นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 184 กันยายน - ตุลาคม 2556

9 / 62

9 ปีที่ 41 ฉบับที่ 184 กันยายน - ตุลาคม 2556
คำ�ว่า “พรสวรรค์” (gifted) หรือ “ปัญญาเลิศ” มักจะ
ใช้กับความถนัดพิเศษที่เกิดตามธรรมชาติในด้านวิชาการ ส่วน
คำ�ว่า “ความสามารถพิเศษ” (talent) นั้น มักจะใช้กับความ
ถนัดพิเศษด้านกีฬาหรือดนตรี แต่นิยามนี้ก็ไม่เป็นที่ยอมรับใน
แวดวงวิชาการมากนักหรือแม้แต่ในประเทศที่ใช้ภาษาอังกฤษ
เอง อย่างเช่น สหราชอาณาจักร ในบทความนี้จะใช้คำ �ว่า
“พรสวรรค์” แทนคำ �ว่า “ปัญญาเลิศ” เพราะรักษาความ
หมายตามรากศัพท์เดิมไว้ได้มากกว่า อีกทั้งยังครอบคลุมความ
สามารถด้านอื่น ๆ ที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับความคิดหรือสติปัญญา
โดยตรง ส่วนคำ�ว่า “อัจฉริยะ” (genius) มักจะไม่ค่อยได้ใช้
กัน หรือใช้กับบุคคลที่มีพรสวรรค์อย่างสูงเพียงไม่กี่คนเท่านั้น
ดังรายงานชิ้นหนึ่งที่กล่าวว่า (ERIC,1990)
“...พ่อแม่มักจะสับสนกับชื่อต่าง ๆ ที่ใช้เรียกเด็กที่มีพรสวรรค์
พ่อแม่หลาย ๆ คน เคยได้ยินคำ�เหล่านั้นหรือเคยใช้ในบท
สนทนา โดยที่ไม่รู้ว่าคำ�ต่าง ๆ เหล่านั้นหมายถึงพรสวรรค์จริง ๆ
หรือเป็นแค่คำ�ที่ช่วยอธิบายแนวคิดเรื่องพรสวรรค์
สุปรีชา หริ่มรัชดา
นักวิชาการ สาขาโอลิมปิกวิชาการและพัฒนาอัจฉริยภาพฯ สสวท./ e-mail :
เรื่องเด่นประจำ�ฉบับ
“พรสวรรค์” กับ “อัจฉริยภาพ”
• เมื่อก่อนคำ�ว่า “อัจฉริยะ” (genius) ถูกใช้กันอย่างแพร่
หลาย แต่ปัจจุบันคำ�นี้สงวนไว้สำ�หรับผู้ที่มีพรสวรรค์อย่างสูงยิ่ง
เท่านั้น
• คำ�ว่า “ความสามารถพิเศษ” (talent) นั้นมักจะใช้กับ
ความช่ำ�ชองหรือความสามารถบางด้านของบุคคล เราจึงควร
คำ �นึงให้ดีว่าความสามารถพิเศษนั้น เป็นพรสวรรค์หรือว่า
เป็นทักษะชั้นสูงที่เกิดจากการฝึกฝน เราอาจจะกล่าวได้ว่าผู้มี
พรสวรรค์คือผู้ที่มีความสามารถพิเศษอย่างสูงในหลาย ๆ ด้าน
• คำ�ว่า “ยุวอัจฉริยะ” (prodigy) หรือ “เด็กเก่งเกินวัย”
(precocious) จะใช้กับเด็กที่แสดงออกอย่างเด่นชัดถึงทักษะชั้น
สูงในด้านใดด้านหนึ่งตั้งแต่เยาว์วัยและมีแรงจูงใจที่สม่ำ�เสมอ มี
ข้อสังเกตอย่างหนึ่งว่า คำ�ว่า “เด็กเก่งเกินวัย” มีรากศัพท์มาจาก
ภาษากรีก คำ�ว่า “สุกก่อนห่าม” (precooked) ซึ่งเกี่ยวข้องกับ
พืชผักที่สุกก่อนเวลา
• คำ�ว่า “ความสามารถสูง” (superior) เป็นคำ �เชิงเปรียบ
เทียบ เมื่อเรากล่าวว่าเด็กมี “ความสามารถสูง” เราต้องการจะ
รู้ว่าสูงกว่าใคร หรือคนกลุ่มไหนและมากน้อยเพียงไร เด็กอาจ