบุคคล
เพื่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาขั้นพื้นฐาน
• วิธีการหนึ่ง คือ ต้องบริหารจัดการ ให้ครูผู้ที่มีความ
สามารถกระจายไปอยู่ในโรงเรียนต่าง ๆ ในแต่ละจังหวัด
ด้วยการให้ผลตอบแทนให้แก่ครูในโรงเรียนเป้าหมายเพิ่มขึ้น
มากกว่าครูที่อยู่ในโรงเรียนยอดนิยมของจังหวัด เพื่อให้ได้ผลที่
โรงเรียนเป้าหมายมีนักเรียนสามารถไปศึกษาต่อในมหาวิทยาลัยชั้นน�ำ
ก็จะท�ำให้ความนิยมของผู้ปกครองกระจายไปอยู่ในโรงเรียนต่าง ๆ
มากขึ้นในแต่ละจังหวัด ในอันที่จะท�ำให้มีผลการประเมิน PISA สูงขึ้น
ด้วย จากการสุ่มตัวอย่างนักเรียนและโรงเรียนตามเกณฑ์ของ OECD
• การศึกษาเป็นการพัฒนา “คน” ของประเทศ โดย “ครู”
ซึ่งก็เป็นคนเช่นกัน ดังนั้นกระบวนการบริหารจัดการ “ครู”
จึงมีความส� ำคัญที่สุด ในการพัฒนาการศึกษาของประเทศ
การบริหารจัดการครู ตั้งแต่ระดับกระทรวง ในภาพรวม ไปจนถึงครู
ผลการประเมิน PISA กับการพัฒนาการบริหารจัดการ
ศึกษาพื้นฐานของไทย
5
ปีที่ 42 ฉบับที่ 189 กรกฎาคม- สิงหาคม 2557