นิตยสาร สสวท. ฉบับที่ 185 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2556

24 / 62

1. หุ่นยนต์ชนิดที่ติดตั้งอยู่กับที่ (fixed robot) เป็นหุ่นยนต์
ที่ไม่สามารถเคลื่อนที่ไปไหนด้วยตนเอง มีลักษณะเป็นแขนกล
สามารถขยับและเคลื่อนไหวได้เฉพาะแต่ละข้อต่อภายในตัวเอง
เท่านั้น มักน�ำไปใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม เช่น โรงงานประกอบ
รถยนต์
2. หุ่นยนต์ชนิดที่เคลื่อนที่ได้ (mobile robot) หุ่นยนต์
ประเภทนี้สามารถเคลื่อนที่ไปยังที่ต่าง ๆ ได้ด้วยตัวเอง โดย
การใช้ล้อหรือขา ซึ่งหุ่นยนต์ประเภทนี้ ปัจจุบันยังเป็นงานวิจัย
ที่ท�ำการศึกษาอยู่ภายในห้องทดลอง เพื่อพัฒนาออกมาใช้งาน
ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น หุ่นยนต์ส�ำรวจดาวอังคาร หุ่นยนต์เสิร์ฟ
อาหาร
ท�ำไมต้องเรียนสะเต็มผ่านหุ่นยนต์ อย่างแรกคือตัวหุ่นยนต์เอง
ก็เป็นนวัตกรรมที่ได้มาจากแนวคิดการบูรณาการของสะเต็ม เป็น
สื่อที่จับต้องได้อีกตัวหนึ่งที่ช่วยดึงดูดให้นักเรียนเกิดความสนใจ
อยากที่จะลงมือสร้างและควบคุมหุ่นยนต์ด้วยตนเอง จนน�ำไปสู่
รูปแบบการเรียนที่ท�ำให้นักเรียนได้ความรู้ทางทฤษฎี ได้ทักษะ
จากการปฏิบัติไปพร้อมกัน และความเพลิดเพลิน สนุกสนาน
ด้วย จึงถือว่าเป็นการผสมผสานภาคทฤษฎีและปฏิบัติไปพร้อม
กันอย่างแนบเนียน
นอกจากนั้น การเรียน
สะเต็มโดยใช้หุ่นยนต์ยัง
สามารถบูรณาการความรู้
ต่าง ๆ ในหลักสูตรที่มีอยู่เดิม
หรือหากมีการปรับเปลี่ยน
หลักสูตรใหม่ ๆ รูปแบบนี้ก็
ยังสามารถเพิ่มประสิทธิภาพ
ด้านทักษะการแก้ปัญหาของ
นักเรียนได้เป็นอย่างดี รวมทั้งยังช่วยส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
ของนักเรียน ในการสร้างนวัตกรรมหุ่นยนต์ให้ท�ำงานตอบสนอง
ความต้องการหรือแก้ปัญหาในชีวิตประจ�ำวัน ของมนุษย์ได้เช่นกัน
การเตรียมพร้อมสู่กิจกรรม
ครูจ�ำเป็นต้องจัดหาวัสดุอุปกรณ์ ข้อมูล และสภาพแวดล้อม
ต่าง ๆ เพื่อกระตุ้นความสนใจของนักเรียน เช่น เตรียมเนื้อหาที่
จะบรรยาย (class lecture) หนังสือ (text book) การน� ำเสนอ
(presentation) วีดิทัศน์ (video) เกม (game) หรืออุปกรณ์ที่
จับต้องได้ (hands-on) และที่ส�ำคัญต้องจัดเตรียมชุดอุปกรณ์
หุ่นยนต์ส�ำหรับการเรียนการสอนในจ�ำนวนที่เพียงพอต่อนักเรียน
(แนะน�ำให้ใช้หุ่นยนต์ 1 ตัวต่อผู้เรียน 2-3 คน) ปัจจุบันมีผู้ผลิต
อุปกรณ์หุ่นยนต์ประเภทนี้ออกสู่ท้องตลาดเป็นจ�ำนวนมาก ซึ่ง
ในอุปกรณ์หุ่นยนต์ 1 ชุด มักจะประกอบไปด้วยสมองกล หรือ
ไมโครครอนโทรลเลอร์ มอเตอร์ส�ำหรับขับเคลื่อน อุปกรณ์ที่ใช้
ประกอบเป็นโครงสร้างของหุ่นยนต์ สายสัญญาณส�ำหรับเชื่อมต่อ
เพื่อรับส่งชุดค�ำสั่งจากเครื่องคอมพิวเตอร์ไปยังหุ่นยนต์ รวมไป
ถึงเอกสารประกอบการเขียนชุดค�ำสั่ง ซอฟต์แวร์ที่ใช้เขียนค�ำสั่ง
หุ่นยนต์แต่ละตัวจะท�ำงานภายใต้ชุดค�ำสั่งจากภาษาคอมพิวเตอร์
ที่แตกต่างกันไป มีทั้งภาษาเบสิก (Basic) โลโก้ (Logo) ซี (C)
เป็นต้น โดยครูต้องท�ำหน้าที่เลือกหาอุปกรณ์หุ่นยนต์ที่ใช้ภาษา
คอมพิวเตอร์ตามความถนัดของนักเรียน
ลักษณะการจัดกิจกรรม
ครูต้องอธิบายถึงลักษณะการสั่งงานให้หุ่นยนต์ท�ำงาน
ต่าง ๆ ตามที่เราต้องการ ไม่ว่าจะเป็นการสั่งให้หุ่นยนต์เดิน
ไปหยิบสิ่งของ เดินไปตรวจสอบสิ่งกีดขวาง หรือเดินไปยังจุด
หมายปลายทางที่ต้องการ โดยเริ่มจากการเขียนชุดค�ำสั่ง (เขียน
โปรแกรมคอมพิวเตอร์) ในเครื่องคอมพิวเตอร์ แล้วส่งชุดค�ำสั่ง
นั้นไปที่หุ่นยนต์ผ่านสายส�ำหรับเชื่อมโยงข้อมูล จากนั้นจึงกด
สวิตช์ให้หุ่นยนต์ปฏิบัติตามค�ำสั่งต่าง ๆ อย่างอัตโนมัติ เมื่อเห็น
หลักการท�ำงานอย่างง่ายไปแล้ว จึงเริ่มให้นักเรียนได้ใช้ความ
คิดสร้างสรรค์ในการออกแบบหน้าตาของหุ่นยนต์ ออกแบบ
ลักษณะการท�ำงานของชุดค� ำสั่งที่จะสั่งหุ่นยนต์ท�ำงาน แล้วลงมือ
ชุดค�ำสั่งที่เขียนในคอมพิวเตอร์
สายสัญญาณส�ำหรับดาวน์โหลด
ชุดค�ำสั่งในคอมพิวเตอร์สู่หุ่นยนต์
หุ่นยนต์
(ที่มา : )
นิตยสาร สสวท. 24