นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 197 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2558

19 / 61

การขึ้นหรือลงของ เครื่องบินอาศัยลมผิวพื้น
ที่มีทิศสวนทางกับทิศการเคลื่อนที่ของเครื่องบิน ตัวอย่างเช่น
เครื่องบิน DC-8 บินขึ้น-ลงในขณะที่ลมผิวพื้นในสนามบิน
มีความเร็ว 10 นอต ถ้าบินขึ้นในทิศเดียวกับลม เครื่องบินจะต้อง
ใช้ทางวิ่งเป็นระยะทางเพิ่มอีก 500 เมตร แต่ในทางกลับกัน
ถ้าบินในทิศทางสวนกับทิศของลมที่มีความเร็วเท่ากัน
จะใช้ทางวิ่งในระยะทางสั้นลง 100 เมตร นอกจากนี้ลมชั้น
บนที่ระดับความสูงต่าง ๆ มีอิทธิพลต่อประสิทธิภาพใน
การบิน เช่น ระยะเวลาบิน หรือ การสิ้นเปลืองน�้ำมันเชื้อเพลิง
ทัศนวิสัยด้านการบิน หมายถึงระยะไกลที่สุดที่
สามารถมองเห็นได้ด้วยสายตา ต้องเห็นได้ชัดเจนในวันที่
อากาศแจ่มใส ตามปกติ ภูเขา บ้านเรือน ต้นไม้ หรือปล่องไฟ
ในสนามบินแต่ละแห่งจะต้องมีการตรวจทัศนวิสัยส�ำหรับ
นักบินด้วยเช่นกัน หากพบภาวะที่ท�ำให้ทัศนวิสัยลดคุณภาพ
เช่น หมอก ฟ้าหลัว ฝน หรือฝุ่น ท�ำให้ไม่สามารถมองเห็น
ได้ชัดเจนเหมือนในภาวะอากาศแจ่มใส ก็ให้ระยะนั้นเป็น
ค่าทัศนวิสัย ในทางการบินค่าทัศนวิสัยของทางวิ่งในสนามบิน
นอกจากนี้ยังมีค่าทัศนวิสัยที่นักบินสามารถมองเห็นได้จาก
ห้องนักบิน ซึ่งมีความส�ำคัญต่อการบินขึ้นลงมาก ในทางปฏิบัติ
ไม่สามารถวัดค่าได้ด้วยสายตา แต่จะใช้เครื่องมืออัตโนมัติ
ที่เรียกว่า Transmissometer ติดตั้งใกล้กับจุดแตะพื้น
ของเครื่องบิน
นอกจากค่าทัศนวิสัยทั่วไปแล้วก็ยังมีความสามารถ
ในการมองเห็นของนักบินในแนวนอนและแนวเฉียงเพื่อให้
สามารถมองเห็นได้ไกลในแนวราบและเห็นทางวิ่งในแนวเฉียง
คว ามส� ำคัญใ น ก า ร ร า ย ง า นทั ศ น วิ สั ย เ พื่อ ก า ร บิน
ในกรณีที่ต�ำแหน่งของเครื่องบินอยู่ในสภาวะอากาศแจ่มใส
แต่มีหมอกปกคลุมเบื้องล่าง นักบินอาจเห็นสภาพของสนามบิน
ได้ค่อนข้างชัดเจน แต่เมื่อลดระดับลงมาจนเครื่องบิน
อยู่ใกล้ชั้นหมอก หรือในชั้นหมอก นักบินอาจมองไม่เห็น
สภาพทางวิ่ง ท�ำให้นักบินตัดสินใจผิดพลาดอาจท�ำให้เกิด
อุบัติเหตุด้านการบินขึ้นได้
ตัวแปรอื่น ๆ ที่มีผลต่อการบินแต่ไม่ได้กล่าวไว้ในที่นี้
เช่น ความกดอากาศ อุณหภูมิ อย่างไรก็ตามก่อนที่นักบิน
จะน�ำเครื่องบินขี้นท้องฟ้าจ�ำเป็นต้องทราบข้อมูลอุตุนิยมวิทยา
และพูดคุยกับนักอุตุนิยมวิทยาที่ประจ� ำที่สนามบิน
เพื่อประเมินสภาพอากาศและเตรียมความพร้อมในการน� ำ
เครื่องขึ้นสู่ท้องฟ้า
ทิศทางลมที่ใช้ในการบินขึ้นและลงคือ ลมปะทะหน้า (head
wind) มีทิศตรงกันข้ามกับทิศของเครื่องบิน (บินสวนทิศทางลม) และ
ลมส่งท้าย (tail wind) มีทิศเดียวกับทิศของเครื่องบิน (บินตามทิศทางลม)
ลมปะทะหน้า
ลมส่งท้าย
ลมที่พัดขวางทางวิ่ง
บรรณานุกรม
IVAO HQ training department. (2015). Headwind & crosswind
calculation. สืบค้นเมื่อ 15 พฤศจิกายน 2558, จาก https://
www.ivao.aero/training/documentation/books/PP_ADC_
Headwind_croswind_calc.pdf
ทวีชัย วรศักดิ์. (ม.ป.ป.). ลมมีความส�ำคัญต่อการบินอย่างไร. สืบค้น
เมื่อ 19 พฤศจิกายน 2558, จาก
met/story/show_2.htm
19
ปีที่ 44 ฉบับที่ 197 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2558