นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 190 กันยายน - ตุลาคม 2557

39 / 62

39
ปีที่ 42 ฉบับที่ 190 กันยายน- ตุลาคม 2557
กระทรวงทางการศึกษา ประเทศอังกฤษ (Department for
Education) ก�ำหนดหลักสูตรการศึกษาแห่งชาติ ตลอดจนหลักสูตร
ของโรงเรียนนานาชาติที่ใช้ระบบอังกฤษ (UK National Curriculum,
International GCSE and IB Diploma) และใช้กระบวนการท�ำงานว่า
กระบวนการออกแบบ (Design process) ประกอบด้วย ก�ำหนด
ความต้องการ รวบรวมข้อมูล สร้างแนวคิดพัฒนาแนวคิด ลงมือปฏิบัติ
และประเมินผล โดยการท�ำงานมีลักษณะเป็นวงจรที่สามารถ
ย้อนกลับไปท�ำงานขั้นตอนต่าง ๆ ได้ ดังแผนภาพ
หน่วยงานการศึกษาและการฝึกอบรม ของรัฐนิวเซาท์เวลล์
ประเทศออสเตรเลีย (NSWDepartment of education and
training, Australia) ซึ่งรับผิดชอบจัดการศึกษาของรัฐ
ได้เรียกกระบวนการท�ำงานนี้ว่ากระบวนการเทคโนโลยี (Technology
process) ประกอบด้วยการท�ำงาน 3 ระยะ คือ การส�ำรวจและ
ก�ำหนดงาน การสร้างและพัฒนาแนวคิด การลงมือปฏิบัติ โดย
ในแต่ละระยะจะมีการวางแผนการจัดการและประเมินผล
ด้วยเสมอ ดังแผนภาพ แผนภาพ วงจรกระบวนการเทคโนโลยี
ของ NSW, Australia (ที่มา: http://www.
จากการน�ำเสนอกระบวนการท�ำงานที่กล่าวมาแล้วข้างต้นจะพบว่า มีรูปแบบและขั้นตอนการท�ำงานบางอย่างแตกต่างกัน แต่มี
เป้าหมายเดียวกันเพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจถึงการท�ำงานอย่างเป็นขั้นตอน รู้จักการวางแผนการแก้ปัญหา ใช้ทรัพยากร (Resources)
อย่างคุ้มค่าภายใต้ข้อจ�ำกัด (Constraints) สามารถคิดค้นหาแนวทางที่หลากหลายเพื่อแก้ปัญหาอย่างเหมาะสมและเกิดประโยชน์สูงสุด
โดยแต่ละรูปแบบจะมีขั้นตอนหรือรายละเอียดคล้ายกัน ซึ่ง สสวท. โดยสาขาออกแบบและเทคโนโลยี ได้ศึกษาและวิเคราะห์รูปแบบ
กระบวนการท�ำงานดังกล่าว และสังเคราะห์กระบวนการท�ำงานที่สอดคล้องกับบริบทของประเทศไทยไว้ ตั้งแต่หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2544 จนมาถึง หลักสูตรแกนกลางการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ใน สาระการออกแบบและ
เทคโนโลยีกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี
และเรียกชื่อกระบวนการท�ำงานนี้ว่า กระบวนการเทคโนโลยี
(Technological process) ซึ่งสามารถน� ำไปจัดการเรียนรู้ตาม
แนวทางสะเต็มศึกษา (STEM Education) ในการสร้างสรรค์
ชิ้นงานหรือวิธีการได้โดยการท�ำงานสามารถย้อนกลับเพื่อ
ปรับปรุงแก้ไขในขั้นตอนต่าง ๆ ได้ตลอดขึ้นอยู่กับสถานการณ์
ดังแผนภาพ
แผนภาพ วงจรกระบวนการเทคโนโลยี
(Technological process) ของ สสวท. ประเทศไทย
ก�ำหนดปัญหาหรือความต้องการ
รวบรวมข้อมูล
เลือกวิธีการ
ออกแบบและปฏิบัติการ
ทดสอบ
ปรับปรุงแก้ไข
ประเมินผล
แผนภาพ วงจรกระบวนการออกแบบทางวิศวกรรม ของ (National Curriculum,
International GCSE and IB Diploma, UK. (ที่มา:
publications/national-curriculum-in-england-design-and-technology-
programmes-of-study)