นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 182 พฤษภาคม - มิถุนายน 2556

13 / 62

13 ปีที่ 41 ฉบับที่ 182 พฤษภาคม - มิถุนายน 2556
เรื่องเด่นประจำ�ฉบับ
เราได้อะไรมา และเสียอะไรไป
จากการสร้างเขื่อน
ศานิกานต์ เสนีวงศ์
นักวิชาการ สาขาวิทยาศาสตร์ประถมศึกษา สสวท. / e-mail:
เมื่อไม่นานมานี้ผู้เขียนได้มีโอกาสไปพักผ่อนที่อ่างเก็บน้ำ �
เหนือเขื่อนรัชชประภา หรืออีกชื่อหนึ่งคือเขื่อนเชี่ยวหลาน
จังหวัดสุราษฎร์ธานี ระหว่างการเดินทางโดยเรือเพื่อเข้าไปด้าน
ในของอ่างเก็บน้ำ � สองข้างทางมีแต่พื้นน้ำ�ที่เวิ้งว้าง กว้างใหญ่
เห็นยอดภูเขาหินปูนเรียงราย มองเผิน ๆ แล้วทำ�ให้รู้สึกเหมือน
กำ�ลังล่องเรืออยู่กลางทะเลที่รายล้อมไปด้วยเกาะเล็กเกาะน้อย
จำ �นวนมาก ระหว่างการเดินทางมัคคุเทศก์ได้เล่าเรื่องราวต่าง ๆ
เกี่ยวกับเขื่อนรัชชประภา แต่มีประเด็นหนึ่งที่สะดุดความสนใจ
ของผู้เขียนคือ ใต้ผืนน้ำ�สีเขียวมรกตนี้มีหมู่บ้าน วัดวาอาราม
และโรงเรียนจมอยู่ ผู้เขียนจึงสอบถามก็ได้ความว่า ก่อนที่จะมี
การสร้างเขื่อน พื้นที่บริเวณนี้เคยมีผู้คนอาศัยอยู่หลายหมู่บ้าน
แต่เมื่อมีโครงการที่จะสร้างเขื่อน รัฐบาลได้เวนคืนที่ดินโดยมอบ
พื้นที่ทำ�กินใหม่ให้กับราษฎรเพื่อเป็นการทดแทนพื้นที่เดิม ทำ�ให้
ผู้คนต้องอพยพออกไป เมื่อสร้างเขื่อนเสร็จพื้นที่บริเวณเหนือ
เขื่อนก็จมอยู่ใต้น้ำ �และกว่าจะได้เขื่อนมาจะต้องเตรียมพื้นที่
สำ�หรับเก็บน้ำ� จึงต้องมีการแผ้วถางป่า อพยพผู้คนและสัตว์ป่า
มีผลทำ�ให้วิถีชีวิตของคนในชุมชนเปลี่ยนแปลงไปเมื่อได้ฟังเช่นนี้
ผู้เขียนจึงเกิดคำ�ถามว่า การสร้างเขื่อนมีประโยชน์จริงหรือ