นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 181 มีนาคม - เมษายน 2556

32 / 62

32 นิตยสาร สสวท.
เรื่องเด่นประจำ�ฉบับ
แบบไหนที่เรียกว่า
นวัตกรรม
ฤทัย เพลงวัฒนา
นักวิชาการ สาขาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ / e-mail :
ภาพที่ 1 นวัตกรรมสมัยใหม่
ภาพที่ 2 การประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ�วัน
ความหมายของนวัตกรรม
คำ�ว่า “นวัตกรรม” หรือ Innovation ถึงแม้ใครไม่รู้จักความ
หมายที่แท้จริง แต่เมื่อฟังแล้วคงคิดคล้าย ๆ กันว่า เป็นคำ�ที่ให้
ความรู้สึกถึงความทันสมัย ความแปลกใหม่ ยิ่งยุคปัจจุบัน คงหนี
ไม่พ้นที่จะระบุไปเทคโนโลยีที่ล้ำ�ยุคทันที เช่น มือถือ แท็บเล็ต
กล้องโทรทรรศน์ ดังนั้นความหมายของนวัตกรรมที่ใกล้เคียง
ที่สุดกับความคิดของคนส่วนใหญ่ดังที่ได้ระบุไว้ในศัพท์บัญญัติ
ราชบัณฑิตยสถาน คือ ความคิด การปฏิบัติ หรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ ๆ
ที่ยังไม่เคยมีใช้มาก่อน
จากความหมายดังกล่าว ถ้าถามคนทั่วไปว่า ใครจะลอง
สร้างนวัตกรรมเองบ้าง ก็มักได้คำ�ตอบในทำ�นองว่าอยากสร้าง
แต่ไม่เก่งคอมพิวเตอร์ ไม่ได้เรียนวิศวกรรมศาสตร์ ไม่ได้เรียน
วิทยาศาสตร์ กลายเป็นว่านวัตกรรมในความหมายนี้ต้องใช้
ความรู้ขั้นสูง จึงมีเพียงคนไม่กี่คนที่มองว่าตัวเองจะอยู่ในฐานะ
ผู้สร้างนวัตกรรมได้ ขอเป็นแค่ผู้ใช้นวัตกรรมจะดีกว่า
ลองมาดูความหมายที่สองกันว่า “นวัตกรรม เป็นการ
พัฒนาดัดแปลงจากของเดิมที่มีอยู่แล้วให้ใช้ได้ผลดียิ่งขึ้น เมื่อ
นำ�นวัตกรรมมาใช้จะช่วยให้การทำ�งานได้ผลดีมีประสิทธิภาพ
และประสิทธิผลสูงกว่าเดิม” (กิดานันท์ มลิทอง, 2540)
พอพิจารณาในความหมายนี้ น่าจะทำ�ให้ความรู้สึกเปลี่ยน
ไปจากเดิมว่า นวัตกรรมนั้นไม่จำ�เป็นต้องเป็นเทคโนโลยีที่ลำ�้ยุค
อย่างเดียว เราสามารถสร้างนวัตกรรมได้ไม่ยาก จนบางครั้งอาจ
ไม่รู้ตัวว่าเราได้สร้างนวัตกรรมขึ้นมาชิ้นหนึ่งแล้ว ยกตัวอย่างดัง
ภาพต่อไปนี้ ลองมาช่วยกันคิดว่าภาพนี้จัดเป็นนวัตกรรมได้หรือ
ไม่ ตามความหมายที่ 2
จากภาพที่ 2 ก สภาพชีวิตของคนทุกวันนี้เปลี่ยนไป
ประชาชนต้องอาศัยอยู่ในห้องพักที่ไม่มีระเบียงหรืออยู่ในบริเวณ
ที่แคบลง แม้กระทั่งจะหาที่ตากผ้าก็ยากลำ�บากแล้ว ครั้นจะหา
ซื้อเครื่องซักผ้าที่จะอบแห้งในตัวก็ราคาแพง แล้วจะทำ�อย่างไร
ให้เสื้อผ้าเหล่านั้นแห้งและไม่มีกลิ่นอับชื้นที่ทำ�ลายสุขภาพและ
บุคลิกภาพของเรา ภาพที่เห็นคงพอเป็นคำ�ตอบได้ หรือในภาพ
ที่ 2 ข และ ค เหตุการณ์ที่คนไทยเราคงลืมไม่ได้เหตุการณ์หนึ่ง
คือ เหตุการณ์น้ำ �ท่วมเมื่อปี 2554 เราจะเห็นได้ว่าท่ามกลาง
วิกฤตแบบนี้ยังมีหลายคนที่มีแนวคิดดี ๆ ในการแก้ปัญหา แม้จะ
ดูเรียบง่าย แต่ก็สามารถนำ �มาใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ จาก
ตัวอย่างดังกล่าวคงปฏิเสธไม่ได้ว่า นี่แหละ นวัตกรรม
นวัตกรรมนั้นสามารถเกิดขึ้นได้ในทุก ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็น
เศรษฐกิจ สังคม หรือแม้แต่ทางด้านการศึกษา นวัตกรรมก็มี
ก
ข ค
สแกนโค้ดนี้เพื่อชม
ภาพเคลื่อนไหว