นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 183 กรกฎาคม - สิงหาคม 2556

32 / 62

ภาพหินข้างบนเป็นเพียงภาพตัวอย่าง แต่ในงานน้อง ๆ จะ
ได้เห็นหินจริงซึ่งอาจเป็นหินชนิดเดียวกันหรือแตกต่างไปจาก
นี้ เอาล่ะ! ก่อนถึงวันจริง เรามาลองทดสอบตัวเองดูสักนิดว่า
หินทั้ง 12 ก้อนนี้ชื่ออะไรบ้าง อย่าเพิ่งรีบดูเฉลยนะจ๊ะ
กิจกรรมตามล่าหาชื่อหิน เป็นกิจกรรมที่ช่วยส่งเสริมการ
เรียนรู้ของผู้เรียนในเรื่องของหิน ทำาให้รู้จักชื่อของหินที่พบใน
ธรรมชาติ และช่วยให้ผู้เรียนสามารถจำาแนกหินออกเป็น
ประเภทต่าง ๆ ในเบื้องต้นได้ นอกจากนี้ยังเป็นการกระตุ้นให้ผู้
เรียนสนใจศึกษาเรื่องวัฏจักรของหิน และกระบวนการทาง
ธรณีวิทยาต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์ในปัจจุบัน ซึ่งสอดคล้อง
กับเนื้อหาสาระเรื่อง หินและแร่ ในหนังสือเรียน รายวิชาเพิ่ม
เติม โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ (เล่ม 1) กลุ่มสาระการเรียน
รู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6 ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ที่จัดทำาโดยสถาบันส่ง
เสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ผู้ที่สนใจ
สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จากเอกสารดังกล่าว เตรียมตัวให้พร้อม
แล้วมาพบกันในงาน
หินอัคนี (igneous rock)
หินอัคนี เป็นหินที่แข็งตัวมาจากหินหนืดใต้ผิวโลก หินหนืด
ที่พวยพุ่งขึ้นสู่ผิวโลก ตามรอยแยก หรือปล่องภูเขาไฟ แล้วเย็น
ตัวลงกลายเป็นหิน เรียกว่า หินอัคนีพุ หรือ หินอัคนีภูเขาไฟ
(volcanic rock) แต่ถ้าหินหนืดเย็นตัวลงกลายเป็นหินใต้ผิวโลก
เรียกว่า หินอัคนีแทรกซอน หรือ หินอัคนีบาดาล (plutonic rock)
ตัวอย่างหินอัคนี เช่น หินแกรนิต หินบะซอลต์
หิน ลักษณะ ประโยชน์
หินแกรนิต
หินบะซอลต์
• มีสีขาวเทา มีจุด
สีดำาประปราย
• เนื้อหินประกอบด้วย
ผลึกแร่สีอ่อน
• มีหลายสี ตั้งแต่ชมพู
ถึงเทาเข้ม
• อาจพบผลึกแร่ขนาด
ใหญ่กว่าเนื้อหิน
• มีสีเทา ถึงสีดำา
• มีเนื้อละเอียด หรือ
เป็นโพรง
• เนื้อหินประกอบด้วย
ผลึกแร่สีเข้ม
• มีลักษณะแนวแตก
เสาเหลี่ยม
• ใช้ทำาแผ่นปูพื้น
• ใช้ทำาหินประดับ
• ใช้เป็นส่วนประกอบ
ของสิ่งก่อสร้าง
• ในอดีตใช้ในการ
สร้างพีระมิด
• ใช้ทำาแผ่นปูพื้นหรือ
ผนัง
• ใช้เป็นหินปูพื้นทาง
รถไฟ
• เป็นหินที่นำ าพาอัญมณี
ขึ้นมาบนผิวโลก
• เป็นส่วนประกอบใน
การผลิตแอสฟัลต์
32
ใบความรู้ ประกอบกิจกรรม ตามล่าหาชื่อหิน
หิน เป็นของแข็งที่ประกอบด้วยแร่ชนิดเดียวหรือหลาย
ชนิดรวมตัวกันอยู่ตามธรรมชาติ มีรูปร่าง ลักษณะ และ
สีสันแตกต่างกันออกไปตามแหล่งที่พบ หินสามารถแบ่งออก
เป็น 3 ประเภทใหญ่ คือ หินอัคนี หินตะกอน และหินแปร
นิตยสาร สสวท.