นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 188 พฤษภาคม - มิถุนายน 2557

5 / 62

5
ปีที่ 42 ฉบับที่ 188 พฤษภาคม - มิถุนายน 2557
1. ทักษะการฟัง ต้องเป็นการฟังอย่างมีประสิทธิภาพ
2. ทักษะการอ่ าน การดู การมอง และการสังเกต
ต้องเป็นการอ่าน ดู มองและสังเกต อย่างมีเป้าหมาย
3 ทักษะการพูด ต้องเป็นการพูดอย่างมีความความหมาย
4. ทักษะการเขียน ต้องเป็นการเขียนอย่างมีความเข้าใจ
5. ทักษะการท� ำงานแบบร่วมมือ ต้องเป็นการท�ำงานที่มี
ความรับผิดชอบต่อบทบาทหน้าที่ของตน
การเลือกใช้กิจกรรมรูปแบบใดนั้นขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของ
การจัดกิจกรรม จ�ำนวนผู้เรียน ระยะเวลาในการท�ำกิจกรรม
ขนาดของห้องเรียน พื้นที่ในการท�ำกิจกรรม รวมทั้งทักษะความ
สามารถในการด�ำเนินกิจกรรมของผู้สอน ส�ำหรับแนวทางการวัด
และประเมินผลควรเป็น Authentic assessment และ Alter-
native assessment แต่สิ่งที่ผู้สอนควรค�ำนึงถึงคือการจัด
กิจกรรมการเรียนรู้ในลักษณะนี้จะใช้เวลามากขึ้น ดังนั้นควรมี
การบริหารจัดการเวลาในชั้นเรียนให้คุ้มค่ามากที่สุด ผู้สอนต้อง
ให้ความส�ำคัญกับการวางแผนและการเตรียมความพร้อมของ
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ทั้งนี้ควรให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมด้วย
การจัดการเรียนรู้ประสบความส�ำเร็จได้ทั้งด้วยการจัดการ
เรียนรู้ในชั้นเรียนและนอกชั้นเรียน การจัดการเรียนรู้นั้นเกิดจาก
การลงมือปฏิบัติของนักเรียนทั้งเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม และ
สุดท้ายการจัดการเรียนรู้ส�ำเร็จได้อาจมีการใช้หรือไม่ ใช้
แต่การจัดการเรียนรู้จะประสบความส�ำเร็จมากหรือน้อยนั้น
ขึ้นอยู่กับความรับผิดชอบของทั้งผู้สอนและผู้เรียนในบทบาท
ที่ต่ างกัน โดยเฉพาะอย่ างยิ่งนักเรียนค่ อนข้ างมีอิสระ
ในการเรียนรู้ ดังนั้นในล�ำดับแรกผู้สอนต้องฝึกให้นักเรียนแต่ละ
คนมีความรับผิดชอบต่อการฝึกฝนตนเองเพื่อให้มีทักษะพื้นฐาน
ที่จ� ำ เป็ นต่ อการเรียนรู้ อย่ างมีประสิทธิภาพ ซึ่งได้ แก่
ความส�ำคัญของ Active Learning
1. ส่งเสริมให้เกิดกระบวนการคิดที่เป็นอิสระ โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งการคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหาและคิดสร้างสรรค์
เนื่องจากผู้เรียนมีโอกาสในการฝึกปฏิบัติและพัฒนาทักษะ
การคิดขั้นสูงมากขึ้น ผู้สอนจะเป็นผู้อ�ำนวยความสะดวกให้เกิด
ทักษะเหล่านี้ผ่านการกระตุ้นด้วยการใช้ค�ำถาม เพื่อให้ผู้เรียนเกิด
การคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ หรือการประยุกต์ความรู้ไปใช้
แก้ปัญหาในโลกความเป็นจริง คั่นระหว่างการบรรยายหรือ
การมอบหมายงานเป็นรายบุคคล งานกลุ่มย่อย หรืองาน
ที่มอบหมายให้ท� ำร่วมกันทั้งชั้นเรียน เช่น การมอบหมายให้
แก้ปัญหาจากสถานการณ์หรือกรณีศึกษา นอกจากนี้การฝึกให้
ผู้เรียนได้อภิปราย โต้แย้งก็เป็นอีกเทคนิคหนึ่งที่ช่วยพัฒนาการ
คิดขั้นสูงและทักษะการให้เหตุผลอย่างมีตรรกะ ซึ่งครูท�ำได้โดย
การมอบหมายให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็นหรือทัศนคติได้หลาย
รูปแบบอาจจะเป็นการเขียนโดยใช้เวลาสั้น ๆ 5 - 10 นาที
หรือเปิดโอกาสให้แสดงความคิดเห็นด้วยการจัดโต้วาทีระหว่างกลุ่มย่อย
หรือแสดงทัศนคติร่วมกันทั้งชั้นเรียน ซึ่งครูสามารถเลือกใช้ได้
มากกว่า 1 เทคนิค
2. ส่ งเสริมให้ เกิดการท� ำงานแบบร่ วมมืออย่ างมี
ประสิทธิภาพ การจัดการเรียนรู้ที่ฝึกให้ผู้เรียนได้ท�ำงานร่วมกัน
โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าผู้เรียนผ่านการฝึกปฏิบัติอย่างสม�่ ำเสมอ
และด้วยวิธีการที่ถูกต้อง จะช่วยให้เกิดทักษะการท�ำงานแบบ
ร่วมมืออย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ใช้
เวลาช่วงสั้น ๆ ในการพูดคุย คิด และแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
กิจกรรมที่ท�ำให้เกิดการท�ำงานแบบร่วมมือ เช่น กิจกรรมที่มี
การอภิปรายหรือลงมือปฏิบัติแบบกลุ่มย่อยหรือกิจกรรมที่ให้
ผู้เรียนจับคู่ร่วมกันคิดค�ำตอบหรือแก้ปัญหาในเวลาสั้น ๆ 1 – 5
นาทีถ้าการบรรยายได้ใช้เทคนิคนี้ร่วมด้วยจะช่วยเพิ่มความจ�ำ
ความเข้าใจ เพิ่มทักษะการสื่อสาร การสร้างความตระหนักและ
เห็นคุณค่ าของเพื่อนร่ วมงาน แต่ เทคนิคนี้จะช่ วยเพิ่ม
ประสิทธิภาพการเรียนรู้มากขึ้นก็ต่อเมื่อมีการเฉลยค�ำตอบ ร่วม
การวิเคราะห์ แสดงเหตุผลสนับสนุนค�ำตอบที่ถูกต้องและให้
เหตุผลด้วยว่าเพราะเหตุใดค�ำตอบหรือการแก้ปัญหาอื่นจึงไม่ถูกต้อง