9 / 62
9
ปีที่ 41 ฉบับที่ 182 พฤษภาคม - มิถุนายน 2556
สำ
�หรับการแก้ปัญหาในคำ
�ถามข้อที่ 2 นักเรียนจะต้องประยุกต์และ
ต่อยอดความรู้เดิม โดยต้องบูรณาการระหว่างวิธีที่ 1 และ 2 เข้าด้วย
กัน นั่นคือ เตรียม Al
2
(SO
4
)
3
ตามวิธีที่ 1 และ เตรียม Na[Al(OH)
4
]
ด้วยวิธีที่ 2 จากนั้นนำ
� Al
2
(SO
4
)
3
มาทำ
�ปฏิกิริยากับ Na[Al(OH)
4
]
ดังนี้
เมื่อแสดงขั้นตอนและดุลสมการ จะได้ดังนี้
2Al + 3H
2
SO
4
Al
2
(SO
4
)
3
+ 3H
2
6Al + 6NaOH + 18H
2
O
6Na[Al(OH)
4
]
+ 9H
2
Al
2
(SO
4
)
3
+
6Na[Al(OH)
4
]
8Al(OH)
3
+ 3Na
2
SO
4
บรรณานุกรม
Anastas, P.T., & Warner, J.C. (1998).
Green chemistry: Theory and practice.
New York: Oxford University Press.
Phonchaiya, S. (2009).
An Environmentally Friendly Approach to Students’
Experimental Organic Chemistry
. Bangkok: Mahidol University,
Song, Y., Wang, Y., & Geng, Z. (2004). Some exercise reflecting green
chemistry.
Journal of Chemical Education
,
81
(5), 691-692.
จากตัวอย่างที่กล่าวมา เป็นการยกสถานการณ์หรือกรณี
ศึกษาจริง อย่างไรก็ตามในการจัดกระบวนการเรียนการสอนใน
ห้องเรียน ครูผู้สอนสามารถประยุกต์โจทย์ปัญหาให้สอดคล้องกับ
เนื้อหาที่สอนและสามารถนำ
�วิธีการดังกล่าวนี้มาสอนในห้องเรียน
หรือมอบหมายให้นักเรียนทำ
�นอกเวลา สำ
�หรับแนวทางการสอน
ที่ยกตัวอย่างมานี้ นอกจากจะช่วยให้นักเรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับ
สมการเคมี การฝึกดุลสมการเคมี และการคิดวิเคราะห์แล้ว ยัง
เป็นการปลูกฝังให้นักเรียนคำ
�นึงถึงความปลอดภัยต่อตนเองใน
การทดลองทางเคมีตลอดจนปลูกจิตสำ
�นึกรักษ์สิ่งแวดล้อมอีกด้วย
การเตรียม Al(OH)
3
โดยวิธีใหม่นี้ พบว่า ถ้าเตรียม Al(OH)
3
จำ
�นวน
8 โมล หรือ 624 กรัม จะต้องใช้ H
2
SO
4
3 โมล หรือประมาณ 294
กรัม และ NaOH 6 โมล หรือประมาณ 240 กรัม และมีกากของ
เสีย Na
2
SO
4
เกิดขึ้น 3 โมล หรือประมาณ 426 กรัม แต่ถ้าเตรียม
Al(OH)
3
จำ
�นวน 2 โมล หรือ 156 กรัม ซึ่งเท่ากันกับวิธีที่ 1 และ 2
จะใช้ H
2
SO
4
เพียง 0.75 โมล หรือประมาณ 73.5 กรัม และ NaOH
1.5 โมล หรือประมาณ 60 กรัม และมีกากของเสีย Na
2
SO
4
เกิด
ขึ้น 0.75 โมล หรือประมาณ 106.5 กรัม ซึ่งจะเห็นได้ชัดเจนว่าการ
เตรียมสารโดยวิธีใหม่ที่มีการผสมผสาน 2 วิธีแรกเข้าด้วยกันนั้น จะ
ใช้ปริมาณกรดและเบสน้อยลง นอกจากนี้ยังลดปริมาณกากของเสีย
ที่เกิดขึ้นจากปฏิกิริยาได้อีกด้วย
Al
H
2
SO
4
NaOH
Al
2
(SO
4
)
3
Na[Al(OH)
4
]
Al(OH)
3